INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 30 sierpnia 2012 r. (data wpływu 3 września 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 listopada 2012 r. (data wpływu 8 listopada 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku odliczonego od zakupów dotyczących sporządzenia koncepcji projektowych oraz kosztorysów, w stosunku do których podjęto decyzję o zaniechaniu inwestycji - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 września 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku odliczonego od zakupów dotyczących sporządzenia koncepcji projektowych oraz kosztorysów, w stosunku do których podjęto decyzję o zaniechaniu inwestycji.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 5 listopada 2012 r. poprzez doprecyzowanie opisu stanu faktycznego oraz wskazanie przepisów prawa podatkowego, będących przedmiotem interpretacji indywidualnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

(Wnioskodawczyni) jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą: Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (nazwa skrócona: PPHU), adres prowadzonej działalności gospodarczej, NIP, REGON, numer ewidencji działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane podatkiem VAT.

PPHU prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu (handlu i produkcji) dodatkami do żywności. Obecnie firma posiada budynek, na który składają się: pomieszczenia biurowe, pomieszczenia magazynowe, pomieszczenia produkcyjne oraz laboratorium. Powierzchnia produkcyjno - magazynowo - laboratoryjna, którą dysponuje przedsiębiorstwo, jest na dzień dzisiejszy wykorzystana już w 100%. Dalszy rozwój firmy, poprzez wytwarzanie nowych rodzajów produktów (aromatów granulowanych i ekstraktów), uzależniony jest od powiększenia powierzchni, w celu ustawienia nowych urządzeń z całą konieczną infrastrukturą. Spełnienie wymogów jakościowych produktów spożywczych, wynikających z obowiązującego prawa oraz nieustannie zwiększających się oczekiwań klientów, możliwość utrzymania na najwyższym poziomie reżimów produkcyjnych (higienicznych, kontroli jakości, izolacji alergenów i innych) wymagają rozbudowanej infrastruktury i są powierzchnio-chłonne.

Realizacja projektu, polegającego na budowie zakładu, przyczyni się do podniesienia konkurencyjności PPHU poprzez stworzenie zakładu produkcji aromatów w postaci granulatów oraz ekstraktów, wspieranego przez laboratorium, w którym prowadzone są badania mikrobiologiczne i fizykochemiczne surowców oraz produktów gotowych. Granulacja oraz ekstrakcja są procesami innowacyjnymi, które mogą wzbogacić ofertę jednostki poprzez możliwość zaproponowania klientom produktów wysokiej jakości oraz dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb. Aromaty w postaci granulatu stanowią bardziej przyjazną formę dla klienta niż aromaty sypkie, ze względu na łatwiejsze dozowanie, większą stabilność produktu w czasie oraz większy komfort pracy pracownika, natomiast produkcja ekstraktów jest odpowiedzią na najnowsze tendencje stosowania produktów naturalnych. Obecnie aromaty w postaci granulatów oraz ekstraktów są przede wszystkim importowane, a następnie sprzedawane. W wyniku inwestycji Jednostka rozwijać będzie produkcję nowego asortymentu z jednoczesną zmianą struktury przychodów z towarów handlowych na produkcję własną. Spowoduje to obniżenie jednostkowych kosztów produkcyjnych, obniżenie cen sprzedawanych produktów - dzięki pominięciu ogniw pośrednich, a także wzrost przychodów i rentowności. Właściciel Jednostki zaczął rozważać możliwość budowy hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym wraz z niezbędnym wyposażeniem oraz utwardzonym placem przed budynkami.

W latach 2008–2012 poniesiono, udokumentowane fakturami zakupu VAT, wydatki związane z: uzyskaniem kopii mapy do celów lokalizacji, jej odbitek oraz zasobu cyfrowego, obsługą geodezyjną działki, na której budowana będzie hala, zakupem piasku naturalnego, uzyskaniem map do celów opiniodawczych (usługa geodezyjna), badaniami geologicznymi, zakupem karty informacyjnej o planowanym przedsięwzięciu inwestycyjnym, polegającym na budowie budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym, sporządzeniem przez pierwszego architekta koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego firmy PPHU, projektów budowlanych budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym firmy PPHU z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym, oraz kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego firmy PPHU z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym. Od wszystkich poniesionych na realizację inwestycji nakładów, udokumentowanych fakturami VAT, które zostały zapłacone przez właściciela Jednostki, dokonano odliczenia podatku VAT naliczonego, zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług.

