2013.04.03 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP2/443-1634/11/13-S/EN
z 3 kwietnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 24 października 2012 r., sygn. akt I SA/Po 610/12 – stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 1 grudnia 2011 r. (data wpływu 2 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności oraz ustalenie podstawy opodatkowania tej transakcji a także określenia momentu powstania obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności oraz ustalenie podstawy opodatkowania tej transakcji a także określenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (Spółka) zajmuje się świadczeniem usług prawnych oraz doradztwa dla podmiotów gospodarczych, wykonuje również na rzecz niektórych klientów usługi związane z windykacją.

Wraz z rozwojem firmy, Spółka zastanawia się nad wejściem na rynek usług pośrednictwa finansowego. Usługi polegałyby na skupowaniu od podmiotów gospodarczych, ewentualnie od osób fizycznych, pakietów wierzytelności przeterminowanych bądź trudno ściągalnych.

Nabycie pakietu wierzytelności odbywałoby się na podstawie umowy nabycia praw (cesji) do wierzytelności wymienionych w zestawieniu. Umową objęty byłby pakiet wierzytelności, choć nie można wykluczyć, iż wystąpiłaby sytuacja, gdy Spółka nabyłaby jedną wierzytelność o znacznej kwocie.

Ponieważ nabycie przez Spółkę dotyczyłoby wierzytelności przeterminowanych, gdzie rokowania co do możliwości ich ściągnięcia przez zbywającego były niewielkie, czy też wierzytelności od zagranicznych kontrahentów, cena nabycia byłaby minimalna i mogłaby wynieść nawet ułamek procenta wartości nominalnej zbywanych wierzytelności.

Cena nabycia pakietu uiszczana przez Spółkę, byłaby jedyną formą rozliczenia ze zbywcą pakietu i stanowiłaby ostateczne rozliczenie.

Konieczne jest podkreślenie, iż Spółka nie świadczyłaby na rzecz zbywcy pakietu wierzytelności, żadnych usług windykacyjnych bądź innych usług dotyczących tego pakietu, bowiem cel umowy byłby inny oraz taki podmiot nie miałby w związku z cesją żadnych roszczeń wobec Spółki, poza żądaniem zapłaty ceny określonej w umowie. Z chwilą dokonania cesji, zbywca utraciłby wszelkie prawa do wierzytelności objętych pakietem i nie uzyskiwałby żadnych praw do ewentualnych korzyści, które Spółka uzyska w przyszłości, w związku z nabytym pakietem.

Spółka na moment zawarcia umowy o nabycie pakietu wierzytelności nie byłaby w stanie określić postępowania co do dalszego losu wierzytelności, co do których uzyskałaby prawa na drodze ww. cesji. W momencie zawarcia umowy nie znane byłyby dalsze kroki Spółki odnośnie przeznaczenia wierzytelności objętych pakietem do dalszej odsprzedaży bądź podjęcia prób ściągnięcia tych wierzytelności we własnym zakresie. Dopiero po przeprowadzeniu szczegółowej analizy konkretnych wierzytelności objętych pakietem, znany byłby dalszy los tych wierzytelności, tj. który wyglądałby następująco:

nastąpiłaby dalsza odsprzedaż pakietu bądź części wierzytelności, przy czym pakiet wierzytelności do dalszej odsprzedaży nie musiałby być tożsamy z pakietem wierzytelności nabytym przez Spółkę, decyzja o tym byłaby wynikiem negocjacji z potencjalnymi nabywcami,
Spółka podjęłaby próby ściągnięcia wierzytelności we własnym zakresie,
Spółka po niepowodzeniu prób ściągnięcia wierzytelności objętych pakietami, spisywałaby część wierzytelności w straty,
wierzytelności objęte pakietem byłyby rozliczone w ramach transakcji wzajemnych z innymi podmiotami (potrącenie).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy nabycie w drodze cesji pakietu wierzytelności przeterminowanych bądź trudno ściągalnych będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Jeżeli transakcja nabycia pakietu wierzytelności podlegałaby opodatkowaniu po stronie Spółki, czy transakcja korzystałaby ze zwolnienia, ewentualnie jaką stawkę podatku należy zastosować oraz jak ustalić podstawę opodatkowania i kiedy wystąpiłby moment powstania obowiązku podatkowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcji nabycia pakietu wierzytelności przeterminowanych bądź trudno ściągalnych nie można rozpatrywać z punktu widzenia odpłatnego świadczenia usług, wymienionych w art. 8 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (a tym bardziej z punktu widzenia dostawy towarów, o którym mowa w art. 7 ust. 1 tej ustawy). Spółka pragnie zaznaczyć, iż cesji wierzytelności nie można utożsamiać ze świadczeniem usług przez Spółkę na rzecz jej dotychczasowego wierzyciela (cedenta) bowiem brak jest tutaj istotnego elementu, jakim jest odpłatność. Odpłatnością nie byłaby różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży, lecz odzwierciedleniem rzeczywistej ekonomicznej wartości nabytych wierzytelności, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników.

Należy wskazać, iż nabycie takiego pakietu na podstawie przepisów kodeksu cywilnego nie może być traktowane jako świadczenie jakiejkolwiek usługi. Transakcja ta dotyczyłaby przelewu pakietu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza.

Na mocy takiej transakcji Spółka weszłaby w miejsce dotychczasowego wierzyciela, jednocześnie dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Nawet jeżeli Spółka wyegzekwuje dług wynikający z wierzytelności objętych pakietem na swoją rzecz, trudno jest uznać, iż takie „ściągnięcie długu” konstytuuje jakąkolwiek usługę dla pierwotnego wierzyciela, bowiem stanowiłoby to egzekwowanie własnych wierzytelności na swoją rzecz.

