W odpowiedzi na pismo z dnia 27 września 2004 r.(uzupełnione dnia 24 października 2004 r) w sprawie stosowania stawki podatku VAT do usług pośrednictwa komercyjnego – na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Otwocku informuje:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu tym podatkiem podlega między innymi odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie natomiast do treści obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa zarówno towary jak i usługi identyfikowane są na podstawie przepisów o statystyce publicznej – art. 2 pkt 6 oraz art. 8 ust 3 ustawy.

Każdy podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem czynności (również w zakresie klasyfikacji) oraz prawidłowego jego opodatkowania.Z posiadanych przez Urząd dokumentów oraz pisma Urzędu Statystycznego dołączonego do zapytania wynika, że działalność Pana została sklasyfikowana jako: usługi pośrednictwa komercyjnego i wyceny, z wyłączeniem wyceny nieruchomości - PKWiU 74.87.14 – 00.00

Zgodnie z art. 27 ust. 1 w/w ustawy w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest:
– miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę – w odniesieniu do podatników posiadających osobowość prawną,
– miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności – w odniesieniu do podatników będących jednostkami organizacyjnymi bez osobowości prawnej lub osobami fizycznymi prowadzącymi zorganizowaną działalność gospodarczą,
– miejsce, gdzie świadczący usługę posiada miejsce stałego zamieszkania.

Prawodawca wskazał w przepisach miejsca powstania obowiązku podatkowego w pewnych szczególnych sytuacjach. Dotyczy to usług,do świadczenia których nie jest potrzebne posiadanie zaplecza technicznego, ani stałej obsługi personelu, w których trudno jest ustalić faktyczne miejsce ich świadczenia. W tych przypadkach przyjęto zasadę iż usługi tego typu powinny podlegać opodatkowaniu w miejscu ich konsumpcji czyli w miejscu gdzie nabywca ma siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności. Powyższa zasada dotyczy usług wyszczególnionych w art. 27 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.
Są to usługi:
1. sprzedaży praw lub udzielenia licencji i subwencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do użytkowania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego albo innych pokrewnych praw,
2. reklamy,
3. prawniczych, rachunkowo – księgowych, badania rynków i opinii publicznej, doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKWiU 74.1); przetwarzania danych i dostarczania informacji; architektonicznych i inżynierskich (PKWiU 74.2) – z zastrzeżeniem art. 27 ust.2 pkt 1 ; tłumaczeń,
4. bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki,
5. dostarczania (oddelegowania) personelu,
6. wynajmu, dzierżawy lub innych o podobnym charakterze, których przedmiotem są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków transportu,
7. telekomunikacyjnych,
8. nadawczych radiowych i telewizyjnych,
9. elektronicznych,
10. polegających na zobowiązaniu się do powstrzymania się od dokonania czynności lub posługiwania się prawem, o których mowa w pkt 1 – 9 i 11,
11. agentów, pośredników działających w imieniu i na rzecz innej osoby, jeżeli uczestniczą w zapewnieniu świadczenia usług, o których mowa w pkt 1 – 10.

Miejscem świadczenia powyższych usług, zgodnie z art. 27 ust. 3 jest miejsce, gdzie nabywca ma siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania, jeżeli usługi te są świadczone na rzecz:
– osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego,
– podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę.

Zasady te odnoszą się wyłącznie do podatników a więc osób prowadzących działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy nabywający powyższe usługi są również podatnikami z tytułu tego nabycia, są więc obowiązani do wykazania podatku należnego od tych usług według stawek obowiązujących w kraju prowadzenia przez nich działalności.

W przypadku gdy powyższe usługi świadczone są na rzecz osób niebędących podatnikami, które nie prowadzą działalności gospodarczej, stosuje się zasadę podstawową opodatkowania usług według siedziby lub miejsca stałego świadczenia usług bądź stałego miejsca zamieszkania usługodawcy.

Nie wszyscy są zobowiązani zarejestrować się jako podatnicy VAT – UE. Szczególnie nie są do tego zobowiązani ci, którzy wykonują usługi na terenie państwa członkowskiego innego niż Polska. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535) określa w art. 97 kto powinien się zarejestrować, aby uzyskać status podatnika VAT – UE.
Zgodnie z tym przepisem obowiązkowi rejestracji podlegają:
– podatnicy VAT czynni dokonujący po raz pierwszy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
– podatnicy VAT czynni, dokonujący po raz pierwszy wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
– podatnicy VAT czynni, którzy będą nabywać od podatników z innych państw członkowskich UE wewnątrzwspólnotowe usługi transportu towarów i usługi związane z tego rodzaju usługami oraz niektóre usługi pośrednictwa, jeżeli usługi te stanowiłyby u nich import usług.

W odniesieniu do sytuacji przedstawionej w zapytaniu, przy zaliczeniu tej usługi do usług niematerialnych, krajem opodatkowania jest kraj siedziby usługobiorcy.
Transakcja udokumentowana jest polską fakturą VAT bez stawki i kwoty podatku, ze wskazaniem, że podatek jest rozliczany przez nabywcę poprzez podanie jego numeru VAT - UE. Usługodawca nie ma obowiązku zarejestrować się jako podatnik VAT – UE.