Polegająca na budowie nowego zakładu inwestycja miała być finansowana z funduszy unijnych oraz środków finansowych Jednostki. Właściciel Jednostki złożył wniosek o dofinansowanie projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, Oś Priorytetowa III: Gospodarka, Innowacyjność, Przedsiębiorczość, polegającego na budowie hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym (z częścią laboratoryjną) wraz z niezbędnym wyposażeniem oraz utwardzonym placem przed budynkami.

Wniosek o dofinansowanie przewidywał realizację projektu w następujących etapach:

• Etap 1: Budowa hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym wraz z niezbędnym wyposażeniem oraz utwardzonym placem przed budynkami,

• Etap 2: Zakup granulatora,

• Etap 3: Zakup ekstraktora i prasy,

• Etap 4: Zakup mieszalnika,

• Etap 5: Zakup detektora metali,

• Etap 6: Zakup owijarki palet,

• Etap 7: Zakup wyposażenia laboratorium mikrobiologicznego,

• Etap 8: Zakup wyposażenia laboratorium kontroli jakości fizykochemicznej.
  
  

Niestety, odmowa dotycząca udzielania dotacji unijnej, znaczny wzrost kosztów związanych z wykonawstwem oraz pogłębiający się kryzys finansowy w Polsce, który spowodował obniżenie zysków przedsiębiorstwa sprawiły, że realizacja inwestycji zgodnie z planami, sporządzonymi przez pierwszego architekta nie jest możliwa do realizacji przez Jednostkę. Potwierdziły to uzyskane od niezależnych wykonawców kosztorysy, którymi dysponuje właściciel firmy.

W celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów w 2012 roku właściciel firmy był zmuszony nawiązać współpracę z drugim architektem, który zobowiązał się do wykonania dokumentacji technicznej dotyczącej budowy zakładu produkcyjno-magazynowego o mniejszej powierzchni (bez części laboratoryjnej i administracyjnej) dla działki o nr ewidencyjnym, dzięki czemu budowa hali wymagać będzie znacznie mniejszych nakładów finansowych, co zapewni dalszy rozwój firmy. Inwestycja, polegająca na budowie hali według projektu przygotowanego przez drugiego architekta, jest możliwa do zrealizowania przez Jednostkę.

W 2012 roku właściciel firmy podjął decyzję o zaniechaniu (likwidacji) inwestycji w części poniesionych nakładów dotyczących sporządzenia przez pierwszego architekta koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego firmy, projektów budowlanych budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym, kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym. Decyzja o zaniechaniu inwestycji i jej likwidacji znajdzie swoje odzwierciedlenie w stosownych zapisach księgowych.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, prowadzącej działalność gospodarczą Wnioskodawczyni przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu poniesionych wydatków związanych z inwestycją dotyczących sporządzenia przez pierwszego architekta: koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego, projektów budowlanych budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym oraz kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego. Ww. przepis stanowi: „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”.

Poniesione wydatki na realizację inwestycji, polegającej na budowie hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym, obejmujące sporządzenie przez pierwszego architekta: koncepcji projektowej, projektów budowlanych, kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych są w sposób bezsporny związane z działalnością Jednostki. Ponadto wydatki poniesione w związku z zaniechaną inwestycją dotyczące sporządzenia przez pierwszego architekta: koncepcji projektowej, projektów i kosztorysów, Wnioskodawczyni miała zamiar wykorzystać do czynności wyłącznie opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Przyczyny podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji wynikały z okoliczności niezależnych i niezawinionych przez przedsiębiorstwo. Niezależne od właściciela Jednostki są bowiem: odmowa udzielenia dotacji na wnioskowany projekt, dotyczący budowy hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym, wzrost cen związanych z wykonawstwem oraz spowodowany kryzysem gospodarczym spadek zysku przedsiębiorstwa. Wszystkie wymienione czynniki spowodowały, że realizacja inwestycji w zakresie zaproponowanym przez pierwszego architekta stała się nieopłacalna, a nawet niemożliwa do przeprowadzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy należy korygować podatek VAT odliczony od zakupów dotyczących sporządzenia przez pierwszego architekta koncepcji projektowych oraz kosztorysów, w stosunku do których właściciel Jednostki podjął decyzję o zaniechaniu (likwidacji) inwestycji...

