INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2011 r. (data wpływu 6 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych wniesienia certyfikatów inwestycyjnych jako wkładu do funduszu inwestycyjnego zamkniętego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych wniesienia certyfikatów inwestycyjnych jako wkładu do funduszu inwestycyjnego zamkniętego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

„B.” S.A. (dalej: Spółka) posiada certyfikaty inwestycyjne wyemitowane przez zarejestrowany w Polsce fundusz inwestycyjny zamknięty. Certyfikaty te nie są przedmiotem obrotu na aktywnym rynku, a ich wartość jest ustalana na podstawie wartości aktywów netto funduszu, który je wyemitował, w ten sposób, iż wartość jednego certyfikatu jest równa wartości aktywów netto funduszu podzielonej przez ilość certyfikatów wyemitowanych przez ten fundusz (dalej: WANCI), wynikającej z wyceny dokonywanej okresowo zgodnie z ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.) i statutem funduszu przez podmioty niezależne od funduszu, tj. towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządzające funduszem w uzgodnieniu z depozytariuszem. WANCI stanowi także cenę, po której fundusz wykupuje certyfikaty od uczestników funduszu.

Ponadto, posiadane przez Spółkę certyfikaty inwestycyjne stanowią zabezpieczenie spłaty jej zobowiązań długoterminowych, które staną się wymagalne stopniowo aż do maja 2014 r. (są one obciążone zastawem rejestrowym, który przechodzi na nabywcę certyfikatów – dalej: Obciążenie).

Dodatkowo, zgodnie z brzmieniem statutu oraz warunków emisji certyfikatów funduszu, który je wyemitował, ze względu na zaciągnięte przez niego zobowiązania, możliwość wykupu tych certyfikatów przez fundusz jest statutowo ograniczona w ten sposób, że do maja 2012 r. fundusz nie może wykupić żadnych certyfikatów, a następnie wartość wykupywana nie może przekroczyć w danym roku kalendarzowym 5% wpłat dokonanych przez Spółkę tytułem objęcia certyfikatów. Ograniczenie wykupu certyfikatów przez ten fundusz wygasa w maju 2014 r.

Spółka zamierza wnieść posiadane certyfikaty inwestycyjne do:

1. spółki kapitałowej z siedzibą na terenie Unii Europejskiej, poza terytorium Polski, w zamian za papiery udziałowe (udziały, akcje) wydane przez tę spółkę, przy czym ze względu na Obciążenie, wartość nominalna obejmowanych udziałów lub akcji może być niższa od wartości wnoszonych certyfikatów ustalonej na podstawie WANCI o ok. 30% lub
2. innego funduszu inwestycyjnego zamkniętego (z siedzibą w Polsce, dalej zwanego: nowym funduszem) w zamian za certyfikaty inwestycyjne, wyemitowane przez ten fundusz w ramach drugiej emisji, przy czym, ze względu na Obciążenie, cena emisyjna obejmowanych certyfikatów nowego funduszu, ustalona na podstawie WANCI nowego funduszu (tj. cena emisyjna jednego certyfikatu odpowiadać będzie WANCI ustalonej według wyceny przypadającej, zgodnie z art. 131 ustawy o funduszach inwestycyjnych, na 7 dni przed rozpoczęciem przyjmowania zapisów na certyfikaty), może być niższa od wartości wnoszonych certyfikatów ustalonej na podstawie WANCI o ok. 30%.

