INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w (...) działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2012 r. (data wpływu 20 marca 2012 r.), uzupełnionym w dniach 21 maja 2012 r., 18 i 20 czerwca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości, wynikające z decyzji Wojewody (…) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• opodatkowania odszkodowania za ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości, wynikające z decyzji Wojewody (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,
• opodatkowania odszkodowania związanego z wcześniejszym rozwiązaniem umowy dzierżawy nieruchomości,
• opodatkowania odszkodowania za szkody w uprawach rolnych,
• opodatkowania odszkodowania za nabycie części nieruchomości pozostałej po nabyciu na cele związane z inwestycją drogową, tzw. resztówki.
  
  

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W ramach prowadzonej działalności X Oddział w (…) (zwana także „Wnioskodawcą”) może wypłacać na rzecz uprawnionych do tego osób odszkodowania:

1. za ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości „wynikające z decyzji Wojewody (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zwanej w dalszej części „zrid”,
2. za szkody związane z wcześniejszym rozwiązaniem umowy dzierżawy nieruchomości objętych zrid,
3. za zniszczone plony w gospodarstwach rolnych obejmujące zarówno szkodę rzeczywistą (damnum emergens) oraz utracone korzyści (lucrum cessans) objętych zrid,
4. za nabycie części nieruchomości pozostałej po nabyciu na cele związane z inwestycją drogową - tzw. resztówki.
   
   

Ad) 1

Na podstawie zrid w stosunku do niektórych działek ograniczono sposób korzystania z nich. Podstawą prawną do ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości jest treść art. 11f ust. 1 pkt 8 lit. g ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 roku, Nr 193, poz. 1194 z późn. zm., zwanej w dalszej części „specustawą”). Rozdział 3 specustawy dotyczący nabywania nieruchomości pod drogi nie zawiera szczegółowych uregulowań dotyczących ustalenia odszkodowania za ograniczenie w sposobie korzystania z nieruchomości i w tym m.in. zakresie na podstawie art. 23 specustawy odsyła do ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 roku, Nr 102, poz.651 z późn. zm., zwaną w dalszej części „u.g.n.”). Zgodnie z art. 112 ust. 2 u.g.n. wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Zgodnie z zapisami - art. 124 ust. 3 u.g.n. Wnioskodawca ma zamiar przeprowadzić negocjacje w ramach których ma zamiar zaproponować właścicielowi nieruchomości, których ograniczenie dotyczy - odszkodowanie ustalone przez rzeczoznawcę majątkowego. W przypadku zgody na przyjęcie odszkodowania X Oddział w (...) wypłaci tej osobie ustalone odszkodowanie. W przypadku braku zgody właściciela na proponowaną wartość Wnioskodawca zgodnie z zapisami art. 124 ust. 3 u.g.n. wystąpi do właściwego starosty z wnioskiem o ustalenie odszkodowania za ograniczenie w korzystaniu w nieruchomości zgodnie z przepisami art. 128 i następnymi u.g.n.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, iż właściciele nieruchomości nabyli ich własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. W treści zapytania chodzi o osoby, które są właścicielami nieruchomości przez dłuższy czas.

Ad) 2

W związku z realizacją inwestycji drogowych Wnioskodawca może wypłacić odszkodowania za straty związane z rozwiązaniem umów dzierżawy nieruchomości znajdujących się w pasie drogowym. Zgodnie bowiem z art. 19 ust. 2 specustawy jeżeli przeznaczona na pasy drogowe nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego została uprzednio wydzierżawiona, wynajęta lub użyczona, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowi podstawę do wypowiedzenia przez właściwego zarządcę drogi umowy dzierżawy, najmu lub użyczenia ze skutkiem natychmiastowym. Za straty poniesione na skutek rozwiązania umowy przysługuje odszkodowanie. Odszkodowanie to zatem przewidziane jest wprost przepisami specustawy, która w treści art. 23 specustawy odsyła do przepisów u.g.n.

Ponadto wskazano, że odszkodowania będą wypłacane na podstawie ugody o charakterze pozasądowym.

Ad) 3

W ramach swojej działalności Wnioskodawca może wypłacić odszkodowanie za zniszczone plony znajdujące się na nabywanych gruntach stanowiących gospodarstwo rolne. Wypłata odszkodowania odbywać się będzie na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych. Zakres zawieranych umów może obejmować zarówno szkodę rzeczywistą (damnum emergens) oraz utracone korzyści (lucrum cessans).

Ad) 4

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca może na podstawie art. 13 ust. 3 specustawy nabywać część nieruchomości nienadających się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele od dotychczasowego właściciela (tzw. resztówki).

Z uzupełnienia do wniosku wynika, że odszkodowania są wypłacane osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy przychód ustalony w pkt 1 niezależnie od tego, czy wypłacany jest przez Wnioskodawcę czy przez właściwego Starostę jest wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f.... Czy Wnioskodawca nie ma obowiązku - wystawiania informacji PIT 8C...
2. Czy przychód ustalony w pkt 2 jest wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f.... Czy Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania informacji PIT 8C...
3. Czy przychód ustalony w pkt 3 jest wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 u.p.d.o.f.... Czy Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania informacji PIT 8C...
4. Czy przychód ustalony w pkt 4 jest opodatkowany... Czy Wnioskodawca ma obowiązek wystawiania informacji PIT 8C...
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone nr 1, dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości, wynikające z decyzji Wojewody (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Natomiast w dniu 20 czerwca 2012 r. wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego został rozstrzygnięty odrębnymi interpretacjami indywidualnymi w zakresie opodatkowania odszkodowania związanego z wcześniejszym rozwiązaniem umowy dzierżawy nieruchomości, nr ILPB1/415-306/12-7/AA, opodatkowania odszkodowania za szkody w uprawach rolnych, nr ILPB1/415-306/12-8/AA, opodatkowania odszkodowania za nabycie części nieruchomości pozostałej po nabyciu na cele związane z inwestycją drogową, tzw. resztówki, nr ILPB1/415-306/12-9/AA.

