Na podstawie przepisu art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) odpowiadając na zapytanie Spółki zawarte w piśmie z dnia 19 listopada 2003r. Nr DK/4236/2003 (wpływ do Pierwszego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy 20 listopada 2003r.) o zakresie stosowania przepisów podatkowych, a mianowicie:

Czy przyrost wartości w momencie zamiany jednostek uczestnictwa Funduszu Inwestycyjnego jest przychodem finansowym do opodatkowania ?

informuję, że w przepisie art. 12 ust 1 pkt 4a ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) ustawodawca określa przychód podatkowy indywidualnie wskazanej grupy podatników – „uczestników funduszy inwestycyjnych”, który stanowią „otrzymane dochody funduszu, w przypadku, gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych.

Fundusz inwestycyjny, zgodnie z przepisem art. 2 ust.1 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2002r. Nr 49, poz. 448) jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych publicznie lub niepublicznie, jeżeli ustawa tak stanowi, w określone w ustawie papiery wartościowe i inne prawa majątkowe.

Fundusze inwestycyjne, na mocy art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zostały objęte podmiotowym zwolnieniem z tego podatku. Podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są natomiast uczestnicy tego funduszu – osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które za wpłaty wnoszone do funduszu nabywają jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne. Obowiązek podatkowy dla uczestników funduszu inwestycyjnego z tytułu podatku dochodowego może powstać na skutek:

1. odpłatnego zbycia certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa (art. 16 ust. 1 pkt 8 i art. 17 ust. 1 pkt 5 updop),
2. umorzenia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych w przypadku likwidacji funduszu inwestycyjnego (jak wyżej),
3. otrzymania dochodów, w przypadku gdy statut funduszu przewiduje wypłacanie tych dochodów uczestnikom bez odkupywania jednostek uczestnictwa lub wykupywania certyfikatów inwestycyjnych (art.12 ust. 1 pkt 4a updop).

Dla uczestników funduszu będących osobami prawnymi wszystkie te dochody są opodatkowane na zasadach ogólnych.

Według przepisu art. 5 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne reprezentują prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego.

Kwestie dotyczące umów zamiany regulują przepisy art. 603-604 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przy czym do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. W praktyce - obok umów zamiany rzeczy - zdarzają się przypadki zawierania umów zamiany rzeczy na prawo majątkowe i odwrotnie lub zamiany praw majątkowych na inne prawa majątkowe. Tak więc w świetle Kodeksu cywilnego podstawą dokonania czynności zamiany jest przede wszystkim zawarcie przez strony stosownej umowy. Umowa zamiany stanowi jedną z form przeniesienia własności.

Z przepisu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów między innymi wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. Pod pojęciem zbycia rozumie się wszelkie formy przeniesienia prawa własności, tak więc również zamianę (darowiznę itp.).

Zgodnie z przepisem art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania tym podatkiem jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. Dochodem natomiast jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania.

W przedstawionym stanie faktycznym umowa zamiany doprowadziła do zbycia posiadanych jednostek uczestnictwa i nabycia w ich miejsce innych o wartości ustalonej na dzień dokonania transakcji zamiany. Według ustawodawcy za koszty uzyskania przychodów w tym przypadku uznaje się faktycznie poniesione wydatki, których celem jest zakup prawa majątkowego, a nie aktualna wartość posiadanych jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. Natomiast przychodem jest wartość uzyskana ze zbycia jednostek uczestnictwa.

W związku z powyższym, nadwyżka uzyskana z zamiany jednostek uczestnictwa jest dochodem Spółki. Dochody uzyskiwane przez uczestników funduszy inwestycyjnych, niezależnie od tego, czy ich źródłem jest zbycie jednostki uczestnictwa, czy też uzyskują oni przychody bez zbywania jednostek uczestnictwa, zawsze podlega opodatkowaniu według zasad ogólnych.

Odpowiedź jest zgodna ze stanem prawnym obowiązującym na dzień jej udzielenia.