INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 listopada 2011 r. (data wpływu 1 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług:

• jest nieprawidłowe - w zakresie stawki podatku VAT dla usługi polegającej na monitowaniu klientów poprzez pisemne, telefoniczne i osobiste przekonywanie klientów do spłaty zaległych składek ubezpieczeniowych,
• jest prawidłowe - w zakresie stawki podatku VAT dla usługi polegającej na osobistym odbiorze należności od dłużnika.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 1 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie stawki podatku VAT dla usługi polegającej na monitowaniu klientów poprzez pisemne, telefoniczne i osobiste przekonywanie klientów do spłaty zaległych składek ubezpieczeniowych oraz usługi polegającej na osobistym odbiorze należności od dłużnika.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, zawarł umowę na świadczenie na rzecz P czynności stałego pośrednictwa, polegającego na wykonywaniu w ramach obowiązującego prawa czynności faktycznych mających na celu odzyskanie wierzytelności należnych P od jego dłużników. Drogą elektroniczną lub w formie papierowej Wnioskodawca otrzymuje wydruk nazwisk klientów P, którzy nie zapłacili zaległych składek ubezpieczeniowych OC i AC oraz regresów wynikających z odpowiedzialności OC. Praca polega na przekonaniu klienta P do spłaty składki zaległego ubezpieczenia OC lub AC lub raty OC i AC poprzez wykonywanie telefonów, wysyłaniu pism lub wizyty w domu. Ponadto Wnioskodawca uzgadnia z klientami P terminy i kwoty wpłat ratalnych, które klienci P wpłacają na konto P. Wnioskodawca sporządza wywiady środowiskowe, bada możliwości finansowe klientów, sporządza opinie w zakresie stanu majątkowego i prowadzą nadzór nad terminowością wpłat. Klienci po wizycie, piśmie lub telefonie wpłacają zaległości:

1. bezpośrednio na konto P, do agenta P lub w Inspektoracie P,
2. na ręce Wnioskodawcy, po czym otrzymane pieniądze przekazywane są do P w ciągu 7 dni.
   
   

Wynagrodzeniem Wnioskodawcy jest prowizja od odzyskanych wierzytelności bez względu na sposób ich wpłaty do P.

Na pytanie Wnioskodawcy o zakwalifikowanie sposobów odzyskania wierzytelności wg pkt 1 lub 2 Urząd Statystyczny w Łodzi pismem z dnia 4 listopada 2011 r. stwierdził:

1. Czynności windykacyjne obejmujące telefoniczne, pisemne lub osobiste przekonywanie klienta do spłaty składki zaległego ubezpieczenia mieśczą się w grupowaniu PKWiU 66.19.9 jako: „Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej nie sklasyfikowane.” – odpowiada to punktowi 1 niniejszego pisma.
2. Odzyskiwanie należności wiąże się z fizycznym ściąganiem należności płatniczych wtedy usługa ta mieści się w grupowaniu PKWiU 82.91.12.0 jako: „Usługa świadczona przez agenta inkasa” – odpowiada punktowi 2 niniejszego pisma.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jakie stawki należy zastosować na fakturach do dokumentowania:

1. Usługi polegającej na monitowaniu klientów P poprzez pisemne, telefoniczne i osobiste przekonywanie klientów do spłaty zaległych składek ubezpieczeniowych ze skutkiem, kiedy klienci wpłacają ww. składki na konto P, do agenta P lub w Inspektoracie P – usługi określonej przez GUS jako „Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe” PKWiU 66.19.9,
2. Usługi polegającej na osobistym odbiorze należności od dłużnika P – określonej przez GUS jako „Usługi świadczone przez agenta inkasa” PKWiU 82.91.12.0.
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 i 39 ustawy od towarów i usług, usługi polegające na monitowaniu klientów P poprzez pisemne, telefoniczne i osobiste przekonywanie do spłaty zaległych składek ubezpieczeniowych ze skutkiem, kiedy klienci wpłacają ww. składki na konto P, do agenta P lub w Inspektoracie P – usługi określonej przez GUS jako „Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe” PKWiU 66.19.9 – są zwolnione z podatku VAT.