Zdaniem Wnioskodawczyni, w myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Powyższe wskazuje, iż związek zakupu z czynnością podlegającą opodatkowaniu jest jednym z podstawowych warunków, które musi spełniać podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Powyższy przepis wyklucza, możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych - czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających temu podatkowi. Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia ponadto zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany zakup ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych. Zaniechanie inwestycji samoistnie nie stanowi podstawy do skorygowania wcześniej rozliczonego podatku naliczonego ani w rozliczeniu miesiąca podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji ani w odniesieniu do miesięcy rozliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z tą inwestycją. Podatnik jest uprawniony do odliczenia VAT naliczonego na towary i usługi nabyte w związku z pracami inwestycyjnymi wykonanymi z przeznaczeniem ich na planowaną działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu, a nabyte prawo do odliczenia pozostaje w mocy, nawet jeśli w wyniku niezależnych od niego okoliczności podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów lub usług do transakcji podlegających opodatkowaniu.

Ponadto podstawowe znaczenie dla całokształtu i funkcjonowania wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (podatku od towarów i usług) mają fundamentalne cechy tego podatku, tj.:

• powszechność opodatkowania,

• faktyczne opodatkowanie konsumpcji,

• stosowanie podatku od wartości dodanej na wszystkich etapach obrotu towarami i usługami.
  
  

Realizację powyższych fundamentalnych cech podatku od towarów i usług, o których mowa wyżej, gwarantują nie tylko przepisy określające zakres przedmiotowy podatku od towarów i usług, tj. cyt. wyżej art. 5, 7 i 8 ustawy, lecz również przepisy regulujące zakres podmiotowy podatku od towarów i usług, czyli przepisy art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej właściciel Jednostki podjął decyzję, związaną z budową nowej hali, która przyczyni się do dalszego rozwoju przedsiębiorstwa, umożliwi produkcję nowego asortymentu, spowoduje zmianę w strukturze przychodów z towarów handlowych na produkcję własną oraz podniesie konkurencyjność Jednostki dzięki możliwości zaproponowania klientom bogatej oferty produktów, dostosowanej do ich indywidualnych potrzeb oraz charakteryzujących się wysoką jakością. Obecna powierzchnia produkcyjno - magazynowo - laboratoryjna firmy wykorzystana jest w 100%. Konieczne stało się zatem zwiększenie powierzchni, na której ustawione będą nowe maszyny i urządzenia z całą niezbędną infrastrukturą. W latach 2009-2011 właściciel Jednostki poniósł wydatki związane ze sporządzeniem przez pierwszego architekta: koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego firmy, projektów budowlanych budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym, oraz kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym. Planowana inwestycja miała być finansowana z funduszy unijnych oraz środków finansowych Jednostki. Otrzymana odmowa dotycząca udzielenia dotacji unijnej na wnioskowany projekt, polegający na budowie hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym wraz z niezbędnym wyposażeniem oraz utwardzonym placem przed budynkami, znaczny wzrost kosztów związanych z wykonawstwem, jak również spowodowany kryzysem gospodarczym spadek zysku przedsiębiorstwa, spowodowały, że realizacja inwestycji, zgodnie z posiadanymi przez firmę planami architektonicznymi, sporządzonymi przez pierwszego architekta, nie będzie możliwa do realizacji przez Jednostkę. Potwierdziły to kosztorysy przygotowane przez niezależnych wykonawców, którymi dysponuje Jednostka.

Kierując się rachunkiem ekonomicznym oraz chcąc zapewnić rozwój firmy, właściciel Jednostki zaczął rozważać, jakie są inne możliwości zrealizowania inwestycji, polegającej na budowie hali. W 2012 roku podjęta została decyzja o nawiązaniu współpracy z drugim architektem, który zobowiązał się do wykonania dokumentacji technicznej dotyczącej budowy zakładu produkcyjno-magazynowego o mniejszej powierzchni (bez części laboratoryjnej i administracyjnej) dla działki o nr ewidencyjnym, dzięki czemu budowa hali wymagać będzie mniejszych nakładów finansowych. W toku prowadzonego przedsięwzięcia doszło do sytuacji, w której wydatki, dotyczące sporządzenia przez pierwszego architekta: koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego firmy, projektów budowlanych budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym, kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym, nie zostaną wykorzystane podczas realizacji inwestycji - efekt tych nakładów nie będzie mógł zostać wykorzystany w przyszłości. W 2012 roku właściciel Jednostki podjął decyzję o zaniechaniu inwestycji w części nakładów w zakresie przygotowanej przez pierwszego architekta dokumentacji. W tym samym roku podatkowym sporządzony został protokół w sprawie likwidacji zaniechanej inwestycji.

