Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-904/12/MZ
z 13 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 05 września 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 10 września 2012 r.), uzupełnionym w dniach 13 i 16 listopada 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności mieszkania na rzecz matki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 września 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności mieszkania na rzecz matki.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 09 listopada 2012 r. znak: IBPB II/1/415-904/12/MZ, IBPB II/1/436-309/12/MZ, IBPB II/1/436-345/12/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 13 listopada 2012 r. (uiszczenie dodatkowej opłaty) oraz w dniu 16 listopada 2012 r. (data wpływu pisemnego uzupełnienia).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 13 lutego 2010 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone w dniu 16 marca 2010 r. i uprawomocniło się w dniu 07 kwietnia 2010 r. Żaden ze współwłaścicieli nie skorzystał z „ulgi spadkowej” należnej w I grupie. Następnie przeprowadzono postępowanie w Urzędzie Skarbowym i ostatecznie, nie korzystając z należnej ulgi, zapłacono podatek w wysokości 2.816,80 zł (w tym 2.790,00 zł należny podatek + odsetki = 2.816,80 zł). Pierwotnie podatek ten Urząd Skarbowy wyliczył w kwocie 5.580,00 zł ale w trakcie postępowania Prezydent Miasta w postanowieniu z dnia 20 kwietnia 2011 r. umorzył 50% podatku, z uwagi na fakt że Wnioskodawca nie jest zameldowany w żadnej nieruchomości, której dotyczył spadek, nie użytkuje ich i że postępowanie sądowe, które obecnie trwa - dotyczące fizycznego podziału nieruchomości może być długotrwałe i spowodować dalszy brak użytkowania przez Wnioskodawcę ww. nieruchomości.

W wyniku spadku po zmarłym ojcu Wnioskodawca otrzymał 1/3 masy spadkowej po nim; 1/6 całego majątku, tj. lokalu mieszkalnego (mieszkanie o powierzchni 54 m²) i domu jednorodzinnego (pow. 178 m², nieoddany jeszcze do użytkowania, odbiór zostanie dokonany w miesiącu marzec/kwiecień 2013 r. - tak długi termin wynika z problemów z odbiorem budynku w Powiatowym Nadzorze Budowlanym, źle wykonano w 1998 r. mapkę/plan zagospodarowania działki, w związku z czym należy dokonać korekty map, decyzji i dopiero wtedy dokonać odbioru budynku, przez co uzyskać możliwość otrzymania kredytu hipotecznego w banku). Całość nieruchomości szacowana jest na kwotę 580.000,00 zł, tj. dom na kwotę 320.000,00 zł a mieszkanie 260.000,00 zł oraz ruchomość w postaci samochodu o wartości ok. 7.000,00 zł.

Pod koniec 2012 r. ma odbyć się w Sądzie przesuwana w terminie rozprawa ugodowa o podział spadku przez „zniesienie współwłasności z dopłatą”. Zniesienie współwłasności polegać ma na tym, iż:

• matka i brat Wnioskodawcy mają się „spisać” na jego rzecz z domu,
• Wnioskodawca i brat mają się „spisać” matce z mieszkania,
• brat Wnioskodawcy ma otrzymać spłatę w wysokości 100.000,00 zł - co odpowiada sumie jego udziałów w domu i mieszkaniu w gotówce,
• matka Wnioskodawcy i Wnioskodawca mają się „spisać” bratu Wnioskodawcy z samochodu wartego na dzień dzisiejszy ok. 7.000,00 zł.
• lub
• matka i brat Wnioskodawcy mają się „spisać” na jego rzecz z domu,
• Wnioskodawca i brat mają się „spisać” matce z mieszkania,
• brat Wnioskodawcy ma otrzymać spłatę w wysokości 100.000,00 zł - co odpowiada sumie jego udziałów w domu i mieszkaniu w gotówce,
• matka Wnioskodawcy ma otrzymać 75.000,00 zł w gotówce – jako spłatę za część nieodziedziczoną po swoim mężu tylko tą, którą posiadała w wybudowanym domu od zawsze (zależy to od jej dobrej woli),
• matka Wnioskodawcy i Wnioskodawca mają się „spisać” bratu Wnioskodawcy z samochodu wartego na dzień dzisiejszy ok. 7.000,00 zł.
  
  

Ostatecznie Wnioskodawca będzie posiadał dom, matka mieszkanie a jego brat tylko gotówkę w wysokości 100.000,00 zł

lub

Wnioskodawca będzie posiadał dom, matka mieszkanie i 75.000,00 zł a jego brat tylko gotówkę w wysokości 100.000,00 zł.

