Na podstawie przepisów art. 14 a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pabianicach w odpowiedzi na zapytanie z dnia 01.10.2004 r. informuje:

w zakresie podatku od towarów i usług VAT

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535) przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzających bilans.

W zawiązku z tym, iż powyższa ustawa nie definiuje pojęcia przedsiębiorstwa należy odwołać się do przepisu art. 55 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej (m.in. własność nieruchomości i ruchomości, wierzytelności, nazwa, tajemnica handlowa). Wyłączenie ze stosowania ustawy o podatku od towarów i usług, czynności o których mowa w cyt. art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy dotyczy w myśl art. 55 kodeksu cywilnego, podmiotu gospodarczego wyodrębnionego pod względem ekonomicznym, organizacyjnym i prawnym samodzielnie sporządzającego bilans.

Reasumując do transakcji zbycia przedsiębiorstwa w formie darowizny przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 2 opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku: zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. Powyższy przepis stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 14 ust. 4).

Zgodnie z art. 14 ust. 5 podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej „spisem z natury” w terminie 14 dni, licząc od dnia rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, oraz zawiadomić o dokonanym spisie z natury, o ustalonej wartości i o kwocie podatku należnego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia zakończenia tego spisu. Obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu w którym powinien być sporządzony spis z natury, nie później jednak niż 14 dnia, licząc od dnia rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury, ustalona zgodnie z art. 29 ust. 10.

Mając na uwadze powyższe, podatnik w przypadku likwidacji działalności obowiązany jest sporządzić spis z natury towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, w terminie 14 dni, od dnia likwidacji a następnie zawiadomić w terminie 7 dni o dokonanym spisie towarów i wynikających z niego kwotach naczelnika urzędu skarbowego.

Ogólne zasady odliczenia podatku naliczonego zawiera art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1 prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny. W przypadku nabycia towarów i usług, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 1 (zakup energii elektrycznej i cieplnej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych, radiokomunikacyjnych, usług rozprowadzania wody, usług w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usług sanitarnych i pokrewnych) jeżeli faktura zawiera informacje, jakiego okresu dotyczy podatek naliczony odlicza się – w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności (art. 86 ust. 10 pkt 3). Zgodnie z art. 88 ust 4 ustawy obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96. Podatnikowi będzie zatem przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur za „media”, w których termin płatności za faktury będzie przypadał w okresie, w którym podatnik będzie zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Dane jakie powinny być zawarte w fakturze określa § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur , sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971). Zgodnie z pkt 1 i pkt 2 w/w par. cyt. Rozporządzenia faktura musi zawierać imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy oraz numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy. Refakturowanie oznacza odsprzedaż usługi przez podatnika podatku od towarów i usług (nabywcę). W wyroku z dnia 25 października 2000 r. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że „refakturowanie” usługi jest możliwe tylko wtedy, gdy strony zawarły ze sobą umowę przewidującą taką możliwość, a cena odsprzedawanej usługi nie zmieniła się w stosunku do kosztów jej zakupu.

Mając na uwadze powyższe, Organ podatkowy stwierdza, że nie jest możliwe wystawienie „refaktury” przez nowego właściciela przedsiębiorstwa gdyż nie jest on stroną umowy, jest nowym podmiotem podatku od towarów i usług posługującym się swoim numerem identyfikacji podatkowej.

w zakresie podatku od spadków i darowizn

Nabycie przez osoby fizyczne na terytorium RP własności rzeczy w formie darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn .

Zapisy ustawy przewidują w niektórych przypadkach zwolnienie od tego podatku. Jednym ze zwolnień jest nabycie w drodze darowizny przez zstępnego zakładu wytwórczego, budowlanego, handlowego, usługowego lub jego części pod warunkiem, że zakład ten będzie prowadzony przez nabywcę w stanie niepogorszonym przez okres najbliższych 5-ciu lat od dnia przejęcia darowizny. Niedotrzymanie tego warunku powoduje utratę zwolnienia od podatku z wyjątkiem niemożliwości dalszego prowadzenia działalności na skutek zdarzeń losowych; w przypadkach tych podatek obniża się proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności przez obdarowanego (art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jeżeli więc prowadzone przez Pana przedsiębiorstwo jest zakładem usługowym, to darowizna tego zakładu pomiędzy ojcem, a synem w myśl zapisu art. 4 ust. 1 pkt 10 będzie zwolniona od podatku od darowizny.

w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Tym samym darowizna przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W zakresie likwidacji przez Pana działalności gospodarczej zastosowanie znajduje art. 24 ust. 3 cyt. wyżej ustawy, który stanowi, iż podatnik obowiązany jest do zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej oraz ustalenia na ten dzień dochodu przy zastosowaniu do wartości ustalonej wg cen zakupu pozostałych na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, nie będących środkami trwałymi - takiego wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności, a jeżeli w tym okresie dochód nie wystąpił – w roku podatkowym poprzedzającym rok, w którym nastąpiła likwidacja. Za datę likwidacji działalności gospodarczej uważa się datę określoną w zawiadomieniu o likwidacji działalności. Od tak ustalonego dochodu podatnik jest zobowiązany odprowadzić 10-procentowy zryczałtowany podatek.

W przypadku, gdy sporządzony na dzień likwidacji remanent likwidacyjny wynosi „0” nie powstaje obowiązek wpłaty zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10%.