P O S T A N O W I E N I E

Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Stare Miasto działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60), po rozpatrzeniu Pana wniosku z dnia 29 marca 2005 r. w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych stwierdza, iż przedstawione we wniosku stanowisko Podatnika jest prawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Z przedstawionego w piśmie opisu stanu faktycznego wynika, iż został Pan ustanowiony przez zmarłego ojca wykonawcą testamentu i zarządcą prowadzonego jednoosobowo przez ojca przedsiębiorstwa.

Stanowisko Podatnika: Podatnik uważa, iż powinien prowadzić odrębną ewidencję przychodów i kosztów uzyskania przychodów dotyczących masy spadkowej po zmarłym i gromadzić dochody z tej działalności na wyodrębnionym subkoncie dla celów rozliczenia podatku dochodowego przez spadkobierców po zakończeniu postępowania spadkowego prawomocnym postanowieniem sądu.

Ocena prawna stanowiska Podatnika:
Zgodnie z treścią art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), otwarcie spadku następuje z chwilą rzeczywistej śmierci spadkodawcy lub uznania go za zmarłego, a art. 925 tego kodeksu stanowi, że nabycie spadku następuje z mocy samego prawa niezależnie od tego, czy wchodzi w grę dziedziczenie ustawowe, czy testamentowe. Nie jest ono jednak ostateczne, bowiem osoba powołana do dziedziczenia może w terminie sześciu miesięcy od chwili, gdy dowiedziała się o tytule powołania, spadek przyjąć lub odrzucić.
Mimo że spadkobiercy nabywają prawo do spadku już z chwilą otwarcia spadku, to jednak fakt ten nie jest niczym udokumentowany. Dopiero stwierdzenie nabycia spadku dokonane przez sąd pozwala bez żadnych wątpliwości stwierdzić, kto jest spadkobiercą zmarłego oraz jaki udział w spadku przypadł każdemu ze spadkobierców.
W przypadku, gdy prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku przechodzą na kilku spadkobierców, to powstaje wspólność praw, w której poszczególni spadkobiercy posiadają udziały określane ułamkowo (stosownie do art. 1035 K. c., jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych) i może być ona zniesiona na skutek dokonania działu spadku.
W okresie od dnia otwarcia spadku do dnia działu spadku spadkobiercy posiadają tytuł prawny do przedmiotów wchodzących w skład spadku. Ustawodawca w art. 1036 K.c. dopuścił bowiem możliwość rozporządzania przez spadkobiercę (za zgodą pozostałych spadkobierców) udziałem w przedmiocie należącym do spadku oraz odwołał się w art. 1035 K.c. do przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych w sprawach dotyczących wspólności majątku spadkowego. Oznacza to, że spadkobierca przed działem spadku jest współwłaścicielem poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład spadku, a współwłasność wyznaczona jest ułamkowym udziałem spadkobiercy w ogólnym majątku spadkowym.
Z kolei w art. 666 par. 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43 poz. 296 ze zm) ustawodawca postanowił, że do czasu objęcia spadku przez spadkobiercę sąd czuwa nad całością spadku, a w razie potrzeby ustanawia kuratora spadku. Z powyższych przepisów wynika, że w celu ustanowienia osoby do administrowania przedsiębiorstwa wchodzącego w skład masy spadkowej, sąd może - do chwili stwierdzenia nabycia spadku przez spadkobierców -ustanowić kuratora spadku spośród potencjalnych spadkobierców, albo wyznaczyć inną osobę. Kurator ten pod nadzorem sądu sprawuje funkcje administratora, a wszelkie dochody osiągnięte z przedsiębiorstwa są zdeponowane na specjalnie utworzonym w tym celu koncie bankowym, które po uprawomocnieniu się postanowienia o nabyciu spadku dzielone są w stosunku do udziału w spadku przypadającemu każdemu ze spadkobierców. Natomiast stosownie do treści art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.W myśl art. 7 ust. 1 ustawy z 26.07.1991 r. w przypadku dochodów małoletnich dzieci własnych i przysposobionych z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, dochody te dolicza się do dochodów rodziców lub dochodów osób samotnie wychowujących dzieci (o których mowa w art. 6 ust. 4), chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci (art. 7 ust. 1 ustawy z 26.07.1991 r.).
Doliczanie dochodów małoletnich dzieci do dochodów ich opiekunów prawnych stanowi zatem wyjątek od ogólnej zasady, w myśl której obowiązek podatkowy ciąży na osobie, która uzyskała dochód.
W świetle powyższych przepisów, jeżeli podatnik zarządza jedynie przedsiębiorstwem wchodzącym w skład masy spadkowej będącej przedmiotem prowadzonego postępowania spadkowego i nie otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenia, to nie osiąga dochodów z tytułu udziału w zysku przedsiębiorstwa. W takim przypadku podatnik czuwa jedynie nad całością spadku, przy czym funkcję tą sprawuje w imieniu wszystkich spadkobierców, a nie tylko we własnym.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych będą natomiast podlegały dochody osiągnięte z tytułu działalności gospodarczej, które po uprawomocnieniu się postanowienia o nabyciu spadku przysługiwać będą spadkobiercom wskazanym w tym postanowieniu w stosunku do udziału w spadku przypadającemu każdemu z tych spadkobierców.
Odnośnie prowadzenia dokumentacji rachunkowej umożliwiającej rozliczenie podatkowe dochodów spadkobierców, to właściwą dokumentacją będzie dokumentacja jaka była prowadzona w przedsiębiorstwie do dnia otwarcia spadku tj. podatkowa księga przychodów i rozchodów. Dla przedsiębiorstwa wchodzącego w skład masy spadkowej podatnik zarządzający masą spadkową winien prowadzić odrębnie podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Powyższa interpretacja:
- dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia, traci moc z chwilą zmiany przepisów jej dotyczących,
- nie jest wiążąca dla podatnika / płatnika/ inkasenta/ następcy prawnego podatnika / osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej,
- organ podatkowy udzielając interpretacji oparł się na przedstawionym we wniosku stanie faktycznym i nie oceniał treści załączonych do wniosku dokumentów,
- zagadnienie dotyczące rozliczenia podatków pośrednich zostanie rozpatrzone przez Dział Podatków Pośrednich tut. Organu podatkowego.

Pouczenie:
Na powyższe postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Stare Miasto w terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego postanowienia.