INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 02.07.2012 r. (data wpływu 09.07.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz odliczenia ulgi z tytułu wychowania dziecka – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 09.07.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, odliczenia ulgi z tytułu wychowania dziecka.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest rozwódką od 2008 r. W grudniu 2009 r. urodziła dziecko, którego ojcem jest nowy partner Wnioskodawczyni, a po niecałych kolejnych dwóch tygodniach z partnerem Wnioskodawczyni rozstała się. Niestety, po pewnym czasie, w dniu spotkania ojca z córką, Wnioskodawczyni zaszła ponownie w ciążę z byłym partnerem, w wyniku czego w czerwcu 2011 r. urodziła się druga córka. Ponieważ Wnioskodawczyni nie radziła sobie z obowiązkami i pogarszało się Jej zdrowie, poprosiła ojca dzieci, aby zajął się osobistą opieką i wychowaniem młodszej córki. Młodsza córka zamieszkała z ojcem. Na starszą córkę, którą Wnioskodawczyni wychowuje, ojciec od początku łoży środki w postaci alimentów.

Z ojcem dziewczynek Wnioskodawczyni doszła do porozumienia, że w ustalonych wybranych dniach, dla dobra dzieci, obie córki będą spędzały czas razem. Czyli albo obie córki z Wnioskodawczynią, albo obie z ojcem. Wnioskodawczyni nie mieszka z rodzicami, ale bywa, że w Jej obowiązkach przy wychowywaniu i przy opiece nad córką pomaga Jej rodzina: mama, tata lub siostra, koleżanka lub kolega.

Z partnerem Wnioskodawczyni nigdy nie prowadziła ani wspólnego konta bankowego ani wspólnego gospodarstwa domowego natomiast z uwagi na córki utrzymują kontakt i wymieniają się informacjami na temat córek. Od chwili urodzenia pierwszego dziecka do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni jest zatrudniona u jednego pracodawcy, w Polsce, na umowę o pracę a podatek rozlicza jak osoba samotnie wychowująca dziecko w zeznaniu PIT-37. Obie córki nie mają żadnych dochodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z faktem, że w wybranych dniach ojciec zabiera pod swoją opiekę starszą córkę, aby mogła spędzić czas z młodszą siostrą, Wnioskodawczyni ma prawo rozliczyć podatek jak osoba samotnie wychowująca dziecko...
2. Czy w związku z faktem, że na wychowywaną przez Wnioskodawczynię starszą córkę ojciec dziecka łoży alimenty, Wnioskodawczyni ma prawo rozliczyć się jak osoba samotnie wychowująca dziecko...
3. Czy doraźna pomoc przy wychowywaniu lub opiece nad córką osób trzecich (mama, tato, siostra, kolega) wyklucza Wnioskodawczynię z możliwości rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko...
4. Czy za wybrane dni, kiedy wychowywana przez Wnioskodawczynię starsza córka przebywa pod opieką ojca razem z młodszą córką, należy Jej się ulga „prorodzinna”...
5. Czy w chwili obecnej, poza odpisem aktu urodzenia starszej córki Wnioskodawczyni jest zobligowana do dysponowania innymi dokumentami uprawniającymi do rozliczenia podatku jak osoba samotnie wychowująca dziecko lub bieżącego dokumentowania „stanu faktycznego”...
   
   

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi zakres dotyczący możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz odliczenia ulgi z tytułu wychowania dziecka (Pyt. nr 1,2,3,4). Natomiast w pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie (Pyt. nr 5).

Zdaniem Wnioskodawczyni,

Stanowisko do pytania 1. Tak, Wnioskodawczyni ma prawo. Przez większość czasu starszą córkę wychowuj samotnie.

Stanowisko do pytania 2. Tak, Wnioskodawczyni ma prawo. Wsparcie finansowe w postaci alimentów na starszą córkę, którą wychowuje, nie ma związku z Jej przywilejem do rozliczenia podatku jak osoba samotnie wychowująca dziecko.

Stanowisko do pytania 3, Nie, pomoc najbliższych nie pozbawia Wnioskodawczyni możliwości rozliczenia podatku jak osoba samotnie wychowująca dziecko.

