W rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 powyższej ustawy zawiera definicję działalności gospodarczej , która dla potrzeb podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie w myśl art. 15 ust. 3 ustawy za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie uznaje się czynności:

1. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1992 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. nr 14, poz. 176 ze zm.);

2. wykonywanych przez osobę fizyczną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy;

3. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2- 8 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonywanie tych czynności.

W art. 13 pkt 8 lit. ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1992 r. (Dz. U. nr 14, poz. 176 ze zm.) ustawodawca wymienił m.in. przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej… A zatem, czynności wykonywane osobiście na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło nie wykazują cechy samodzielności, gdy ukształtowany umową stosunek prawny pomiędzy zleceniodawcą i zleceniobiorcą reguluje warunki wykonywania zleconych czynności, warunki wynagrodzenia i odpowiedzialność zleceniodawcy. Zachodzi tu bowiem stosunek prawny, który wykazuje cechy właściwe dla stosunku pracy, takie jak osobiste świadczenie oraz przejęcie odpowiedzialności zlecającego. Odpowiedzialność ta dotyczy przede wszystkim odpowiedzialności w zakresie ryzyka gospodarczego i odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe jako płatnika podatku dochodowego. Jeżeli na podstawie umowy zlecenia zleceniodawca przejmie odpowiedzialność w zakresie należności podatkowych, to w powyższym przypadku wykonywanie czynności przez zleceniobiorcę na podstawie takiej umowy zlecenia lub umowy o dzieło nie będzie stanowić samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej, a w związku z tym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W opisanej sytuacji „każda umowa zlecenie oraz umowa o dzieło określa warunki wykonywania czynności (przedmiot umowy, termin realizacji, warunek dokonania wypłaty po odbiorze, kary w przypadku nienależytego i nieterminowego wykonania, oświadczenie o kwalifikacjach zleceniobiorcy), wynagrodzenia (kwota brutto) i odpowiedzialności zlecającego lub zamawiającego w stosunku do osób trzecich za prace wykonywane przez zleceniobiorcę lub wykonującego w ramach każdej z umów , zgodnie z art. 15 ust. 3 p. 3 ustawy o podatku VAT”. Przy czym opisane przez podatnika umowy zlecenia i umowy o dzieło nie dotyczyły przeniesienia praw autorskich.

W związku z powyższym, zdaniem tut. Organu podatkowego świadczone przez podatnika czynności w ramach umów zleceń i umów o dzieło nie stanowią samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie tut. Organ podatkowy informuje, że stosownie do art. 113 ust. 1 w/w ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwolnieni od tego podatku są podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej równowartości 10 000 EURO (tj. na rok 2004 jest to kwota 45 700 zł, na rok 2005 – 43 800 zł). W związku z tym, że czynności wykonywane przez podatnika na podstawie opisanych umów zleceń i umów o dzieło nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, dlatego też wartość tych umów nie stanowi wartości sprzedaży, o której mowa w w/w art. 113 ust. 1 ustawy. Ustalając, czy została przekroczona kwota wolna od podatku od towarów i usług w danym roku podatkowym, należy zsumować tylko wartość umów podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.