Poniesione wydatki na realizację inwestycji, polegającej na budowie hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym, obejmujące sporządzenie przez pierwszego architekta: koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego firmy, projektów budowlanych budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym, kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym, są w sposób bezsporny związane z działalnością Jednostki oraz miały one służyć działalności opodatkowanej (art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług). Przyczyny podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji wynikały z okoliczności niezależnych i niezawinionych przez przedsiębiorstwo. Niezależne od właściciela Jednostki są bowiem: odmowa udzielenia dotacji na wnioskowany przez firmę projekt, dotyczący budowy hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym, wzrost cen związanych z wykonawstwem oraz zmiana ogólnej sytuacji ekonomicznej. Wszystkie wymienione czynniki spowodowały, że realizacja inwestycji w zakresie zaproponowanym przez pierwszego architekta stała się nieopłacalna, a nawet niemożliwa do przeprowadzenia. Właściciel Jednostki, podjął decyzję o zaniechaniu prowadzonej inwestycji, co nie oznacza, że utracił prawo odliczenia podatku naliczonego VAT od udokumentowanych fakturami VAT nakładów. Dla oceny związku wydatku ze sprzedażą opodatkowaną należy badać przede wszystkim cel wydatku w dacie jego poniesienia. W opisywanym zdarzeniu cel ten był taki sam w dacie poniesienia przedmiotowych wydatków oraz w dacie rezygnacji z inwestycji. Rezygnacja z inwestycji w postaci budowy hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym nie spowodowała bowiem, że uległ zmianie cel wydatków poniesionych w związku z tą inwestycją.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że właściciel firmy nie ma obowiązku korygowania odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT związanych z poniesieniem wydatków na zaniechaną inwestycję, takich jak sporządzenie przez pierwszego architekta: koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego firmy, projektów budowlanych budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym, oraz kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego firmy z lokalizacją na działce o nr ewidencyjnym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Powołany powyżej przepis przyjmuje zatem zasadę, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przez czynności opodatkowane należy rozumieć w tym przypadku czynności, które faktycznie zostały (bądź zostaną) objęte opodatkowaniem.

Przedstawione prawo do odliczenia podatku naliczonego stanowi implementację prawa do odliczenia wyrażonego w przepisach wspólnotowych.

Podstawowym aktem określającym ramy prawne opodatkowania podatkiem od wartości dodanej od dnia 1 stycznia 2007 r. jest Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), a wcześniej Szósta Dyrektywa Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku - 77/388/EWG (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 ze zm.).

Do fundamentalnych cech podatku od wartości dodanej, wynikających z postanowień artykułu 1 Dyrektywy 2006/112/WE, należy zaliczyć zasadę neutralności podatku dla podatników. Cechą podatku od wartości dodanej, wskazaną w ustępie 2 artykułu 1 ww. Dyrektywy, jest faktyczne obciążenie ciężarem podatku od wartości dodanej jedynie konsumpcji towarów i usług. Z treści tego przepisu należy wnioskować, że podatek ten nie powinien obciążać podmiotów biorących udział w obrocie towarami i usługami, niebędących ich ostatecznymi odbiorcami. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z postanowieniami artykułu 1, podatek powinien być naliczany na wszystkich stadiach obrotu, z etapem sprzedaży detalicznej włącznie. Mechanizmem zapewniającym obciążenie podatkiem wyłącznie ostatecznych odbiorców towarów i usług, przy jednoczesnym naliczaniu podatku na każdym etapie obrotu, jest wskazany w ustępie 2 prawo do odliczenia od podatku należnego podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług. Ograniczenie prawa do odliczenia podatku przez podatnika, podobnie jak wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania, powinny mieć charakter wyjątkowy i mogą być wprowadzane jedynie na podstawie wyraźnych przepisów prawa.

