Działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, po rozpoznaniu zażalenia z dania 18.04.2005 r. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Lesku z dnia 15.04.2005 r. (znak: US.PP-443/V/1/05) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, odmawia zmiany wymienionego postanowienia organu I instancji.

Wnioskiem z dnia 16.01. 2005 r. państwo Maria i Roman K. zwrócili się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Lesku o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wniosek dotyczył zapytania czy w przypadku przymusowego, wymuszonego przez prawo przekształcenia dotychczasowej firmy w spółkę cywilną obowiązani są państwo do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od wartości wniesionych wkładów. Zdaniem państwa, ze względu na to, że zmiany są wymuszone przez prawo, dlatego w przypadku decyzji o kontynuacji działalności w formie spółki cywilnej są zwolnieni z podatku od czynności cywilnoprawnych od wniesionych wkładów.

Postanowieniem z dnia 15.04.2005 r. (znak: US-PP-443/V/1/05) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Lesku uznał stanowisko państwa za nieprawidłowe. W uzasadnieniu przytoczył treść przepisów ustawy z dnia 9.09.o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) mających zastosowanie w tym przypadku, a w szczególności przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k, który stanowi, iż podatkowi podlegają umowy spółki (akty założycielskie) oraz przepis art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. a, w myśl którego podstawę opodatkowania przy zawarciu umowy spółki stanowi wartość wkładów wniesionych do majątku spółki albo wartość kapitału zakładowego. Stawka podatku, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9, wynosi 0,5 %. Na tej podstawie Naczelnik Urzędu oparł swoje stwierdzenie w sentencji postanowienia.

Nie zgadzając się z powyższym stanowiskiem złożyli państwo, pismem z dnia 18.04.2005 r., do Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie zażalenie na przedmiotowe postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Lesku. W zażaleniu tym podnoszą państwo, że organ I instancji nie ustosunkował się do podniesionej we wniosku argumentacji wymuszonego przez prawo obowiązku przekształcenia dotychczasowej firmy na dwojga małżonków w spółkę cywilną i w tym przypadku obowiązku zapłaty od wartości wniesionego do spółki wkładu podatku od czynności cywilnoprawnych. Podnoszą państwo, że organ podatkowy I instancji powołał jedynie przepisy prawa, z których wynika obowiązek zapłaty podatku o czynności cywilnoprawnych, które są znane i oczywiste w sytuacji przekształceń typowych. Natomiast sytuacja państwa jest odmienna, ponieważ sami nie rezygnują z dotychczasowej formy prowadzenia działalności w wyniku podjętej dobrowolnie decyzji, lecz zmusza ich do tego prawo. Dlatego zgodnie z prawem nie powinni ponosić żadnych ujemnych skutków tych zmian. Wskazując na powyższe strony wnoszą o zmianę lub uchylenie przedmiotowego postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Lesku.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie rozpatrując złożone zażalenie stwierdza, co następuje:

W związku z wejściem w życie art. 68 ustawy z 2.07.2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808) zobowiązano małżonków, zarejestrowanych w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie wspólnego wpisu, aby w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ww. ustawy złożyli wniosek o zmianę wspólnego wpisu. W przypadku niezłożenia stosownego wniosku na organie ewidencyjnym spoczywa obowiązek wykreślenia wspólnego wpisu małżonków z ewidencji gospodarczej w terminie do 31.12.2005 r. Oznacza to, że z końcem 2005 r. z ewidencji działalności gospodarczej zostanie wyeliminowana działalność zarejestrowana na imię obojga małżonków. W związku z tym wspólne prowadzenie działalności gospodarczej przez małżonków możliwe będzie tylko w formie organizacyjnej przewidzianej prawem cywilnym, tj. spółki cywilnej, lub przepisami kodeksu spółek handlowych, np. spółki jawnej. Natomiast w przypadku prowadzenia działalności odrębnie, tj. bez zawierania umowy np. spółki cywilnej, każdy z małżonków będzie mógł prowadzić odrębną działalność gospodarczą.

Z wniosku państwa wynika, iż podjęli państwo decyzję o prowadzeniu działalności gospodarczej w dalszym ciągu wspólnie, oznacza to, że prawo ogranicza taką działalność do działalności w formie spółki cywilnej lub spółki jawnej. W obydwu przypadkach wiąże się to z zawarciem umowy spółki i wniesieniem do spółki wkładów. W takim przypadku, zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k ustawy z dnia 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959), podatkowi podlegają umowy spółki (akty założycielskie). Zgodnie zaś z art. 1 ust. 2 podatkowi podlegają również zmiany umów wymienionych w punkcie 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4. W przypadku umowy spółki za zamianę umowy uważa się przekształcenie, podział lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki lub podwyższenie kapitału zakładowego (art. 1 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Podstawę opodatkowania stanowi przy przekształceniu, podziale lub łączenie spółek - wartość majątku wniesionego do spółki albo wartość kapitału zakładowego (art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. a). W przypadku zawarcia umowy spółki cywilnej podstawę opodatkowania stanowi wartość wniesionych wkładów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stawka podatku wynosi od umowy spółki 0,5 %.

Jak z powyższego wynika, ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie uzależnia obowiązku podatkowego od okoliczności powstania danej czynności cywilnoprawnej. Zatem bez znaczenia dla tego rodzaju obowiązku podatkowego jest fakt, iż obowiązek zmiany formy prowadzenia działalności gospodarczej wynika z przepisów ustawy. Ponadto stwierdzić należy, iż ustawodawca nie nakazuje w tym przypadku małżonkom wyboru prowadzenia działalności gospodarczej tylko w formie spółki cywilnej czy jawnej. Mają oni bowiem prawo prowadzić działalność gospodarczą także odrębnie przez każdego z nich, co wyeliminuje opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na powyższe Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie stwierdza, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w Lesku wydając postanowienie w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych działał w oparciu o obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa.

Biorąc pod uwagę przedstawione wyżej okoliczności sprawy postanowiono jak w sentencji.