Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego w Krakowie, działając na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w odpowiedzi na pisemne zapytanie Uczelni z dnia 20 października 2004 r., nr KWF 21/2004 (data wpływu 25 października 2004 r.), uzupełnione 9 listopada 2004 r., w sprawie udzielenia pisemnej informacji o stosowaniu przepisów prawa podatkowego, uprzejmie wyjaśnia:

Pytanie Uczelni dotyczy kwestii, czy finansowanie przewodu habilitacyjnego byłego pracownika stanowi w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód podlegający opodatkowaniu (czy jest to przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 updof), i czy w związku z tym należy wykazać wartość tego świadczenia w informacji PIT-8C, na podstawie art. 42 a updof.
Zdaniem zainteresowanego Płatnika, koszt przewodu habilitacyjnego stanowi przychód na dokształcanie byłego pracownika Uczelni i należy do kategorii inne źródła, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 updof; nie jest zwolniony na podstawie art. 21 updof, i w związku z tym należy sporządzić informację PIT-8C w celu wykazania powyższego przychodu.

Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595), zwana dalej ustawą o stopniach naukowych, w art. 30 ust 2 ustawy o stopniach naukowych stanowi, że minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określi, w drodze rozporządzenia, wysokość i warunki wypłacania wynagrodzenia promotorowi oraz za recenzje i opinie, o których mowa w ust. 1, uwzględniając w szczególności, że:
1) wysokość wynagrodzenia ustala się w relacji do minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego profesora zwyczajnego, określonego w przepisach o wynagradzaniu nauczycieli akademickich;
2) wynagrodzenie wypłaca jednostka powołująca promotora lub zlecająca opracowanie recenzji lub opinii, z tym że jednostka zatrudniająca kandydata do stopnia doktora lub doktora habilitowanego albo tytułu profesora może przejąć ten obowiązek.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 3 października 2003 r. w sprawie wysokości i warunków wypłacania wynagrodzenia promotorowi oraz za recenzje i opinie w przewodzie doktorskim lub habilitacyjnym, a także w postępowaniu o nadanie tytułu profesora (Dz. U. Nr 178, poz. 1741) w § 3 ust. 1 określa, że wynagrodzenie promotorowi oraz wynagrodzenie za recenzje i opinie wypłaca jednostka powołująca promotora lub zlecająca opracowanie recenzji lub opinii. W § 3 ust. 2 tego rozporządzenia powtórzona została fraza z ustawy o stopniach naukowych, mówiąca o obowiązku wypłaty: Obowiązek wypłaty wynagrodzenia promotorowi oraz wynagrodzenia za recenzje lub opinie może przejąć jednostka zatrudniająca kandydata do stopnia doktora lub doktora habilitowanego albo tytułu profesora, na zasadach określonych w umowie zawartej z jednostką powołującą promotora albo zlecającą opracowanie recenzji lub opinii.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), zwana dalej updof, nie uznaje automatycznie każdego świadczenia ponoszonego przez pracodawcę lub byłego pracodawcę za przychód w rozumieniu updof. Aby można było powiedzieć, że dane świadczenie jest przychodem w świetle updof i czy ewentualnie podlega opodatkowaniu, należy najpierw odpowiedzieć na pytanie, kto jest obowiązany do poniesienia kosztu określonego świadczenia. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że na Uczelni zostały przyjęte zasady, że koszty przewodu habilitacyjnego pracowników Uczelni pokrywa Uczelnia, kandydatów innych uczelni pokrywa jednostka kierująca (w oparciu o umowę między Uczelnią a tą jednostką), a w przypadku osób prywatnych bez skierowania – koszty pokrywają te osoby z własnych środków na podstawie złożonego wcześniej oświadczenia o zobowiązaniu się do ich zapłacenia. W przypadku odmowy zapłaty ostatecznie sprawa nie zostaje przesłana do zatwierdzenia do Centralnej Komisji ds. Tytułów i Stopni Naukowych.

Ustawa z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385 ze zm.) nie nakłada na kandydata do stopnia naukowego obowiązku poniesienia kosztów wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 2 ustawy o stopniach naukowych. Jednak w przypadku, kiedy taki obowiązek istnieje, tzn. jest wymagany przez Uczelnię jako warunek wszczęcia i przeprowadzenia przewodu habilitacyjnego, i jeśli Uczelnia ostatecznie zapłaci te koszty za kandydata nie będącego pracownikiem, stwierdzić należy, że kandydat ten faktycznie uzyskał przychód z nieodpłatnych świadczeń z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 updof.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 updof, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52 a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Artykuł 10 updof w ust. 1 wymienia źródła przychodów – według art. 10 ust. 1 pkt 9 są to także inne źródła, to znaczy nie ujęte w punktach 1-8, a podlegające updof, z zastrzeżeniem art. 2 updof. Na podstawie art. 11 ust. 1 updof, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 20 ust. 1 updof wymieniono w formie katalogu otwartego przykłady rodzajów dochodów z innych źródeł: Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Artykuł 42 a updof stanowi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 (m.in. nieodpłatnych świadczeń), z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52 a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika (...).

Na Uczelni nie ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy w przypadku ponoszenia takich świadczeń za osoby nie będące pracownikami. Z pewnością jednak na podstawie art. 42 a updof, w brzmieniu podanym jw., po stronie Uczelni powstanie obowiązek wykazania wartości nieodpłatnych świadczeń poniesionych na rzecz ww. osoby w postaci kosztów wynagrodzeń promotora i recenzentów w kwotach brutto w imiennej informacji PIT-8C. Na podstawie otrzymanej informacji PIT-8C podatnik ma obowiązek wykazać wartość nieodpłatnych świadczeń w zeznaniu rocznym PIT-36 za rok podatkowy 2004 składanym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Artykuł 110 ust. 1 ustawy o szkolnictwie wyższym stanowi, iż nauczyciel akademicki ma prawo do podyplomowego doskonalenia się oraz innych form kształcenia zawodowego na koszt uczelni. Definicję pojęcia „doskonalenia i dokształcania zawodowego” zawarto w zarządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 maja 1991 r. w sprawie zakresu i form pomocy przysługującej nauczycielowi akademickiemu podejmującemu studia podyplomowe oraz inne formy kształcenia zawodowego (M.P. Nr 18, poz. 122). W myśl § 1 ust. 1 pkt 1-5 ww. rozporządzenia, w celu podniesienia kwalifikacji naukowych, dydaktycznych i zawodowych nauczyciele akademiccy mogą być kierowani na następujące formy podyplomowego doskonalenia oraz kształcenia zawodowego: studia podyplomowe, kursy, szkolenia specjalizacyjne, staże naukowe i zawodowe oraz seminaria i konferencje. Jak wynika z tego przepisu przewód habilitacyjny nie jest formą dokształcania nauczycieli akademickich; ponadto, rozporządzenie dotyczy nauczycieli akademickich, czyli pracowników szkół wyższych, a nie byłych pracowników. W związku z tym w niniejszym przypadku nie mamy do czynienia z przychodem z tytułu dokształcania zwolnionym od podatku w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 90 updof.

Mając na uwadze powyższe, Naczelnik tut. Urzędu Skarbowego uważa, że stanowisko zajęte przez Uczelnię jest prawidłowe.