Zdaniem Wnioskodawcy, na wstępie należy zwrócić uwagę na specyfikę uregulowań specustawy. Zgodnie z art. 12 ust. 4 specustawy z dniem ostateczności decyzji zrid nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, stają się własnością Skarbu Państwa.

W związku z tym w momencie ostatecznej decyzji zrid na nieruchomościach wskazanych tą decyzją pojawiają się ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości. Wskazanie ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości nie wymaga żadnej dodatkowej decyzji. W związku z czym odpowiednie stosowanie przepisów u.g.n. sprowadza się do przeprowadzenia rokowań w właścicielami nieruchomości, na których nastąpi ograniczenie w sposobie korzystania z nich co do przyjęcia bądź odrzucenia odszkodowania zaproponowanego przez Wnioskodawcę. W przypadku braku zgody na przyjęcie odszkodowania bezpośrednio od X Oddział w (…) organem właściwym do ustalenia odszkodowania będzie Starosta.

Zarówno odszkodowanie wypłacone przez Wnioskodawcę jak i Starostę następują „stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami”. Zatem otrzymane przez właściciela przychody będą, zdaniem Wnioskodawcy wolne od u.p.d.o.f. ze względu na treść art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f.

W związku z czym, w tym stanie faktycznym X Oddział w (…) nie będzie miała obowiązku wystawienia informacji PIT 8C (przy założeniu, że spełnione są pozostałe przesłanki wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i pkt 9 tego przepisu:

• pozarolnicza działalność gospodarcza,
• inne źródła.
  
  

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy zwolnione z opodatkowania są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, Nr 23, poz. 136 i Nr 192, poz. 1381 oraz z 2008 r. Nr 54, poz. 326), zwanych dalej "drogami", a także organy właściwe w tych sprawach.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ww. ustawy wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 powołanej ustawy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności:

1. wymagania dotyczące powiązania drogi z innymi drogami publicznymi, z określeniem ich kategorii;
2. określenie linii rozgraniczających teren;
3. warunki wynikające z potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;
4. wymagania dotyczące ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich;
5. zatwierdzenie podziału nieruchomości, o którym mowa w art. 12 ust. 1;
6. oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego;
7. zatwierdzenie projektu budowlanego;
8. w razie potrzeby inne ustalenia dotyczące:
1. określenia szczególnych warunków zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych,
2. określenia czasu użytkowania tymczasowych obiektów budowlanych,
3. określenia terminów rozbiórki istniejących obiektów budowlanych nieprzewidzianych do dalszego użytkowania oraz tymczasowych obiektów budowlanych,
4. określenia szczegółowych wymagań dotyczących nadzoru na budowie,
5. obowiązku dokonania przebudowy istniejącej sieci uzbrojenia terenu,
6. obowiązku przebudowy dróg innych kategorii,
7. określenia ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości dla realizacji obowiązków, o których mowa w lit. e i f,
8. zezwolenia na wykonanie obowiązków, o których mowa w lit. e i f.

W myśl art. 12 ust. 4 ww. ustawy nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1. własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2. własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

   - z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Treść art. 12 ust. 4c powołanej ustawy stanowi, iż jeżeli na nieruchomości lub prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości zostały ustanowione ograniczone prawa rzeczowe z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, prawa te wygasają.

Zatem w momencie ostatecznej decyzji – zezwolenia na realizację inwestycji drogowej na nieruchomościach, których ona dotyczy pojawiają się ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości.

Natomiast odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe – art. 12 ust. 4f powyższej ustawy.

Stosownie do postanowień art. 23 ww. ustawy w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ustawa o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wymieniona w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) jako ustawa, która nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, a w szczególności w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 powyższej ustawy wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy – art. 112 ust. 3 ww. ustawy.

Z treści wniosku wynika, iż przedmiotowe odszkodowania wynikające z decyzji Wojewody (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wypłacono w związku z ustawą o gospodarce nieruchomościami. Ponadto właściciele nieruchomości nabyli ich własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. Są właścicielami nieruchomości przez dłuższy czas.

Powyższe oznacza, że spełnione zostały przesłanki do zastosowania zwolnienia, zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem odszkodowania, o których mowa we wniosku mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż odszkodowania za ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości wynikające z decyzji Wojewody (...) wypłacone przez Wnioskodawcę na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami mieszczą się w dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu. Tym samym wypłata odszkodowania przy założeniu, że spełnione są przesłanki wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie rodzi skutków podatkowych w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia informacji PIT-8C.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. Organ wskazuje, że zgodnie z treścią art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy. W związku z tym zaznacza się, że interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawcy, tj. Skarbu Państwa - X i nie ma zastosowania do innych podmiotów pełniących rolę płatnika, które chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinny wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w (...), Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.