Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-987/12-3/WM
z 23 stycznia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez pełnomocnika – radcę prawnego, przedstawione we wniosku z dnia 25 października 2012 r. (data wpływu 26 października 2012 r.), uzupełnionym dnia 29 października 2012 r. (data wpływu dokumentu potwierdzającego dokonanie opłaty od wniosku), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dnia 31 maja 2007 r. Spółka (zwana dalej także jako: „Wnioskodawca”) zawarła z pracownikiem umowę o pracę na czas określony, do dnia 31 maja 2017 r. W czasie trwania stosunku pracy pracownik otrzymywał wynagrodzenie miesięczne w kwocie brutto 3 400,00 zł. Działając na podstawie postanowień umowy, dnia 15 czerwca 2012 r. Wnioskodawca rozwiązał z tym pracownikiem umowę o pracę, za dwutygodniowym wypowiedzeniem bez podania przyczyny.

Pozwem z dnia 19 czerwca 2012 r. były pracownik Wnioskodawcy odwołał się od złożonego mu wypowiedzenia umowy o pracę, wnosząc o uznanie, iż zawarta pomiędzy nim a Spółką umowa o pracę na czas określony w rzeczywistości była umową na czas nieokreślony oraz o uznanie złożonego wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne. Na pierwszej rozprawie, w dniu 3 października 2012 r. strony zawarły ugodę sądową, w której Wnioskodawca zobowiązał się zapłacić byłemu pracownikowi kwotę 10 140,00 zł, tytułem odszkodowania, w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie, a powód oświadczył, iż ugoda ta wyczerpuje wszelkie jego roszczenia względem byłego pracodawcy związane z rozwiązaniem umowy o pracę łączącej strony.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota odszkodowania, wypłaconego przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi na mocy zawartej z nim ugody sądowej, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota odszkodowania, wypłaconego byłemu pracownikowi w opisanym wyżej stanie faktycznym, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Spółka zauważa, iż w przedstawionym stanie faktycznym, odszkodowanie zostało wypłacone przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi na podstawie ugody sądowej, zawartej w wyniku powództwa, kwestionującego zasadność i skuteczność złożonego temu pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje Kodeks pracy (ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy; t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

Wnioskodawca zwraca uwagę, iż w przypadku niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony (z jaką w opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia), stosownie do art. 50 § 3 i § 4 Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Zgodnie z zasadami przewidzianymi wprost w art. 56 oraz 58 Kodeksu pracy, także w razie uznania, że zawarta pomiędzy stronami umowa o pracę była w rzeczywistości umową zawartą na czas nieokreślony (zgodnie z wnioskiem pracownika), pracownikowi przysługiwało roszczenie o wypłatą odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Biorąc pod uwagę, iż pracownik, z którym rozwiązano umowę o pracę, zatrudniony był w Spółce od dnia 31 maja 2007 r., należne odszkodowanie stanowiłoby w tym wypadku równowartość wynagrodzenia za okres trzech miesięcy. Powyższe oznacza, iż zasady ustalania wysokości odszkodowania w niniejszej sprawie wynikają wprost z Kodeksu pracy, a kwota odszkodowania uzgodniona pomiędzy stronami mieści się w granicach odszkodowania wynikającego z ustawy.

W związku z powyższym, wypłacone przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi – na mocy zawartej ugody sądowej odszkodowanie – spełnia wymogi wyłączenia od podatku dochodowego od osób fizycznych, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Spółki, ponieważ w zaistniałej sytuacji mamy do czynienia z ustaleniem wysokości odszkodowania na zasadach określonych w Kodeksie pracy, w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako że w tym przepisie zawarte jest zwolnienie od podatku dochodowego przewidziane dla innych odszkodowań (czyli innych niż te, których zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw), otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie.

Wnioskodawca wskazuje, iż powyższe stanowisko znajduje uzasadnienie w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 listopada 2006 r., sygn. akt SK 51/06 (opublikowanym w Dz. U. z 2006 r. Nr 226, poz. 1657). W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. W uzasadnieniu wydanego orzeczenia Trybunał podkreślił, że czynienie sobie wzajemnie przez strony zawierające ugodę ustępstw w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego stanowi istotę ugody sądowej, dlatego też ugoda, jako promowana przez ustawodawcę forma zakończenia sporu sądowego, nie powinna pociągać za sobą dla osoby akceptującej ugodowe zakończenie sprawy dodatkowych sankcji finansowych w postaci obowiązku zapłacenia podatku od uzyskanego odszkodowania. Byłoby to bowiem podwójnym obciążeniem dla powoda w sprawie, skoro już przy samej ugodzie - ze względu na jej istotę – poczynił pewne ustępstwa, zgadzając się na zapłatę kwoty mniejszej niż ta, którą mógłby uzyskać zgodnie z przepisami ustawy, gdyby dążył do wydania wyroku sądowego.

