Naczelnik Urzędu Skarbowego w Łukowie uznaje za prawidłowe stanowisko Strony zawarte we wniosku dotyczące braku obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług po stronie Wnioskodawcy w przypadku przekazania Przedsiębiorstwu przez jednostkę samorządu terytorialnego kanałów sanitarnych w nieodpłatne użyczenie lub użytkowanie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Podatnik jest spółką prawa handlowego, w której 100% udziałów należy do jednostki samorządu terytorialnego. Przedsiębiorstwo zostało powołane w celu wykonywania zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego z zakresu gospodarki komunalnej, dotyczących zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków oraz odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych. Miasto w ramach zadań własnych buduje kanały sanitarne, które służą do odprowadzania ścieków na oczyszczalnię ścieków; oczyszczalnia stanowi majątek Przedsiębiorstwa.

Z pisma Strony wynika, iż dotychczas Miasto wybudowane kanały sanitarne przekazywało Przedsiębiorstwu w formie aportu niepieniężnego. Obecnie rozważana jest możliwość przekazywania Przedsiębiorstwu kanałów sanitarnych w nieodpłatne użyczenie lub użytkowanie.

Przez umowę użyczenia stosownie do art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn.zm.) użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Natomiast kwestię umowy użytkowania regulują przepisy art. 252-165 ustawy Kodeks cywilny. Użytkowanie stanowi ograniczone prawo rzeczowe, może dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych, jak i nieruchomych, a także praw. Treścią prawa użytkowania jest możliwość używania rzeczy i pobierania jej pożytków.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl. art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również czynności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 1-5. Pojęcie towarów zostało zdefiniowane w art. 2 ust. 6 ustawy, zgodnie z którym przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Pojęcie świadczenia usług zostało zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Co do zasady opodatkowaniu podlegają jedynie odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług. Jednakże przepis art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje, że jako odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu traktować należy każde nieodpłatne świadczenie usług, niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości i części.

Na podstawie wyżej przywołanego przepisu opodatkowaniu podatkiem VAT podlegać może użyczenie oraz użytkowanie. Jednakże użyczenie (bądź użytkowanie) nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, w przypadku gdy spełnione zostaną łącznie następujace przesłanki:1.zawarcie umowy użyczenia (bądź użytkowania) jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa przez podatnika, 2. w związku z przedmiotem użyczenia (bądź użytkowania) podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, częściowo lub w całości.

Przesłanką do opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych nieodpłatnie jest istnienie prawa do odliczenia podatku z tytułu nabycia towarów i usług, które są związane ze świadczoną usługą, a także realizowanie usług na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Biorąc powyższe pod uwagę, tutejszy organ podatkowy wyjaśnia, iż można dokonać dwojakiej oceny prawnej, w zależności od tego, jakie warunki zostaną spełnione: 1. przekazanie kanałów sanitarnych do używania nieodpłatnie na podstawie umowy użyczenia lub umowy użytkowania może być traktowane jako odpłatne świadczenie usług (podlegające opodatkowaniu), jeżeli nie jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, 2. przekazanie kanałów sanitarnych do używania nieodpłatnie na podstawie umowy użyczenia lub umowy użytkowania może być traktowane jako nieodpłatne świadczenie usług (niepodlegające opodatkowaniu), jeżeli jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami.

Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego w Łukowie wyjaśnia, iż po stronie Przedsiębiorstwa nie powstanie obowiązek podatkowy w przypadku przekazania przez jednostkę samorządu terytorialnego kanałów sanitarnych w używanie na postawie umowy użyczenia lub użytkowania.