Prezes Sądu zwrócił o wyjaśnienie kwestii, czy rekompensaty, jakie otrzymują ławnicy za czas wykonywania czynności w sądzie zgodnie z art. 172 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.), uznać należy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). Zdaniem wnioskodawcy "... wypłacane ławnikom rekompensaty pieniężne za czas wykonywania obowiązków w sądzie w myśl art. 172 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych należy uznać za określone w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z działalności wykonywanej osobiście, czyli przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób ...". Ponadto wnioskodawca wskazuje, iż "...rekompensata pieniężna nie jest wypłacana jako zwrot kosztów, a jest świadczeniem pieniężnym mającym charakter wynagrodzenia za czynności wykonywane przez ławnika. W związku z powyższym podlega opodatkowaniu w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.)."

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Szamotułach udziela interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Stosownie do treści art. 172 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) ławnik, za czas wykonywania czynności w sądzie otrzymuje rekompensatę pieniężną.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść tego przepisu wskazuje na zasadę powszechności opodatkowania podatkiem dochodowym wszystkich dochodów postawionych do dyspozycji poszczególnych podatników. Cytowana wyżej ustawa z dnia 21.07.2001r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) w art. 4 § 1 stanowi, iż w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości obywatele biorą udział przez uczestnictwo ławników w rozpoznawaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji, chyba że ustawy stanowią inaczej. Skoro ławnik w następstwie ustawowego uprawnienia uczestniczy w rozpoznawaniu spraw przed sądem jako reprezentant obywateli, oznacza to pełnienie przez niego obowiązków obywatelskich.
Wobec powyższego rekompensaty pieniężne za czas wykonywania czynności w sądzie, winny być zakwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, określonych w art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych jako przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powołania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

W literalnym brzmieniu, omawiana rekompensata pieniężna za czas wykonywania czynności w sądzie, nie znajduje odzwierciedlenia w katalogu zwolnień przedmiotowych wymienionych w art 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że świadczenie to podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Sąd wypłacający te rekompensaty, jako płatnik, jest obowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenie społeczne. Obliczone zaliczki stosownie do treści art. 41 ust. 1a ustawy, zmniejsza się z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2, o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Kwoty pobranych zaliczek na podatek płatnik obowiązany jest na podstawie art. 42 ust.1 ustawy przekazać w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę na rachunek właściwego według siedziby płatnika urzędu skarbowego przesyłając równocześnie deklarację wg wzoru PIT-4. Sąd jako płatnik sporządza w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym informację wg ustalonego wzoru (PIT- 11/8B) o wysokości dochodów oraz o pobranych zaliczkach. Dochód z tytułu rekompensat podlega kumulacji w zeznaniu rocznym z innymi dochodami uzyskanymi przez podatnika.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.