Szczegółowe zasady realizacji prawa do odliczenia podatku zawierają przepisy Tytułu X Dyrektywy. Z tego powodu należy uznać, że przepisy tego Tytułu należą bez wątpienia do najistotniejszych regulacji Dyrektywy VAT. Neutralność podatku od wartości dodanej dla podatnika wyraża się m.in. dążeniem do poszukiwania, wdrażania i ochrony rozwiązań legislacyjnych zapewniających stan prawny, w którym wartość podatku zapłaconego przez podatnika w cenie zakupywanych przez niego towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności opodatkowanej nie będzie stanowić dla podatnika ostatecznego kosztu. Podatnik musi mieć zapewnioną możliwość odzyskania podatku naliczonego związanego ze swoją działalnością opodatkowaną. Wszelkie korzystne dla podatnika konsekwencje wynikające z koncepcji neutralności podatku są traktowane w doktrynie wspólnego systemu VAT jako fundamentalne prawo podatnika, nie zaś jako jego przywilej.

Zgodnie z art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE, jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:

1. VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika;
2. VAT należnego od transakcji uznanych za dostawy towarów i świadczenie usług zgodnie z art. 18 lit. a) i art. 27;
3. VAT należnego od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) pkt (i);
4. VAT należnego od transakcji uznanych za wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów zgodnie z art. 21 i 22;
5. VAT należnego lub zapłaconego z tytułu importu towarów na terytorium tego państwa członkowskiego.
   
   

W tym miejscu należy podkreślić również, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie stwierdzał, iż prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów podatku VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.

Powyższe stwierdzenie obrazuje rolę, jaką prawo do odliczenia podatku naliczonego odgrywa w systemie podatku od wartości dodanej.

Potwierdzeniem powyżej przedstawionej linii orzecznictwa jest m.in. wyrok ETS w sprawie C- 268/83 D. A. Rompelman i E. A. Rompelman-Van Deelen a a Minister van Financien (Holandia), z którego wynika, że regulacja dotycząca odliczenia ma za cel całkowicie odciążyć podmiot podlegający opodatkowaniu VAT od podatku od wartości dodanej, który jest winien zapłacić w związku ze swoją działalnością gospodarczą. Wspólny system wartości dodanej zapewnia, że obciążenie podatkiem VAT jest całkowicie neutralne wobec każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od celów i wyników przedsiębiorstwa, pod warunkiem, że takie przedsiębiorstwo samo w sobie podlega opodatkowaniu VAT.

Na zasadę neutralności podatku od wartości dodanej powoływano się również w sprawach dotyczących przypadków, gdy z powodów niezależnych od podatnika, podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej, ale nabycie zostało dokonane z zamiarem takiego wykorzystania. Sytuacja tego rodzaju miała miejsce m.in. w przypadku spółki belgijskiej, która dokonała odliczenia podatku VAT związanego z robotami inwestycyjnymi przeprowadzonymi na nabytej przez firmę działce (sprawa Ghent Coal Terminal NV C-37/95).

Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu (handlu i produkcji) dodatkami do żywności. Obecnie firma Zainteresowanej posiada budynek, na który składają się: pomieszczenia biurowe, pomieszczenia magazynowe, pomieszczenia produkcyjne oraz laboratorium. Powierzchnia produkcyjno - magazynowo - laboratoryjna, którą dysponuje przedsiębiorstwo, jest na dzień dzisiejszy wykorzystana już w 100%. Dalszy rozwój firmy, poprzez wytwarzanie nowych rodzajów produktów (aromatów granulowanych i ekstraktów), uzależniony jest od powiększenia powierzchni, w celu ustawienia nowych urządzeń z całą konieczną infrastrukturą. Realizacja projektu, polegającego na budowie zakładu, przyczyni się do podniesienia konkurencyjności firmy poprzez stworzenie zakładu produkcji aromatów w postaci granulatów oraz ekstraktów, wspieranego przez laboratorium, w którym prowadzone są badania mikrobiologiczne i fizykochemiczne surowców oraz produktów gotowych. Wnioskodawczyni zaczęła rozważać możliwość budowy hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym wraz z niezbędnym wyposażeniem oraz utwardzonym placem przed budynkami.