Spółka osiągnęła w ostatnim roku obrotowym (2010) zysk. Spółka odnotowała zysk także w okresie od 1 stycznia do 30 września 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w przypadku wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej z siedzibą w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej należy rozpoznać przychód z zastosowaniem art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
2. Czy w przypadku, gdy wartość rynkowa certyfikatów inwestycyjnych, wnoszonych aportem do spółki kapitałowej, przekracza wartość nominalną udziałów lub akcji objętych w zamian za aport, mogą zachodzić przesłanki określenia przez organ podatkowy przychodu zgodnie z art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
3. Czy w przypadku wniesienia obciążonych zastawem rejestrowym certyfikatów inwestycyjnych jako wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej, gdy wartość wnoszonych certyfikatów ustalona na podstawie WANCI, byłaby wyższa od wartości nominalnej udziałów lub akcji o 30%, zaszłaby przesłanka „znacznego odbiegania od wartości rynkowej”, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
4. Czy w przypadku wniesienia certyfikatów inwestycyjnych jako wkład do funduszu inwestycyjnego zamkniętego (z siedzibą w Polsce) powstanie przychód z tytułu odpłatnego zbycia tych certyfikatów... Jeżeli tak, to w jakiej wysokości należy przyjąć tenże przychód oraz koszty jego uzyskania...
5. W razie pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 4, czy w przypadku wniesienia obciążonych zastawem rejestrowym certyfikatów inwestycyjnych jako wkładu niepieniężnego do funduszu inwestycyjnego zamkniętego, gdy wartość wnoszonych certyfikatów, ustalona na podstawie WANCI, byłaby wyższa od ceny emisyjnej (względnie innej wartości, uznanej w odpowiedzi na pytanie 4 za przychód z tytułu odpłatnego zbycia certyfikatów inwestycyjnych) certyfikatów nowego funduszu o 30%, zaszłaby przesłanka „znacznego odbiegania od wartości rynkowej”, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania czwartego. Wniosek Spółki w pozostałym zakresie stanowi przedmiot odrębnych rozstrzygnięć.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie pytania czwartego, Wnioskodawca wskazał, że – jego zdaniem – wniesienie certyfikatów inwestycyjnych do zamkniętego funduszu inwestycyjnego w zamian za wydanie nowych certyfikatów inwestycyjnych nie skutkuje powstaniem po jej stronie przychodu w momencie wniesienia. Brak jest bowiem w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przepisu, który przewidywałby opodatkowanie przychodu we wskazanej sytuacji. Przede wszystkim nie można tu mówić o wniesieniu aportu (art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), gdyż fundusz inwestycyjny nie jest spółką kapitałową ani spółdzielnią. Zdaniem Spółki w omawianym przypadku nie można jednak również mówić o „odpłatnym zbyciu” posiadanych obecnie certyfikatów (art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Otrzymanie nowych certyfikatów inwestycyjnych w związku z wniesieniem certyfikatów posiadanych obecnie wiąże się bowiem z przekształceniem uprawnień do dysponowania przedmiotem wkładu w uprawnienia związane z objęciem tytułów uczestnictwa w osobie prawnej. Skoro zatem ustawodawca zdecydował się na odrębne potraktowanie wniesienia aportu od odpłatnego zbycia i uregulowanie skutków podatkowych tej czynności w art. 12 ust. 1 pkt 7 (nie uznając tym samym przepisów o odpłatnym zbyciu za wystarczające do opodatkowania wniesienia aportu), a nie uczynił tego w odniesieniu do wniesienia papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikaty inwestycyjne, to uznał, iż druga z wymienionych czynności jest neutralna podatkowo (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 31 marca 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 3471/08).

Nawet zaś gdyby błędnie uznać, iż opłacenie certyfikatów inwestycyjnych papierami wartościowymi stanowi odpłatne zbycie w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to warunkiem opodatkowania przychodu jest to, by stał się on należny. W analizowanym przypadku – jak podkreśla Wnioskodawca - nie można natomiast mówić o przychodzie należnym na dzień dokonania czynności wniesienia certyfikatów do funduszu. Należność uczestnika funduszu inwestycyjnego powstaje bowiem dopiero z chwilą zbycia (lub umorzenia) certyfikatów, przeprowadzanego na warunkach i przy spełnieniu przesłanek określonych w statucie funduszu, i dopiero od tej daty można mówić o uzyskaniu przychodu należnego z tytułu zbycia papierów wartościowych, którymi opłacono certyfikaty, i o jego ewentualnym opodatkowaniu. W momencie wniesienia certyfikatów uczestnik nie otrzymuje wszak żadnego realnego przysporzenia majątkowego, zgodnie zaś z utrwaloną linią orzecznictwa (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2003 r. sygn. akt III SA 3382/02) przychodem jest tylko trwałe, realne powiększenie majątku podatnika.

Wnioskodawca wskazuje, że także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 października 2010 r. sygn. akt II FSK 1047/09 przyjął, że ostateczna wartość certyfikatów inwestycyjnych powstaje (doznaje konkretyzacji) na drugim etapie procesu inwestycji. Zdaniem Sądu, w momencie wniesienia papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa i stanowiącego przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przychód taki powstaje dopiero na drugim etapie procesu inwestycji, tj. w razie umorzenia certyfikatów (także w przypadku likwidacji funduszu), zbycia certyfikatów na rzecz osoby trzeciej albo – wyjątkowo - w następstwie wypłaty dochodów funduszu bez umarzania certyfikatów inwestycyjnych.

