Zagadnienia z zakresu amortyzacji dotyczące osób fizycznych unormowane są przepisami art. 22a-22o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.). Regulują one problematykę dotyczącą m.in. uznawania składników majątku za środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, ustalania wartości początkowej, stosowania metod amortyzacji oraz stawek amortyzacyjnych.

Zgodnie z art. 22a ust.1 ww. ustawy, amortyzacji podlegają środki trwałe stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

Wartością początkową środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych, jest zgodnie z art. 22g ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 30.04.2004 r.) w razie nabycia w drodze kupna – cena ich nabycia. Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Z zapisu tego wynika zatem, iż wszelkie koszty i opłaty poniesione przez podatnika na dany środek trwały przed wprowadzeniem środka trwałego do ewidencji, powiększają jego wartość początkową stanowiącą podstawę do dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Zwrócić uwagę należy również na fakt, że odpisom amortyzacyjnym podlegać będą wyłącznie budynki, a nie zakup praw wieczystego użytkowania gruntu. Zatem do wartości początkowej budynków podlegającym odpisom amortyzacyjnym, zaliczyć będzie można tylko cenę zakupu budynków (bez wartości prawa wieczystego użytkowania gruntu) oraz koszty opłat notarialnych i innych, w takiej części w jakiej dotyczą wprost budynków lub w takiej proporcji, w jakiej pozostaje wartość zakupionych budynków do ogólnej wartości zakupionej nieruchomości.

Ustawodawca zapisem art. 22j ust. 1 pkt 3 dopuścił stosowanie przez podatników indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, jednak okres amortyzacji dla budynków (lokali) i budowli nie może być krótszy niż 10 lat z uwzględnieniem wyjątków określonych w tym przepisie. Natomiast pojęcia „używane” lub „ulepszone” zostały zdefiniowane w ust 3 artykułu 22j ww. ustawy, zgodnie z którym, środki trwałe uznaje się za używane – jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy, zaś środki trwałe uważa się za ulepszone – jeżeli przed wprowadzeniem ich do ewidencji, wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika z zawartego w piśmie zapytania, zakupione przez Pana budynki, wybudowane zostały w latach 60-tych, zaś użytkowane przez ostatniego właściciela do celów działalności gospodarczej od 1998 roku. Spełniony został zatem warunek określony w wyżej powołanym przepisie art. 22j ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej dla budynków.