INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2013 r. (data wpływu 4 marca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 maja 2013 r. (data wpływu 24 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• skutków podatkowych otrzymania odprawy wraz z odsetkami - jest prawidłowe,
• kosztów uzyskania przychodu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 marca 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odprawy wraz z odsetkami.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 14 maja 2013 r. Nr ITPB1/415-499/13-2/AD wezwano Panią do ich usunięcia. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 21 maja 2013 r. (data wpływu 25 maja 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie wyroku sądu z dnia 22 października 2012 r. otrzymała Pani odprawę oraz odszkodowanie wraz z odsetkami w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Odszkodowanie zostało przyznane w oparciu o art. 45 § 1 Kodeksu pracy. Odprawa pieniężna została przyznana w trybie art. 10 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2013 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.). Odszkodowanie zostało przyznane w oparciu o art. 45 § 1 Kodeksu pracy. Odsetki zostały zasądzone w oparciu o art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy. Wypłacone odsetki od odszkodowania były odsetkami z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia, czyli wypłaty świadczenia po terminie wskazanym przez sąd. Sąd uznał wypowiedzenie umowy o pracę za niezasadne i oparte na niekonkretnej przyczynie. Wskazana przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę w rzeczywistości okazała się fikcyjna. Pod koniec marca 2011 r. wręczono Pani wypowiedzenie umowy o pracę po 18 latach pracy. Taka sytuacja była dla Pani bardzo niesprawiedliwa i krzywdząca. Związku z tym, że nie zgadzała się Pani z decyzją swojego zakładu pracy skierowała sprawę do sądu. Na początku w sprawie chciała Pani sama występować, ale dowiedziała się, że sprawy w których powodem jest osoba która zajmowała stanowisko kierownicze są trudne do wykazania i wygrania, podjęła decyzję, że potrzebuje pomocy i wsparcia profesjonalnego pełnomocnika do sprawy sądowej. W sprawie było słuchanych wielu świadków. Pani były pracodawca nie widział możliwości zawarcia ugody - kategorycznie odmawiał. Sprawa trwała do 22 października 2012 r., kiedy to sąd wydał wyrok. Były pracodawca wystąpił o uzasadnienie wyroku i dalej zastanawiał się, czy nie składać apelacji. Dopiero w grudniu 2012 r. były pracodawca stwierdził, że nie będzie składał apelacji i wypłacił zasądzoną należność. Dzięki działaniom Pani pełnomocnika sprawa zakończyła się wygraną. Gdyby nie jego udział mogłaby Pani nie wygrać sporu i nie otrzymać żadnych pieniędzy. Zasądzona kwota składa się z kwoty odprawy oraz odszkodowania wraz z odsetkami.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania oznaczone we wniosku Nr 1, 3 i 5.

1. Czy od zasądzonej wyrokiem odprawy jest podatek dochodowy od osób fizycznych...
2. Czy od odsetek od odprawy jest podatek dochodowy od osób fizycznych...
3. Czy kosztem uzyskania przychodu jest wynagrodzenie pełnomocnika ze sprawy sądowej...

Zdaniem Wnioskodawczyni, należność przyznana wyrokiem tytułem odprawy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast, nie podlegają opodatkowaniu odsetki od odprawy. Wskazuje Pani, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 (tj. wypłacone m.in. ze stosunku pracy) podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego. Uważa Pani, iż wynagrodzenie radcy prawnego stanowi koszt uzyskania przychodu i powinno być uwzględnione, jako koszt uzyskania przychodu przy obliczaniu dochodu. To dzięki reprezentowaniu Pani przez profesjonalny podmiot zajmujący się obsługą prawną sprawa znalazła korzystne rozstrzygnięcie w sporze z byłym pracodawcą i powstał w ogóle przychód. Zgodnie zaś z art. 22 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, ma podstawę do ich uwzględnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie skutków podatkowych otrzymania odprawy wraz z odsetkami uznaje się za prawidłowe. Natomiast w części dotyczącej kosztów uzyskania przychodu uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowe odszkodowanie wynikające z wyroku sądowego.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. między innymi ze stosunku pracy.

Z treści powołanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy wynika, iż ustawodawca zwolnił od opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu. I tak stosownie do uregulowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Z kolei z dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy wynika, że zwolnieniu przedmiotowemu podlegają odsetki, które spełniają równocześnie następujące warunki:

1. świadczenia od których są naliczane – zaliczone zostały do określonego źródła przychodu,
2. przysługują z tytułu nieterminowej wypłaty tych świadczeń.

Z treści wniosku wynika, iż zgodnie z wyrokiem sądu w trybie art. 10 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2013 r. o szczególnych zasadach rozwiązania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) otrzymała Pani odprawę pieniężną w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W związku z rozwiązaniem stosunku pracy otrzymała Pani również odsetki od odprawy pieniężnej zasądzone na mocy art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawione powyżej przepisy prawa należy uznać, iż odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika nie jest zwolniona od podatku, gdyż z mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b jest wyłączona spod zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowi ona przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu łącznie z pozostałymi dochodami osiągniętymi w roku podatkowym według skali podatkowej albowiem podstawą jej wypłaty był stosunek pracy. Natomiast otrzymane odsetki od odprawy są odsetkami należnymi z tytułu nieterminowego wypłacenia świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy, tym samym spełniają dyspozycję art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy. Wobec tego otrzymane odsetki z tytułu odprawy pieniężnej korzystają ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jak wskazano powyżej wypłacona odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy jest przychodem ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż ma ścisły związek ze stosunkiem pracy – gdyby ten nie istniał, zobowiązanie do wypłaty by nie powstało.

W takiej sytuacji zakład pracy, jako płatnik, zobowiązany jest do obliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy. Zgodnie bowiem z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej, zakłady pracy są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Płatnik ma zatem obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy na zasadach określonych w ustawie. Za stanowiskiem takim przemawia fakt nałożenia przez ustawodawcę wskazanym przepisem obowiązku pobierania zaliczek na podatek od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy. Tymczasem pojęcie osoby odnosi się zarówno do aktualnych, jak i byłych pracowników.

Pracodawca, który wypłacił odprawę pieniężną na podstawie wyroku sądu, jest zatem zobowiązany do poboru zaliczki na podatek. Przy obliczaniu zaliczki stosuje koszty uzyskania przychodów określone w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten bowiem reguluje m.in. wysokość kosztów uzyskania przychodów z tytułu stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ww. ustawy, tj. do którego należy zaliczyć otrzymaną przez Panią odprawę z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika.

Tym samym w sytuacji przedstawionej we wniosku nie znajduje zastosowania przytoczony przez Panią przepis art. 22 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji brak jest podstaw prawnych do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wynagrodzenia radcy prawnego, który reprezentował Panią przed sądem.

Podsumowując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołany powyżej stan prawny stwierdzić należy, iż:

• otrzymana przez Panią odprawa podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako wyłączona spod zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• odsetki od odprawy, jako odsetki naliczone z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy, wypłacone za okres od dnia wymagalności roszczenia do dnia zapłaty, podlegają zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych,
• wynagrodzenie radcy prawnego nie stanowi kosztów uzyskania przychodu, albowiem otrzymana odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy stanowi źródło przychodu ze stosunku pracy, do którego znajdują zastosowanie koszty uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.