Dodatkowo, na powyższe stanowisko wskazuje – zdaniem Spółki – i to, że omawiana ustawa nie zawiera przepisu pozwalającego precyzyjnie skalkulować ewentualny przychód na dzień opłacenia certyfikatów. W szczególności, nie jest nim art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż przepis ten odwołuje się do „wartości wyrażonej w cenie określonej w umowie”, a taka kategoria nie występuje w przypadku opłacenia certyfikatów w funduszu inwestycyjnym udziałami lub papierami wartościowymi (tak też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 31 marca 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 3471/08).

Jak argumentuje Spółka, w przypadku przyjęcia stanowiska odmiennego (z którym Spółka się nie zgadza), za jej przychód należałoby uznać iloczyn ceny emisyjnej (równej WANCI ustalonej w związku z przyszłą, skierowaną do Spółki, emisją certyfikatów, tj. w dniu wyceny dokonywanym na 7 dni przed otwarciem subskrypcji na certyfikaty nowego funduszu, na podstawie której Spółka obejmie certyfikaty nowego funduszu w zamian za wniesienie wkładów niepieniężnych w postaci dotychczas posiadanych certyfikatów objętych wadą w postaci Obciążenia) i liczby certyfikatów nowego funduszu, którą Spółka obejmie (przychód ten zostałby osiągnięty w momencie wydania certyfikatów inwestycyjnych, o którym mowa w art. 29 ust. 10 ustawy o funduszach inwestycyjnych, tj. wpisania Spółki do rejestru uczestników funduszu prowadzonego przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządzające nowym funduszem). Wartość ta najlepiej bowiem odpowiada cenie, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, regulującym zasady obliczania przychodu z odpłatnego zbycia praw majątkowych (choć, zdaniem Spółki, wartość ta nie odpowiada jednak cenie całkowicie i m.in. dlatego wykładnia odmienna aniżeli przedstawiona wcześniej nie jest prawidłowa). Kosztem uzyskania ww. przychodu byłyby wydatki poniesione na nabycie certyfikatów posiadanych obecnie i wniesionych do nowego funduszu (art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie pytania czwartego uznaje się za nieprawidłowe.

Kwestie dotyczące działania funduszy inwestycyjnych, w tym m.in. nabywania i możliwości zbywania certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez fundusz inwestycyjny zamknięty, reguluje ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.). Zgodnie z jej art. 3 ust. 1, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Na mocy art. 4 ust. 1 tej ustawy, fundusz inwestycyjny jest tworzony, zarządzany i reprezentowany w stosunkach z osobami trzecimi przez towarzystwo. Organem funduszu inwestycyjnego jest towarzystwo, utworzone zgodnie z przepisami ustawy.

Uczestnikami funduszy mogą być osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawne. Prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego, reprezentują jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne (art. 6 ust. 1-2).

Na mocy art. 7 omawianej ustawy, wpłaty do funduszu inwestycyjnego są dokonywane w formie pieniężnej. Jednocześnie, do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione:

1. zdematerializowane papiery wartościowe - jeżeli statut funduszu tak stanowi, lub
2. inne niż zdematerializowane papiery wartościowe, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2

• jeżeli ustawa oraz statut funduszu tak stanowią,

przy czym, ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również ww. wniesienie do funduszu praw majątkowych.

Pod pojęciem papiery wartościowe – stosownie do art. 2 pkt 34 ustawy o funduszach inwestycyjnych – rozumie się papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. Nr 211, poz. 1384 ze zm.), z wyłączeniem instrumentów pochodnych. Papierami wartościowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, są natomiast:

1. akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
2. inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne);

Stosownie do art. 28 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych, udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub w prawach, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów, udziałów lub prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych, także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

Fundusz inwestycyjny zamknięty emituje certyfikaty inwestycyjne (art. 117 ust. 1 ww. ustawy). Stosownie do art. 121 ust. 1 tej ustawy certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego mogą być papierami wartościowymi imiennymi lub na okaziciela, z tym że certyfikaty inwestycyjne publicznego funduszu inwestycyjnego zamkniętego mogą być wyłącznie papierami wartościowymi na okaziciela.

