Zasady gromadzenia oszczędności i udzielania kredytów kontraktowych na cele mieszkaniowe określają przepisy ustawy z dnia 26 października 1995 roku o niektórych firmach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz.U. z 2000r. Nr 98, poz.1070 ze zm.) Art. 8 tej ustawy stanowi, iż przez zawarcie umowy o kredyt kontraktowy osoba fizyczna zobowiązuje się do systematycznego gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej przez czas oznaczony, a bank prowadzący kasę mieszkaniową – do przechowywania oszczędności i udzielenia po upływie tego okresu, długoterminowego kredytu na cele mieszkaniowe. Celami mieszkaniowymi są służące zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy:- nabycie, budowa, przebudowa, rozbudowa lub nadbudowa domu albo lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość,- uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, albo prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego,- remont domu albo lokalu, o którym mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem bieżącej konserwacji i odnowienia mieszkania,- spłata kredytu bankowego zaciągniętego na cele wymienione w pkt 1 – 3,- nabycie działki budowlanej lub jej części pod budowę domu jednorodzinnego, lub budynku mieszkalnego, w którym jest lub ma być położony lokal mieszkalny kredytobiorcy.

Zgodnie z przepisem art. 27a ust. 13 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity ogłoszony w 2000 r. w Dz.U.Nr 14, poz.176 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2001 roku, jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków poniesionych na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 2, a następnie:- wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej, z wyjątkiem gdy wycofana kwota po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę;- przeniósł uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych- do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza się odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tych tytułów.

Z powyższego wynika, że ustawa podatkowa odsyła w kwestii przeznaczenia oszczędności z kasy mieszkaniowej do uregulowań zawartych w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

Na mocy prawa przepisów przejściowych zawartych w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2001 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U.Nr 134 poz. 1509) przepis art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 roku, ma zastosowanie do wymienionych w nim zdarzeń powstałych po dniu 1 stycznia 2002 roku.

W sytuacji przedstawionej przez podatnika, wniesienie wpłaty w postaci raty do spółdzielni mieszkaniowej celem zakupu mieszkania, nie będzie zgodne z celami systematycznego oszczędzania, gdyż w katalogu wydatków zawartym w cytowanej ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego brak wskazania takiego celu, jakim jest wniesienie wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej. Podatnik winien uzyskać prawo do lokalu mieszkalnego, a więc decyzję administracyjną o przydziale mieszkania. Wpłata rat wkładu budowlanego nie jest bowiem tożsama z uzyskaniem przydziału mieszkania.Nie jest możliwe również przeniesienie realizacji celu na następny rok podatkowy. W przypadku, gdy podatnik wycofa wkład budowlany wniesiony do spółdzielni mieszkaniowej w 2004 roku i w roku 2005 przeznaczy go na realizację celów mieszkaniowych zawartych w ustawie, będzie musiał doliczyć kwoty odliczone z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędności w latach poprzednich. Ponieważ, aby zachować prawo do odliczeń podatnik zobowiązany jest do wydatkowania zgromadzonych w kasie mieszkaniowej oszczędności do końca roku, w którym nastąpiło zakończenie okresu systematycznego oszczędzania.

Natomiast, jeżeli podatnik spełni wszystkie warunki określone w przepisach w sprawie systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej i środki zgromadzone wyda na cel określony w katalogu wydatków zawartych w cytowanej ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego inny niż wskazał w zawartej umowie, nie ma przeszkód prawnych, aby ten warunek uznać za spełniony. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga, aby wycofane oszczędności z kasy mieszkaniowej zostały wydatkowane zgodnie z celami systematycznego oszczędzania.