Zgodnie z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), odpowiadając na pismo z dnia 03 sierpnia 2004 r. Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy informuje.

„...” reprezentujące współwłaścicieli nieruchomości, wystąpiło z zapytaniem w następujących kwestiach:

1. „czy można na podstawie art. 86 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., po złożeniu korekt deklaracji VAT-7 zaprzestać wpłacania na konto Trzeciego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy kwoty podatku należnego VAT do momentu wyrównania nadwyżki podatkowej”,
2. „czyje dane powinny znaleźć się w części H deklaracji VAT-7 (właściciela czy osoby wypełniającej deklarację w imieniu zarządcy)”,
3. „czy zarządca na podstawie art. 152 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, może ustanowić „...” przedstawicielem podatkowym.”

Z przedstawionego w przedmiotowym piśmie stanu faktycznego wynika, iż „...” na podstawie pełnomocnictwa udzielonego w dniu 01 stycznia 2001 r., zarządza nieruchomością stanowiącą współwłasność trzech osób. Wielkość udziałów współwłaścicieli wynosi 1/3 dla każdego z nich. Od czerwca 2002 r., współwłaściciele nieruchomości są płatnikami podatku od towarów i usług. „...” w imieniu ww. właścicieli nieruchomości wystawia faktury VAT dokumentujące świadczone przez nich usługi najmu lokali użytkowych oraz składa w imieniu każdego z nich deklaracje VAT-7.

W rozliczeniach współwłaścicieli nieruchomości za miesiące od miesiąca kwietnia 2003 r. do maja 2004 r. w wyniku błędnego zsumowania wartości sprzedaży, zadeklarowano i dokonano wpłat zobowiązania podatkowego w wysokości wyższej od należnej.

Ad.1

Zagadnienie korekty deklaracji regulują przepisy art. 81 – art. 81 „c” ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.).

W przepisach tych przewidziano możliwość dokonywania korekty deklaracji w ściśle określonych przypadkach, przez podatników, których zobowiązania powstają w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, tzn. z mocy przepisów prawa, w sytuacjach określonych w art. 81a § 1.

Zgodnie z treścią art. 81a § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa podatnicy, których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie takiego zobowiązania, mogą skorygować uprzednio złożone zeznanie (deklarację), jeżeli w deklaracjach innych niż wymienione w art. 73 § 2 pkt 2 i 3 wykazali zobowiązanie podatkowe w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek.

Ustawodawca przewidział zatem możliwość składania korekty deklaracji przez podatników VAT, w sytuacji gdy mylą się oni na swoją niekorzyść, a więc gdy w złożonej deklaracji wykazali zobowiązanie podatkowe w wysokości większej od należnej. Tryb składania korekt deklaracji w takich przypadkach został powiązany z instytucją „stwierdzenia nadpłaty”.

Za nadpłatę, w myśl art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku.

W przypadku korekty obniżającej kwotę podatku należnego, powstaje nadpłata. Wraz z taką korektą deklaracji równocześnie należy złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty (art. 75 § 3 cyt. ustawy Ordynacja podatkowa) i wskazać przyczynę złożonej korekty deklaracji.

W przepisie art. 76 § 1 cyt. wyżej ustawy Ordynacja podatkowa postanowiono, iż nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem (o ile ono wystąpi) podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, z zastrzeżeniem § 2.

Zatem dokonując korekt deklaracji VAT-7 obniżających zadeklarowane i wpłacone przez właścicieli nieruchomości zobowiązanie podatkowe, mogą oni złożyć wniosek o zaliczenie w całości lub w części kwoty nadpłaconego podatku VAT na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Natomiast powołany przez „...” w przedmiotowym piśmie przepis art. 86 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ) nie znajduje zastosowania do sytuacji przedstawionej w przedmiotowym piśmie, bowiem przepis ten stanowi, iż jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on w takim przypadku obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Ad. 2

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 08 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) - obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r. oraz art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) do składania deklaracji VAT-7 obowiązani są podatnicy, o których mowa w art. 5 ust. 1 poprzednio obowiązującej ustawy o VAT oraz art. 15 aktualnie obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym stanie faktycznym podatnikami podatku od towarów i usług są indywidualnie współwłaściciele nieruchomości. To na nich ciąży obowiązek rozliczania się z budżetem z tytułu podatku VAT.

Jednakże nie ma przeszkód, aby prowadzenie ewidencji podatkowej oraz sporządzanie deklaracji podatkowej VAT współwłaściciel powierzył swojemu pełnomocnikowi. Umocnienie do działania w cudzym imieniu opierać się będzie w przedmiotowym przypadku na oświadczeniu reprezentowanego (art. 96 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Mocodawca może również upoważnić swojego pełnomocnika do składania w jego imieniu w obowiązujących terminach deklaracji podatkowej VAT. Należy zaznaczyć, iż w części H deklaracji podatkowej VAT – 7, której wzór został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 89, poz. 852), znajduje się miejsce na złożenie przez podatnika lub osoby reprezentującej oświadczenia o znajomości przepisów Kodeksu karnego skarbowego o odpowiedzialności za podanie danych niezgodnych z rzeczywistością. Zatem w tej części deklaracji swoje dane i podpis winna umieścić osoba odpowiedzialna za sporządzenie deklaracji tj. pełnomocnik lub podatnik. Nie zmienia to jednak faktu, że za wszelkie ewentualne konsekwencje wynikłe z nieprawidłowego wypełnienia deklaracji ponosi podatnik.

Jeżeli zatem właściciele nieruchomości ustanowią osobę fizyczną, np. zatrudnioną przez „...”, do składania w ich imieniu oświadczenia (podpisywania) na deklaracjach VAT-7, nie ma przeszkód aby osoba wyznaczona do ich reprezentowania podpisywała się na składanych deklaracjach VAT-7.

Ad. 3

Przepis art. 152 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług stanowi, iż podatnicy, o których mowa w art. 15 ust. 1, nieposiadający siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju, zarejestrowani zgodnie z art. 9 ustawy wymienionej w art. 175, mają obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego, o którym mowa w art. 15 ust. 7 – 10 (...).

W art. 15 ust. 7 - 9 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług określono zasady ustanawiania i funkcjonowania w Polsce instytucji tzw. przedstawiciela podatkowego.

Zgodnie z ww. przepisami obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego mają podatnicy (osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność) nieposiadający siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju, będący zarejestrowanymi lub mający obowiązek zarejestrowania się jako podatnicy VAT czynni, o których mowa w art. 96 ust. 4 cyt. ustawy o VAT.

Potocznie mówiąc obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego mają firmy zagraniczne.

Do ww. grupy podatników nie można zaliczyć współwłaścicieli nieruchomości, bowiem jak wynika z przedstawionego w przedmiotowym piśmie stanu faktycznego, posiadają oni zarówno siedzibę, stałe miejsca prowadzenia działalności oraz miejsca zamieszkania na terytorium kraju. Zatem ustanowienie „...” jako przedstawiciela podatkowego w tym przypadku nie jest możliwe.

Odpowiedź zgodna jest ze stanem prawnym aktualnym na dzień jej udzielenia.