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi, udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub prawami, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2. W takim przypadku, papiery wartościowe, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, będą wyceniane według metody przyjętej przez fundusz dla wyceny aktywów (art. 128 ust. 2).

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca wniesie posiadane certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego (dalej zwane: certyfikatami inwestycyjnymi w pierwszym funduszu inwestycyjnym) obciążone zastawem rejestrowym do innego funduszu inwestycyjnego zamkniętego z siedzibą w Polsce (dalej zwanego: nowym funduszem inwestycyjnym) w zamian za certyfikaty inwestycyjne wyemitowane przez nowy fundusz inwestycyjny w ramach drugiej emisji. Ze względu na okoliczność obciążenia certyfikatów inwestycyjnych w pierwszym funduszu zastawem rejestrowym, wartość ceny emisyjnej obejmowanych certyfikatów inwestycyjnych nowego funduszu, może być niższa o ok. 30% od wartości wnoszonych certyfikatów inwestycyjnych w pierwszym funduszu ustalonej na podstawie wartości aktywów netto tego funduszu podzielonej przez ilość certyfikatów wyemitowanych przez ten fundusz. W związku z powyższym, Spółka rozważa skutki podatkowej planowanej transakcja.

Należy zatem wskazać, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym – z zastrzeżeniem wypadków, o których mowa w art. 21 i 22 – jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. W sytuacji, gdy koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 powołanej ustawy).

Powołana ustawa nie zawiera definicji przychodu. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Zgodnie z tym przepisem, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

• otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe (art. 12 ust. 1 pkt 1),
• wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (art. 12 ust. 1 pkt 2),
• nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część (art. 12 ust. 1 pkt 7).

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększającą jego aktywa, mającą definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną – przychód powstaje zatem w momencie jego faktycznego otrzymania.

Ustawodawca przewidział jednocześnie wyjątki od wskazanej reguły, które zostały uregulowane m.in. w art. 12 ust. 3 (dotyczącym przychodów należnych rozpoznawanych dla celów podatkowych), art. 12 ust. 4 (dotyczącym przysporzeń niestanowiących przychodów podatkowych) oraz art. 14 omawianej ustawy (dotyczącym wartości przychodów z odpłatnego zbycia składników majątkowych).

I tak, na mocy art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Przepis ten pozwala ujmować dla celów podatkowych przychody, które jeszcze nie zostały otrzymane przez podatnika, ale są mu należne, tj. stanowią przedmiot wymagalnych świadczeń. Możliwość ta dotyczy jednak wyłącznie przychodów związanych z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej. Zasady określania przez podatnika daty powstania przychodu należnego zostały przy tym unormowane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 12 ust. 3a, 3c-3e i obejmują zakresem swojego zastosowania:

• przychody z tytułu zbycia rzeczy, zbycia praw majątkowych, wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi (art. 12 ust. 3a);
• przychody z tytułu wykonania usługi rozliczanej w okresach rozliczeniowych (art. 12 ust. 3c);
• przychody z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego (art. 12 ust. 3d);
• przychody, do których nie stosuje się ust. 3a, 3c i 3d, w przypadku których za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty (art. 12 ust. 3e).

Zastrzeżenie dotyczące art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zawarte w art. 14 ust. 1 dotyczy natomiast ustalania wartości przychodów z odpłatnego zbycia składników majątkowych. Na mocy art. 14 ust. 1, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej (art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się przy tym – zgodnie z art. 14 ust. 2 omawianej ustawy – na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Jak wynika z treści cytowanych przepisów, zakresem zastosowania art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych objęte są przypadki odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych. Pod pojęciem „zbycia” tych składników majątku podatnika należy rozumieć odpowiednio przeniesienie prawa własności rzeczy lub przeniesienie prawa majątkowego na inny podmiot (nabywcę). Zbycie ma charakter odpłatny, gdy następuje za opłatą - gdy wiąże się z uzyskaniem od nabywcy świadczenia wzajemnego o określonej wartości. Wobec powyższego, w pojęciu „odpłatnego zbycia” mieści się zarówno klasyczna sprzedaż, czyli zobowiązanie się zbywcy do przeniesienia na nabywcę prawa własności rzeczy lub prawa majątkowego w zamian za zobowiązanie się nabywcy do zapłaty ceny ustalonej przez strony w umowie, jak i czynności prawnych o podobnym charakterze (zamiana, wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki, inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za świadczenie wzajemne).