W latach 2008–2012 poniesiono, udokumentowane fakturami zakupu VAT, wydatki, związane z: uzyskaniem kopii mapy do celów lokalizacji, jej odbitek oraz zasobu cyfrowego, obsługą geodezyjną działki, na której budowana będzie hala, zakupem piasku naturalnego, uzyskaniem map do celów opiniodawczych (usługa geodezyjna), badaniami geologicznymi, zakupem karty informacyjnej o planowanym przedsięwzięciu inwestycyjnym, polegającym na budowie budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym, sporządzeniem przez pierwszego architekta koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego firmy, projektów budowlanych budynku produkcyjno-magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym firmy oraz kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego firmy. Polegająca na budowie nowego zakładu inwestycja miała być finansowana z funduszy unijnych oraz środków finansowych Jednostki. Właściciel Jednostki złożył wniosek o dofinansowanie projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, Oś Priorytetowa III: Gospodarka, Innowacyjność, Przedsiębiorczość, polegającego na budowie hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym (z częścią laboratoryjną) wraz z niezbędnym wyposażeniem oraz utwardzonym placem przed budynkami. Niestety, odmowa dotycząca udzielania dotacji unijnej, znaczny wzrost kosztów związanych z wykonawstwem oraz pogłębiający się kryzys finansowy w Polsce, który spowodował obniżenie zysków przedsiębiorstwa sprawiły, że realizacja inwestycji zgodnie z planami, sporządzonymi przez pierwszego architekta nie jest możliwa do realizacji przez Wnioskodawczynię. Potwierdziły to uzyskane od niezależnych wykonawców kosztorysy, którymi dysponuje właściciel firmy. W celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów w 2012 roku właściciel firmy był zmuszony nawiązać współpracę z drugim architektem, który zobowiązał się do wykonania dokumentacji technicznej dotyczącej budowy zakładu produkcyjno-magazynowego o mniejszej powierzchni (bez części laboratoryjnej i administracyjnej) dla działki, dzięki czemu budowa hali wymagać będzie znacznie mniejszych nakładów finansowych, co zapewni dalszy rozwój firmy. Inwestycja, polegająca na budowie hali według projektu przygotowanego przez drugiego architekta, jest możliwa do zrealizowania.

W 2012 roku Wnioskodawczyni podjęła decyzję o zaniechaniu (likwidacji) inwestycji w części poniesionych nakładów dotyczących sporządzenia przez pierwszego architekta koncepcji projektowej budynku produkcyjno-magazynowego firmy, projektów budowlanych budynku produkcyjno- magazynowego z zapleczem socjalno-biurowym firmy, kosztorysów inwestorskich, kosztorysów nakładczych wielobranżowych budynku produkcyjno-magazynowego firmy.

Jak wskazano w treści wniosku, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, prowadzącej działalność gospodarczą Wnioskodawczyni przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu poniesionych wydatków związanych z inwestycją dotyczących sporządzenia przez pierwszego architekta koncepcji projektowej, projektów budowlanych oraz kosztorysów. Poniesione ww. wydatki na realizację inwestycji, polegającej na budowie hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym są w sposób bezsporny związane z działalnością Jednostki. Ponadto przedmiotowe wydatki poniesione w związku z zaniechaną inwestycją, Wnioskodawczyni miała zamiar wykorzystać do czynności wyłącznie opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Przyczyny podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji, jak wskazała Zainteresowana, wynikały z okoliczności niezależnych i niezawinionych przez przedsiębiorstwo. Niezależne od właściciela Jednostki są bowiem: odmowa udzielenia dotacji na wnioskowany projekt, dotyczący budowy hali produkcyjno-magazynowej z zapleczem socjalno-biurowym, wzrost cen związanych z wykonawstwem oraz spowodowany kryzysem gospodarczym spadek zysku przedsiębiorstwa. Wszystkie wymienione czynniki spowodowały, że realizacja inwestycji w zakresie zaproponowanym przez pierwszego architekta stała się nieopłacalna, a nawet niemożliwa do przeprowadzenia.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa, opis stanu faktycznego, a także orzecznictwo ETS, należy stwierdzić, iż w przypadku gdy Wnioskodawczyni przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu poniesionych wydatków dotyczących sporządzenia przez pierwszego architekta koncepcji projektowych oraz kosztorysów, a następnie z powodów pozostających poza kontrolą Wnioskodawczyni ww. zakupy nie zostały wykorzystane do prowadzenia działalności opodatkowanej podatkiem VAT, to Zainteresowana nie jest zobowiązana do dokonania korekty podatku naliczonego uprzednio odliczonego, związanego z przedmiotowymi wydatkami.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.