Na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług Wnioskodawca uważa, że usługi polegające na osobistym odbiorze należności od dłużnika P – określonej przez GUS jako „Usługi świadczone przez agenta inkasa” PKWiU 82.91.12.0 – są opodatkowane stawką 23%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za:

• nieprawidłowe - w zakresie stawki podatku VAT dla usługi polegającej na monitowaniu klientów poprzez pisemne, telefoniczne i osobiste przekonywanie klientów do spłaty zaległych składek ubezpieczeniowych,
• prawidłowe - w zakresie stawki podatku VAT dla usługi polegającej na osobistym odbiorze należności od dłużnika.
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) - zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 5a ustawy o podatku od towarów i usług, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Natomiast stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Zarówno w ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a także zwolnień od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Natomiast w myśl art. 43 ust. 1 pkt 39 tej ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy o VAT).

W myśl natomiast art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Należy zauważyć, iż wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 ze zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu, państwa członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom, transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Ponadto, w myśl przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując factoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej Dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, zawarł umowę na świadczenie na rzecz Towarzystwa ubezpieczeniowego czynności stałego pośrednictwa, polegającego na wykonywaniu w ramach obowiązującego prawa czynności faktycznych mających na celu odzyskanie wierzytelności należnych do towarzystwa ubezpieczeniowego od jego dłużników. Praca polega na przekonaniu klienta do spłaty składki zaległego ubezpieczenia OC lub AC lub raty OC i AC poprzez wykonywanie telefonów, wysyłaniu pism lub wizyty w domu. Czynności windykacyjne obejmujące telefoniczne, pisemne lub osobiste przekonywanie klienta do spłaty składki zaległego ubezpieczenia mieszczą się w grupowaniu PKWiU 66.19.9 jako: „Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej nie sklasyfikowane”, natomiast odzyskiwanie należności wiąże się z fizycznym ściąganiem należności płatniczych wtedy usługa ta mieści się w grupowaniu PKWiU 82.91.12.0 jako: „Usługa świadczona przez agenta inkasa”.

Odnosząc zatem powołane wyżej regulacje prawne do przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego stwierdzić należy, że wykonywane przez Wnioskodawcę czynności windykacyjne polegające na monitowaniu klientów poprzez pisemne, telefoniczne i osobiste przekonywanie klientów do spłaty zaległych składek ubezpieczeniowych jak i usługi polegające na osobistym odbiorze należności od dłużnika spowoduje niewątpliwie „uwolnienie” towarzystwo ubezpieczeniowe, w imieniu którego czynności te są wykonywane, od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i pkt 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Dokonując analizy przedstawionego stanu faktycznego w kontekście wyżej powołanego art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, stwierdzić należy, iż usługi windykacyjne świadczone przez Wnioskodawcę polegające na monitowaniu klientów poprzez pisemne, telefoniczne i osobiste przekonywanie klientów do spłaty zaległych składek ubezpieczeniowych jak i usługi polegające na osobistym odbiorze należności od dłużnika wypełniają dyspozycję art. 43 ust. 15 pkt 1, a zatem wyłączone są ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Tym samym podlegają one opodatkowaniu podstawową stawką podatku w wysokości 23%.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznać należy za:

• nieprawidłowe - w zakresie stawki podatku VAT dla usługi polegającej na monitowaniu klientów poprzez pisemne, telefoniczne i osobiste przekonywanie klientów do spłaty zaległych składek ubezpieczeniowych,
• prawidłowe - w zakresie stawki podatku VAT dla usługi polegającej na osobistym odbiorze należności od dłużnika.
  
  

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Nadmienia się, iż zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.