Regulacja zawarta w art. 14 odnosi się do sposobu określenia przychodu ze zbycia rzeczy lub praw majątkowych, statuując zasadę, że przychodem z tego tytułu jest „wartość wyrażona w cenie określonej w umowie”. Posłużenie się przez ustawodawcę ogólnym pojęciem: „wartość wyrażona w cenie”, wskazuje, że analizowany przepis ma zastosowanie bez względu na ustaloną przez strony umowy formę odpłatności z tytułu zbycia rzeczy lub prawa majątkowego. Odpłatność tę (cenę) można określić w pieniądzu, jak i w postaci świadczenia niepieniężnego (np. w formie zwolnienia zbywającego z ciążących na nim zobowiązań wobec nabywcy, realizacji na rzecz zbywcy określonych usług, przeniesienia na zbywcę prawa własności rzeczy lub praw).

Ustawodawca przyjmuje jednocześnie, że w przypadku, gdy strony – bez uzasadnionych przyczyn – określą cenę zbycia rzeczy lub praw majątkowych w wartości znacznie odbiegającej od wartości rynkowej tych składników majątku, takie „odrynkowienie” warunków transakcji nie powinno mieć wpływu na wartość przychodu zbywcy. Z tego względu, wprowadzając zasadę, że przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest wartość określona przez strony w umowie jako cena zbycia (art. 14 ust. 1 zdanie pierwsze), ustawodawca przyznaje jednocześnie organom podatkowym (w przypadku spełnienia wskazanych w ustawie przesłanek) uprawnienie do określenia przychodu z tej transakcji w innej wysokości - odpowiadającej wartości rynkowej przedmiotu zbycia (art. 14 ust. 1 zdanie drugie).

Ustalenie przychodu na podstawie art. 14 ust. 1 zdanie drugie jest zatem uprawnieniem przysługującym właściwym organom podatkowym, w sytuacji, gdy wartość przedmiotu odpłatnego zbycia określona przez strony umowy w cenie jego zbycia w sposób znaczny (dość duży, istotny, wyróżniający się) odbiega od wartości rynkowej zbywanej rzeczy lub prawa majątkowego i jednocześnie nie znajduje to uzasadnionych (opartych na obiektywnych racjach, podstawach) przyczyn. Ustawa nie określa przy tym warunków uznania omawianej różnicy wartości wyrażonej w cenie i wartości rynkowej zbywanego składnika majątku za „znaczną”. Oceniając tę kwestię, organ powinien w szczególności rozważyć kwestię relacji wartości, jakie pojawiły się w związku z daną transakcją. Ustawodawca nie wskazał również, jakie okoliczności uzasadniać mogą istnienie ww. znacznej różnicy wartości. Podatnik może zatem powoływać wszelkie powody/argumenty/racje, stanowiące zasadny powód istotnego zróżnicowania wartości określonej w cenie w stosunku do wartości zbywane rzeczy lub prawa majątkowego.

Odnosząc powyższe regulacje przepisów prawa podatkowego do przedstawionego zdarzenia przyszłego, oceniając charakter planowanej przez Spółkę transakcji (z uwzględnieniem powołanych unormowań ustawy o funduszach inwestycyjnych), należy podkreślić, że Spółka wnosząc certyfikaty inwestycyjne w pierwszym funduszu inwestycyjnym do nowego funduszu inwestycyjnego zamkniętego dokona przeniesienia ich własności. Jednocześnie, nabędzie w zamian certyfikaty inwestycyjne nowego funduszu inwestycyjnego.