Stanowisko do pytania 4. Nie. Ulga za czas spędzony z ojcem, za dwie córki, należy się ojcu, który w tym czasie wykonuje władzę rodzicielską nad obiema córkami.

Stanowisko do pytania 5. Nie. Wystarczy dysponowanie odpisem aktu urodzenia starszej córki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30 b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 powołanej ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 5 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie jest ona ograniczona, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim.

Ponadto należy wskazać, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok była osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku. Jeżeli przez część roku podatkowego jedno z dzieci faktycznie zamieszkują u jednego z rodziców, natomiast drugie z dzieci faktycznie zamieszkuje u drugiego z rodziców, osobą samotnie wychowującą dziecko będzie każdy z rodziców.,

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, aby osoba faktycznie wychowywała dziecko. Przez wychowywanie należy, zgodnie z ogólnie przyjętą definicją, rozumieć zapewnianie stałej opieki prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Przesądza to o tym, że dziecko powinno pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą samotną.

Przy ocenie prawa do preferencyjnego sposobu opodatkowania należy mieć więc na względzie przede wszystkim okoliczności faktyczne, bowiem prawo do wspólnego opodatkowania przysługuje osobie wychowującej dziecko. Decydujące znaczenie ma więc fakt z kim dziecko zamieszkuje i na czyim utrzymaniu pozostaje. Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ww. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka,
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 powołanej ustawy).

Biorąc pod uwagę powyższe, uprawnionymi do skorzystania z ulgi są zatem podatnicy, którzy spełnili poniższe przesłanki, tj.:

• osiągali dochody opodatkowane wg skali podatkowej,

• wykonywali władzę rodzicielską, pełnili funkcje opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawowali opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,

• utrzymywali pełnoletnie dziecko w związku z wykonywaniem przez siebie ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej,

• wykażą podatek (po odliczeniu składki na ubezpieczenia zdrowotne).
  
  

Oznacza to, że z ulgi mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody opodatkowane według skali podatkowej. Do ulgi mają prawo również podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym pod warunkiem, iż uzyskają w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali np. zasiłek chorobowy, dochody z najmu.

Przy czym warunkiem do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dziecka jest również brak zastosowania w stosunku do dziecka przepisów:

• art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

• ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego,

• ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.
  
  

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni jest osobą rozwiedzioną od 2008 r. W grudniu 2009 r. urodziła pierwsze dziecko, natomiast w czerwcu 2011 r. drugie. Ojcem córeczek jest partner Wnioskodawczyni, z którym w 2009 r. rozstała się. Ponieważ Wnioskodawczyni nie radziła sobie z obowiązkami i pogarszało się Jej zdrowie, poprosiła ojca dzieci, aby zajął się osobistą opieką i wychowaniem młodszej córki. Młodsza córka zamieszkała z ojcem. Na starszą córkę, którą wychowuje, ojciec od początku łoży środki w postaci alimentów.

Z ojcem dziewczynek Wnioskodawczyni doszła do porozumienia, że w ustalonych wybranych dniach, dla dobra dzieci, obie córki będą spędzały czas razem. Czyli albo obie córki z Wnioskodawczynią, albo obie z ojcem.

Wnioskodawczyni nie mieszka z rodzicami, ale bywa, że w Jej obowiązkach przy wychowywaniu i przy opiece nad córką pomaga Jej rodzina: mama, tata lub siostra, koleżanka lub kolega.

Z partnerem Wnioskodawczyni nigdy nie prowadziła ani wspólnego konta bankowego ani wspólnego gospodarstwa domowego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni spełnia warunki do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania przewidzianej dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W odniesieniu natomiast do ulgi prorodzinnej obydwoje rodzice będą musieli ustalić w jakiej kwocie i które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Konieczne jest zatem porozumienie w tym względzie. W tym przypadku kwotę ulgi na każde dziecko dzieli się na 12 miesięcy. Każdemu z rodziców przysługuje wówczas odliczenie w kwocie równej iloczynowi liczby miesięcy, w których sprawuje on opiekę nad dzieckiem i miesięcznej części ulgi.

Reasumując Wnioskodawczyni przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania przewidzianej dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.