Z treści wystąpienia podatnika wynika, że Przedsiębiorstwo zawarło umowę na roboty współfinansowane ze środków programu CBS 2001 Phare Unii Europejskiej. Całe przedsięwzięcie rozliczane jest w EUR. Faktury za roboty będą wystawiane w EUR i w złotych.

W przedmiotowej sprawie wątpliwości podatnika budzi sposób wystawiania i rozliczania faktur w złotych w przypadku:

1. wystawienia faktury po otrzymaniu zaliczki
   • według kontrahenta podatnika faktura winna być wystawiona przy zastosowaniu kursu z dnia otrzymania zapłaty
   • natomiast zdaniem podatnika właściwym kursem jest kurs średni NBP,
     2. wystawienia faktury za wykonane usługi – przy fakturze rozliczenie zaliczki
   • według kontrahenta podatnika w przypadku, gdy:
   • wartość robót wykonanych w danym okresie – 200.000EUR
   • rozliczenie zaliczki - 20.000 EUR

faktura w złotych winna wyglądać :

EUR PLN

• wartość robót wykonanych w danym okresie 200.000 856.560

180.000 EUR x 4,3030 PLN (średni kurs NBP z dnia wystawienia faktury) 774.540

+ 20.000 EUR x 4,1010 PLN (kurs otrzymania zaliczki) 82.020

• wartość potrąconej zaliczki (20.000EUR x 4,1010PLN) 20.000 82.020

do zapłaty 180.000 EUR x 4,3030 PLN 180.000 774.540

• według podatnika faktura w złotych winna wyglądać:

EUR PLN

• wartość robót wykonanych w danym okresie 200.000 860.600

tj. po kursie średnim NBP (4,3030)

• wartość potrąconej zaliczki

20.000EUR x 4,3030 PLN (po średnim kursie NBP) 20.000 86.060

do zapłaty 180.000 EUR x 4,3030 PLN 180.000 774.540

Podatnik ma także wątpliwości czy po uiszczeniu całości należności faktury wystawione

w złotych polskich winny być skorygowane do kursu płatności tak, aby wartość skorygowana na fakturze korygującej odpowiadała sumie złotówek, które wpłynęły na konto bankowe wykonawcy.

Zgodnie z art. 6 ust. 8b pkt 2 lit. d ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 z 1993 r. ze zm.) obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje, w przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych, z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia od dnia wykonania usług. Oznacza to, iż otrzymanie jakiejkolwiek części zapłaty (zaliczki) przez wykonawcę usługi powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 6 ust. 8d ustawy). W tym też momencie wykonawca obowiązany jest, w myśl przepisu § 40 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów

i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27 poz. 268 z 2002 r. ze zm.), do wystawienia faktury VAT na kwotę otrzymanej zaliczki. Jeżeli po zakończeniu usługi faktury dokumentujące pobranie zaliczek nie obejmują całej należności wykonawca ma obowiązek wystawić fakturę z tym, że wartości usługi pomniejsza się o wartość pobranych zaliczek,

a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących pobranie zaliczek. Taka faktura winna zawierać również numery faktur zaliczkowych. Jeżeli po wystawieniu faktury dokumentującej sprzedaż usług zaistnieją okoliczności powodujące zmianę ceny, kwoty podatku lub innych danych dotyczących transakcji należy stosownie do przepisu § 41 i 42 ww. rozporządzenia wystawić fakturę korygującą.

Przepisy ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i sług oraz

o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 z 1993 r. ze zm.) a także przepisy wykonawcze do ww. ustawy nie określają według jakiego kursu winny być przeliczane wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze. Tym samym przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie określają kursu, który powinien być uwzględniony przy obliczeniu podstawy opodatkowania. Jednakże, kierując się praktyka gospodarczą oraz opierając się na regulacji zawartej w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 54 poz. 654 z 2000 r. ze zm.), który stanowi, iż przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich z dnia uzyskania przychodu, ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski, zdaniem organu, przyjąć należy dla celu ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług operacji gospodarczych wyrażonych w walutach kurs średni NBP z dnia powstania obowiązku podatkowego.

W związku z powyższym wykonawca usług budowlanych po otrzymaniu jakiejkolwiek części zapłaty obowiązany jest do wystawienia faktury VAT na kwotę zaliczki przy czym, w przypadku gdy rozliczenie następuje w walucie obcej, winien on dokonać przeliczenia wg kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia powstania obowiązku podatkowego tj. z dnia wpływu pieniędzy. Również w momencie wystawienia końcowej faktury za wykonane usługi budowlane podatnik określając wartość wykonanych usług oraz kwotę należnego podatku w złotych winien dokonać przeliczenia w oparciu o kurs średni NBP.

Natomiast wyliczenie wartości faktury wystawianej po wykonaniu usługi będzie, zdaniem organu, w takim przypadku wyglądać następująco:

>wartość wykonanych robót 200.000 EUR
• rozliczona zaliczka 20.000 EUR
• faktura końcowa 180.000 EUR x średni kurs NBP.

Tutejszy organ zauważa, iż w praktyce gospodarczej faktury końcowe

w przypadku wykonywania usług budowlanych wystawiane są najczęściej przed dniem powstania obowiązku podatkowego tj. przed otrzymaniem zapłaty i przed upływem 30 dnia od dnia wykonania usługi. W takim przypadku zarówno wartość usługi jak i kwota należnego podatku wyliczona zostanie przy zastosowaniu kursu średniego z dnia wystawienia faktury

i wymaga, w przypadku zmiany kursu, dokonania korekty (wystawienia faktury korygującej) z uwzględnieniem kursu z dnia powstania obowiązku. Ewentualna późniejsza wyższa lub niższa zapłata w walucie polskiej (różnice kursowe) nie powoduje konieczności korygowania podatku.