Spółka dokona tym samym zbycia posiadanych certyfikatów inwestycyjnych pierwszego funduszu na rzecz nowego funduszu inwestycyjnego za „cenę” odpowiadającą wartości uzyskanych certyfikatów inwestycyjnych nowego funduszu inwestycyjnego (ich cenę emisyjną). Wobec powyższego, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód ze zbycia certyfikatów inwestycyjnych pierwszego funduszu inwestycyjnego w postaci wartości pieniężnej nabywanych certyfikatów inwestycyjnych nowego funduszu inwestycyjnego ustalonej w ich cenie emisyjnej (art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Należy przy tym zastrzec, że jeżeli wartość ta – mająca charakter „ceny” zbycia certyfikatów inwestycyjnych pierwszego funduszu inwestycyjnego – bez uzasadnionej przyczyny będzie znacznie odbiegać od wartości rynkowej zbywanych certyfikatów inwestycyjnych, przychód ten zostanie określony przez organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej (art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Kwestia powstania po stronie Zainteresowanego kosztów uzyskania przychodów z tytułu analizowanej transakcji powinna być natomiast oceniana na gruncie definicji zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W myśl tego przepisu, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis sformułowany przez ustawodawcę ma charakter ogólny (tzw. klauzula generalna). Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Kosztami uzyskania przychodów są wyłącznie takie koszty, które spełniają kumulatywnie warunki określone w cytowanym art. 15 ust. 1, tj.:

• zostały poniesione przez podatnika,
• ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
• nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł – obiektywnie oceniając – oczekiwać takiego efektu.

Katalog wyłączeń z kategorii kosztów uzyskania przychodów zawarty w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ma charakter zamknięty. Stosownie do pkt 8 tego przepisu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Zgodnie z zastrzeżeniem zawartym w art. 16 ust. 7e, regulacji ust. 1 pkt 8 zdanie po średniku nie stosuje się przy zamianie jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, dokonanej zgodnie z ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych.

Fundusze kapitałowe, o których mowa w cytowanych przepisach, to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w ustawie o funduszach inwestycyjnych (art. 16 ust. 1f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Przez „wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych” należy przy tym rozumieć wydatki bezpośrednio związane z tym nabyciem. Ustawodawca objął bowiem hipotezą art. 16 ust. 1 pkt 8 omawianej ustawy wyłącznie wydatki, których poniesienie jest integralnie powiązane z nabyciem tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Należą do nich, w szczególności „cena nabycia” oraz opłaty notarialne z tytułu tej czynności. Tego rodzaju wydatki są kosztem uzyskania przychodów w razie odpłatnego zbycia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych – mają charakter kosztów bezpośrednio związanych z przychodem ze zbycia tych praw majątkowych.

Mając na względzie powyższe, należy stwierdzić, że w analizowanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca będzie mógł rozpoznać koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia certyfikatów inwestycyjnych pierwszego funduszu inwestycyjnego w postaci wydatków poniesionych przez niego nabycie tych certyfikatów inwestycyjnych (art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Podsumowując – wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy – opisana transakcja będzie skutkować powstaniem po jego stronie przychodu z odpłatnego zbycia certyfikatów inwestycyjnych pierwszego funduszu inwestycyjnego. Przychodem tym będzie wartość ustalona w „cenie” ich zbycia - wartość nabywanych certyfikatów inwestycyjnych nowego funduszu, ustalona jako iloczyn liczby nabywanych certyfikatów inwestycyjnych nowego funduszu i ich ceny emisyjnej, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 1 zdanie drugie tej ustawy (art. 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Kosztem uzyskania tego przychodu będą wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na nabycie certyfikatów inwestycyjnych pierwszego funduszu inwestycyjnego (art. 16 ust. 1 pkt 8 omawianej ustawy).

Wobec powyższego, mając na względzie, że stanowisko Wnioskodawcy zakłada brak możliwości powstania przychodu z tytułu opisanej transakcji na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, natomiast fragmenty tego stanowiska dotyczące ustalenia przychodu z odpłatnego zbycia certyfikatów inwestycyjnych i kosztów uzyskania tego przychodu (zawierające poglądy zaakceptowane w niniejszej interpretacji indywidualnej), zostały sformułowane jako stanowisko „odmienne”, z którym Wnioskodawca się nie zgadza, stanowisko Wnioskodawcy zostało łącznie ocenione jako nieprawidłowe.

Należy ponadto podkreślić, ze powołane przez Wnioskodawcę wyroki sądów administracyjnych reprezentują jedną z dwóch istniejących linii orzeczniczych. Stanowisko zawarte w niniejszej interpretacji indywidualnej odpowiada poglądom przedstawionym m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 grudnia 2009 r. sygn. akt II FSK 939/08; wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 25 maja 2010 r. sygn. akt I SA/Kr 360/10; wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 13 stycznia 2010 r. sygn. akt I SA/Gl 264/09; wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 285/09; wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 3 marca 2008 r. sygn. akt I SA/Bd 844/07.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80 - 219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.