POSTANOWIENIE

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, działając na podstawie art.14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r., Nr 8, poz.60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), w sprawie: koszty uzyskania przychodów - odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy dzierżawy

stwierdza, że

stanowisko przedstawione w tym wniosku nie jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Podatnik (wydzierżawiający) w 2003r. oddał w dzierżawę grunt o powierzchni ok. 0,5 ha. Czynsz został określony na kwotę 1.200 zł rocznie. Umowa została zawarta na czas określony wynoszący 30 lat, bez możliwości jej wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron. W umowie przewidziano, iż dzierżawca jest uprawniony do wzniesienia na tym gruncie budynku administracyjno - mieszkalnego. Po upływie okresu dzierżawy właściciel gruntu miał prawo do zatrzymania poczynionych nakładów bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia.

Po zawarciu umowy dzierżawca na gruncie stanowiącym własność wydzierżawiającego wybudował budynek, wydatkując na ten cel kwotę 540.000 zł. W chwili obecnej dzierżawca podnajmuje pomieszczenia biurowe w tym budynku innym spółkom osiągając z tego tytułu wpływy z czynszów najmu.

Podatnik (wydzierżawiający) zamierza sprzedać grunt wraz z posadowionym na nim budynkiem. Warunkiem, który stawia potencjalny nabywca jest rozwiązanie umowy dzierżawy zawartej przez Podatnika, gdyż nie chce on nabywać nieruchomości, która obciążona jest umową dzierżawy zawartą na tak długi okres bez możliwości jej wypowiedzenia.

W związku z powyższym Podatnik zaproponował dzierżawcy rozwiązanie umowy na następujących warunkach:

• nabycia nadkładów poczynionych na wzniesienie przedmiotowego budynku,
• zawarcia - w porozumienia z nabywcą nieruchomości - nowej umowy najmu na okres 4 lat z czynszem najmu w wysokości 1.800 zł netto miesięcznie,
• zapłaty rekompensaty (odszkodowania) z tytułu utraconych korzyści związanych z wpływami, które dzierżawca osiągnąłby od najemców zajmujących pomieszczenia w budynku,
• zapłaty rekompensaty (odszkodowania) związanego z tym, że dzierżawca przez okres najbliższych 4 lat będzie musiał płacić tytułem czynszu kwotę 1.800 złotych miesięcznie (zamiast 1.200 zł rocznie), a przez okres kolejnych 24 lat będzie musiał wynająć pomieszczenia biurowe w innym miejscu i płacić czynsz.

Wątpliwości Podatnika budzi, to czy zapłata odszkodowań z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy dzierżawy będzie stanowić koszt uzyskania przychodu.

Zdaniem Podatnika oba rodzaje odszkodowań z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy dzierżawy nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jednocześnie zdaniem Podatnika zapłata odszkodowań jest bezpośrednio powiązana z celem w postaci osiągnięcia przychodu ze sprzedaży nieruchomości, zatem koszty wynikające z zapłaty odszkodowania będą stanowić koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na tle zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Jak stanowi art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Podatnik - wydzierżawiający wypowiadając umowę dzierżawy przed upływem okresu, na który była zawarta, dopuszcza się czynu klasyfikowanego w prawie cywilnym jako niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy (art. 471 w związku z art. 354 Kodeksu cywilnego).

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają art. 15 i 16 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z kolei art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 15.02.1992r. stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług.

Z brzmienia powołanego przepisu wynika, że dotyczy on jedynie zdarzeń spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej, wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych kosztów z kosztów podatkowych. W świetle powyższego odszkodowania, które wynikają z rozwiązania umowy dzierżawy w związku z przedterminowym jej wypowiedzeniem nie stanowią odszkodowań, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 15.02.1992r.

Jednocześnie zauważyć należy, iż wydatki Podatnika mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Oznacza to, że Podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością, tzn., że ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

W obrocie gospodarczym występują przypadki, w których strona odstępuje od umowy, aby zapobiec stracie mogącej wyniknąć z jej wykonania, jak również dla stworzenia warunków do zawarcia innej umowy, nie mniej jest to kwestia ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, którego konsekwencji finansowych nie można przenosić przy użyciu przepisów podatkowych na Skarb Państwa. Stanowisko takie prezentuje również orzecznictwo (m.in. wyrok z dnia 13.12.1996r., sygn. akt SA/Łd 2683/95, z dnia 16.05.1997r., sygn. akt III SA 1747/95, z dnia 18.05.1995r., sygn. akt SA/Kr 1768/94, z dnia 12.03.1999r., sygn. akt I SA/Po 1362/98, z dnia 24.08.2001r., sygn. akt I SA/Łd 1215/99).

Wypowiedzenie umowy dzierżawy z przyczyn leżących po stronie Podatnika powoduje, że związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy wydatkiem a przychodem w ogóle nie wystąpi. Reasumując, stwierdzić należy, że uznanie za koszt uzyskania przychodu odszkodowań poniesionych z tytułu odstąpienia od umowy dzierżawy byłoby sprzeczne z regulacjami wynikającymi z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r.

Zatem stanowisko Podatnika, iż odszkodowania wypłacone dotychczasowemu dzierżawcy będą stanowić koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. jest nieprawidłowe.