Wnioskodawca wskazał, iż zapis w ugodzie sądowej będzie brzmiał „najprawdopodobniej” następująco:

„wnioskodawczyni (imię, nazwisko mamy) i uczestnicy (brat) i (ja) dokonują działu spadku po (zmarłym ojcu/mężu) i zniesienia współwłasności w ten sposób, że:

1. lokal mieszkalny szczegółowo opisany w punkcie……niniejszej ugody nabywa na własność wnioskodawczyni (mama),
2. działkę szczegółowo opisaną w punkcie……niniejszej ugody nabywa na własność uczestnik (ja),……{wyjaśnienie: zakup działki wiąże się oczywiście z zakupem domu na nim stojącym}
3. samochód marki……szczegółowo opisany w pkt……niniejszej ugody nabywa na własność uczestnik (brat)

……cd …….uczestnik (ja) zobowiązuję się zapłacić uczestnikowi (bratu) kwotę 100.000 zł (sto tysięcy złotych)

lub

……cd …….uczestnik (ja) zobowiązuję się zapłacić uczestnikom: (bratu) kwotę 100.000 zł i (mamie) kwotę 75.000 zł

przelewem bankowym na rachunek bankowy o numerze……,w terminie do……dni……od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu niniejszego postępowania oraz po łącznym spełnieniu następujących warunków:

1. działka nr……szczegółowo opisana w pkt ……niniejszej ugody zostanie odebrana do zamieszkania w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego w…….,
2. dział IV Księgi Wieczystej Nr……prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla……w……Wydział Ksiąg Wieczystych będzie wolny od wpisów ewentualnie za wyjątkiem hipoteki ustanowionej w celu zabezpieczenia spłaty kredytu udzielonego (mnie)……”.
   
   

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Czy przy zniesieniu współwłasności mieszkania przez Wnioskodawcę przed upływem 5 lat na rzecz matki powstaje zobowiązanie do zapłacenia podatku dochodowego od wartości części spadku Wnioskodawcy dotyczącego udziału w mieszkaniu?

Czy Wnioskodawca musi czekać do dnia 01 stycznia 2016 r. z darowizną ww. części mieszkania na rzecz swojej matki aby uniknąć zapłaty podatku dochodowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku ze zniesieniem współwłasności mieszkania w stosunku do jego matki „przed upływem 5 lat” nie powinien płacić podatku dochodowego w wysokości 19% od wartości swojego udziału w mieszkaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych w części odnoszącej się do skutków podatkowych zniesienia współwłasności ze spłatą na rzecz brata oraz w części odnoszącej się do skutków podatkowych zniesienia współwłasności ze spłatą na rzecz matki i brata, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy (spadkodawców) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkodawcy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Natomiast stosownie do treści art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Warto przy tym dodać, że przedmiotem działu spadku mogą być tylko te rzeczy lub prawa, które należą do masy spadkowej.

Zgodnie natomiast z art. 195 Kodeksu cywilnego własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 i nast. Kodeksu). Zniesienie to może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej, przyznanie tej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli lub sprzedaż rzeczy.

Zniesienie współwłasności może nastąpić na podstawie umowy lub orzeczenia sądu. W myśl art. 212 § 2 Kodeksu, rzecz która nie daje się podzielić może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Celem postępowania o zniesienie współwłasności jest zatem nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Mając powyższe na uwadze wyjaśnia się, iż zniesienie współwłasności i dział spadku polegają na przyznaniu rzeczy jednemu ze współwłaścicieli/spadkobierców (lub niektórym współwłaścicielom/spadkobiercom). Zniesienie współwłasności/dział spadku może przy tym nastąpić za odpłatnością w formie spłaty lub dopłaty na rzecz drugiego współwłaściciela/spadkobiercy (lub niektórych współwłaścicieli/spadkobierców) albo nieodpłatnie bez żadnych spłat lub dopłat. Co istotne, spłata lub dopłata taka pochodzi z majątku tego współwłaściciela/spadkobiercy, który w wyniku zniesienia współwłasności/działu spadku otrzymał majątek o wartości przekraczającej jego udział we współwłasności/w spadku. Spłata lub dopłata nie jest zatem elementem majątku wspólnego, lecz zobowiązaniem ciążącym na współwłaścicielu/spadkobiercy względem innego współwłaściciela/spadkobiercy. Czynności te dla jednych współwłaścicieli/spadkobierców skutkują nabyciem prawa do rzeczy a dla drugich jego utratą. Czynność zniesienia współwłasności/działu spadku w świetle prawa cywilnego stanowi zatem formę zbycia, a jeżeli następuje ze spłatą lub za dopłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie natomiast z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, m.in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z treści powołanego przepisu jednoznacznie zatem wynika, że aby zbycie m.in. udziału w lokalu mieszkalnym (nieruchomości) generowało powstanie źródła przychodu, to zbycie to musi być odpłatne.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że przed sądem ma zostać zawarta ugoda w przedmiocie działu spadku i zniesienia współwłasności. Na podstawie tej ugody Wnioskodawca zamierza przekazać na rzecz matki swój udział w lokalu mieszkalnym (1/6 części), nabyty w 2010 r. w drodze spadku po ojcu, natomiast matka ma przenieść na Wnioskodawcę przysługujące jej prawo do części domu.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż ponieważ przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz matki udziału w lokalu mieszkalnym nastąpi w drodze zniesienia współwłasności/działu spadku bez spłat lub dopłat, czyli nieodpłatnie, to w takim przypadku Wnioskodawca nie uzyska przychodu gdyż brak jego źródła. Tym samym w przedmiotowej sprawie nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w tym podatku.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych do wniosku dokumentów; jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę w treści wniosku i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.