Zwrócić należy uwagę, iż ww. wyrok Trybunału Konstytucyjnego stanowi podstawę zmiany brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dokonanej mocą ustawy z dnia 25 kwietnia 2008 r. (Dz. U Nr 97, poz. 623), obowiązującej od dnia 21 czerwca 2008 r.

Zgodnie z zaprezentowanym przez Trybunał Konstytucyjny stanowiskiem, za sprzeczną z Konstytucją RP oraz sprzeczną z celem regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należałoby uznać taką interpretację tego przepisu, według której ustalenie przez strony zawierające ugodę sądową kwoty niższej, niż kwota odszkodowania przewidziana w Kodeksie pracy, miałaby pociągać za sobą wykluczenie możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku, przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca nadmienia, iż podejście zaprezentowane przez Trybunał Konstytucyjny znalazło odzwierciedlenie również w orzecznictwie sądowym, np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 4 czerwca 2009 r., sygn. akt I SA/Po 363/09.

Na poparcie prezentowanego powyżej stanowiska Spółka wskazuje, iż znajduje ono oparcie również w interpretacji indywidualnej z dnia 23 grudnia 2009 r., sygn. IPPB4/415-661/09-6/JK, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej Warszawie.

Reasumując, Wnioskodawca powtórzył, iż przedmiotowe odszkodowanie zostało wypłacone w wyniku ugody sądowej, w ramach zasad określonych w Kodeksie pracy. Spełnia zatem wszelkie warunki kwalifikujące je do zwolnienia od podatku dochodowego, przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co znajduje potwierdzenie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz w ww. interpretacji indywidualnej, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Po myśli art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu jest m.in. stosunek pracy.

Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednakże, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy podatkowej, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Z analizy wniosku wynika, iż Spółka zawarła z byłym pracownikiem ugodę sądową, na mocy której zostało wypłacone odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy. Wysokość przedmiotowego odszkodowania mieści się w granicach odszkodowania ustalonego w oparciu o przepisy art. 50 § 3 i § 4 oraz art. 56 i 58 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

Wskazać należy, iż w myśl art. 50 § 3 Kodeksu pracy, jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie.

Odszkodowanie, o którym mowa w § 3, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące (art. 50 § 4 ww. Kodeksu).

Z kolei, art. 56 § 1 ww. ustawy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Natomiast, po myśli art. 58 Kodeks pracy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Z uwagi na fakt zawarcia w niniejszej sprawie ugody wskazać należy, że jest ona jako jeden z typów umowy – uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 917 tego Kodeksu, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron.

Zauważyć należy, iż zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, iż wypłacone przez Wnioskodawcę na podstawie ugody sądowej odszkodowanie jest odszkodowaniem związanym z naruszeniem przepisów prawa pracy dotyczących rozwiązania umowy o pracę, zaś wysokość oraz zasady jego ustalania wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, iż kwota odszkodowania wypłaconego przez Wnioskodawcę na rzecz byłego pracownika, na mocy zawartej ugody sądowej – na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi źródło przychodu. Jednakże, po myśli art. 21 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, odszkodowanie to korzysta ze zwolnienia przedmiotowego. Zauważyć bowiem należy, iż na gruncie badanej sprawy zostały spełnione wszystkie warunki pozwalające na zastosowanie zwolnienia od podatku, bowiem po pierwsze – wysokość oraz zasady ustalania świadczenia wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy, a po wtóre – nie wystąpiła przesłanka negatywna stypizowana w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy podatkowej, gdyż przedmiotowe odszkodowanie wynika z ugody sądowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ustosunkowując się do przywołanego przez Wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, tut. Organ informuje, że w myśl zasady wyrażonej w art. 153 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przedmiotowy wyrok został wydany w indywidualnej sprawie i dotyczy wyłącznie tej sprawy, w której zapadł.

Z kolei, odnosząc się powołanej w treści wniosku interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, tut. Organ informuje, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.