Stosownie do art. 14a § 1 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926 ze zm.) - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Olsztynie odpowiadając na pismo z dnia 20.01.2004 r. (data wpływu 26.01.2004 r.) i uzupełnione w dniu 27.02.2004 r. wyjaśnia co następuje:

z przedstawionego stanu faktycznego w pismach j.w. wynika, że w grudniu 2003 r. opłacił Pan składki na rzecz organizacji, do których przynależność jest obowiązkowa za I i II kwartał roku 2004.

Zapytanie Pana dotyczy, czy powyższe składki mogą być odliczone od dochodu bądź zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w roku 2003.

Art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2003 r. dawał możliwość odliczenia od dochodu składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika jest obowiązkowa, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Z przepisu tego wynika wprost, że odliczenie od dochodu dotyczy tego roku podatkowego, w którym przynależność do danej organizacji jest obowiązkowa, a nie lat następnych, w których będzie (bądź nie) obowiązkowa i w związku z tym brak jest podstaw do odliczenia od dochodu za rok 2003 zapłaconych składek za rok 2004 na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 3.

Rozpatrując natomiast przedmiotowe składki pod kątem kosztów należy zauważyć, że podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów ewidencjonują wydatki, inne niż zakup materiałów i towarów handlowych, jeden raz dziennie po zakończeniu dnia, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak stanowi § 17 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 152, poz. 1475).

Art. 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) oprócz definicji kosztów podatkowych, zawiera m.in. zasady ich potrącalności.

Jedna z tych zasad została sformułowana w art. 22 ust. 6 w zw. z ust. 5 ustawy i ma zastosowanie do podatników prowadzących podatkowa księgę przychodów i rozchodów pod warunkiem, że stale w każdym roku będą prowadzić księgi w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania odnoszących się tylko do danego roku podatkowego. Zasada potrącalności kosztów wyrażona w w/w przepisie stanowi bowiem, że koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą.

Oznacza to, że w danym roku podatkowym potrącalne są następujące koszty:
• poniesione w danym roku i wiążące się z przychodami tego roku,
• poniesione w latach poprzednich, lecz dotyczące przychodów danego roku,
• ściśle oznaczone co do rodzaju i kwoty, które zostały zarachowane, chociaż faktycznie jeszcze ich nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku.

Tylko w sytuacji gdyby zarachowanie kosztu w danym roku było niemożliwe, koszt ten potrąca się w roku, w którym został faktycznie poniesiony.

Jak wynika z powyższego, dla omawianej zasady potrącalności kosztów decydujący wpływ ma moment uzyskania przychodu.

Ponieważ zapłacone w 2003 r. składki za rok 2004 wiążą się nierozerwalnie z przychodami roku 2004, a zarachowanie kosztu jest możliwe, tym samym zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 30 ustawy o podatku dochodowym, stanowią koszty uzyskania przychodu w momencie uzyskania przychodu z tyt. prowadzonej działalności gospodarczej w br.

Rozliczając wydatki poniesione na zapłatę składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika jest obowiązkowa należy mieć na uwadze art. 22 ust. 3 cyt. na wstępie ustawy o podatku dochodowym, który mówi, że jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł , z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów.