Dyrektor Izby Skarbowej w Olsztynie, odpowiadając na pismo z dnia 17.05.2004 r. w sprawie weryfikacji interpretacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w Olsztynie w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, wyjaśnia co następuje.

Zgodnie z generalną zasadą podatku dochodowego od osób fizycznych wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 28-30, 30a-30c i art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają zatem wszelkie dochody z wyjątkiem tych, które ustawodawca enumeratywnie wymienił w katalogu zwolnień przedmiotowych lub od których został zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia Ministra Finansów. Przy czym, przychody inne niż określone w art. 12-14 i 17 ustawy, są kwalifikowane do art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przykładem takich przychodów są alimenty (z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci).

Jednocześnie należy zauważyć, iż w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.), obowiązek alimentacyjny został uregulowany odrębnie niż wynikający z postanowień art. 27 i 28 tej ustawy, obowiązek zaspakajania potrzeb rodziny, którego celem jest „zapewnienie środków materialnych umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie rodziny jako całości oraz zaspokojenie uzasadnionych potrzeb poszczególnych członków przy zachowaniu zasady równej stopy życiowej” (vide załączony przez Stronę wyrok Sądu Rejonowego, sygn. akt III RC 1396/02).

Zatem, świadczenia alimentacyjnego nie można utożsamiać ze świadczeniem wynikającym z postanowień art. 28 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. A to oznacza, iż świadczenie na zaspokojenie potrzeb rodziny – choć wprost nie zostało przez ustawodawcę wymienione w art. 20 ust. 1 o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest przychodem podatnika z tego źródła.

Żaden przepis ustawy, jak również przepisy Ordynacji podatkowej, nie wyłączają bowiem z opodatkowania przedmiotowych należności. Nie kwalifikują ich też do źródeł wcześniejszych, tj. art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże przyjąć należy, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają te świadczenia, o których mowa w art. 28, w związku z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które wypłacane są na ręce drugiego małżonka po zupełnym ustaniu pożycia małżonków, („separacja faktyczna”).

O zupełnym rozkładzie pożycia można mówić np. w razie zerwania wszelkich więzów łączących małżonków, tak jak ma to miejsce w przypadku Pani oraz Pana Wojciecha H.

Natomiast nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 28 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli małżonkowie pozostają we wspólnym pożyciu. W tym bowiem przypadku, wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające jednemu z małżonków, a wypłacone w całości lub w części do rąk drugiego małżonka, stanowią wyłącznie przesunięcie środków majątkowych w ramach tej samej wspólności majątkowej, celem zabezpieczenia potrzeb rodziny.

Powyższe stanowisko w sprawie potwierdziło Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 27.08.2004 r. stwierdzając, że w stanie faktycznym sprawy kwota 1.200 zł jaką podatniczka co miesiąc otrzymuje od męża, stanowi w całości podlegające opodatkowaniu przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Instytucja obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny (art. 27 i 28 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) różni się w znacznym stopniu od instytucji obowiązku alimentacyjnego. W konsekwencji nawet w sytuacji, gdy w jakiejś części, świadczenie otrzymane na zaspokojenie potrzeb rodziny przypada na dziecko, to również rodzi obowiązek podatkowy, gdyż źródła przychodów nie stanowią jedynie alimenty na rzecz dziecka (a nie świadczenie wynikające z postanowień art. 28 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

W tej sytuacji brak jest podstaw prawnych do zmiany stanowiska Naczelnika Urzędu Skarbowego w Olsztynie zawartego w piśmie z dnia 09.04.2004 r. o Nr US.VI/I-415-79-II/04.