Zgodnie z orzecznictwem sądowym taki proces jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego. Co więcej, nie można przeoczyć faktu, iż zarówno odzyskiwanie długów jak i windykacja należności polega na dokonaniu szeregu czynności prawnych, procesowych i faktycznych, których celem jest wykonanie przez dłużnika zobowiązania wobec wierzyciela. W omawianej sprawie warunki te nie będą spełnione, bowiem ewentualne czynności windykacji we własnym zakresie bądź przy skorzystaniu z usług zewnętrznego podmiotu, nastąpią już na własny rachunek Spółki.

Zdaniem Spółki, nabycie pakietu wierzytelności według ich wartości rynkowej nie jest świadczeniem usługi przez Spółkę, a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zbycie wierzytelności można bowiem porównać ze sprzedażą towarów, z których pozbyciem się właściciel ma trudności. Trzeba podkreślić, iż w takiej sytuacji nabywca towarów po cenie niższej od rynkowej nie świadczy jakiejkolwiek usługi na rzecz sprzedawcy.

Spółka wskazała, że również podziela stanowiska wyrażone w zakresie konsekwencji cesji wierzytelności na gruncie VAT, zajmowane w licznych wyrokach sądów administracyjnych. Przywołać można choćby wyroki WSA w Łodzi z dnia 27 lutego 2007 r., I SA/Łd 1239/06, WSA w Warszawie z dnia 19 maja 2008 r., III SA/Wa 252/08, WSA w Opolu z dnia 17 grudnia 2008 r., I SA/Op 346/08, WSA w Gliwicach z dnia 20 marca 2009 r., III SA/GL 1368/08, WSA w Poznaniu z dnia 27 kwietnia 2009 r., I SA/Po 8/09, WSA w Opolu z dnia 29 kwietnia 2009 r., I SA/Op 79/09, WSA w Opolu z dnia 14 lipca 2009 r., I SA/Op 11/09, WSA we Wrocławiu z dnia 20 sierpnia 2009 r., I SA/Wr 351/09, WSA we Wrocławiu z dnia 24 września 2009 r., I SA/Wr 634/09, WSA w Poznaniu z dnia 6 listopada 2009 r., I SA/Po 628/09, WSA w Łodzi z dnia 26 listopada 2009 r., I SA/Łd 755/09, WSA w Łodzi z dnia 26 stycznia 2010 r., I SA/Łd 754/09, WSA w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r., III SA/Wa 1766/09.

W powyższych wyrokach podkreślono, że czynności, obejmujące zakup wierzytelności, a następnie podjęcie działań celem ich egzekucji bądź windykacji, ewentualnie celem ich zbycia na własny rachunek i własną odpowiedzialność nabywcy, nie można zaklasyfikować, jako usługi ściągania długów. Wykonanie takiej usługi zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. Transakcja zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. Podatnik nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Z tą chwilą wykonana zostaje transakcja pomiędzy cedentem a cesjonariuszem. Dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Ewentualne, podjęcie przez podatnika działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem. Istniejący nadal dług podatnik będzie ściągał dla siebie, a nie dla innego podmiotu. Niewykluczone, że decydując się na takie kroki podatnik zawrze kolejną transakcję z innym podmiotem, który zobowiąże się do ściągnięcia długu na rzecz podatnika (aktualnego wierzyciela), ale wtedy będzie to inna transakcja, a wykonawcą usługi ściągania długu (usługodawcą) będzie ten inny podmiot, zobowiązany do opodatkowania świadczonej usługi.

Spółka chciałaby zauważyć, iż w sprawie cesji (nabycia) wierzytelności zapadł w dniu 27 października 2011 r. ważny wyrok przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości (sygn. C-93/10). W wyroku tym, ETS uznał, iż: „ art. 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”.

W wyroku ETS wskazał, iż różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników.

Zdaniem Spółki, wyrok ten potwierdza, że cesja wierzytelności związana z nabyciem pakietu wierzytelności, nie podlegałaby opodatkowaniu VAT, bowiem Spółka nabędzie taką wierzytelność (wierzytelności) we własnym imieniu i na własny rachunek, samemu ponosząc ryzyko późniejszej ewentualnej niewypłacalności dłużników zbywanej na podstawie cesji wierzytelności.

W przypadku uznania przez organ podatkowy, iż planowana transakcja podlega opodatkowaniu w Spółce podatkiem od towarów i usług, zdaniem Spółki, korzystałaby ona ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT, zgodnie z którym, zwalnia się od podatku usługi w zakresie długów oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług tj. zwolnione od podatku są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Ewentualnie, planowana transakcja winna być opodatkowana u sprzedawcy wierzytelności.

W ocenie Spółki, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie znalazłby zastosowania art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, który stanowi, iż zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40 nie ma zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

W sytuacji uznania przez organ podatkowy, iż transakcja nabycia pakietu wierzytelności podlega w Spółce opodatkowaniu według stawki podstawowej, zdaniem Spółki podstawą opodatkowania byłaby cena nabycia wynikająca z umowy (obrót), natomiast momentem powstania obowiązku podatkowego, byłaby data wystawienia faktury potwierdzającej transakcję, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zwarcia umowy nabycia pakietu.

Uznanie, iż podstawą opodatkowania byłaby różnica pomiędzy ceną nominalną wierzytelności a ceną nabycia (dyskonto), byłoby nieracjonalne i nielogiczne oraz niemające podstawy prawnej, bowiem jak przedstawiono to w opisie zdarzenia przyszłego, cena nabycia mogłaby wynieść np. 1% wartości nominalnej pakietu, co w sytuacji uznania, że podstawą opodatkowania jest dyskonto, spowodowałoby obciążenie Spółki podatkiem od teoretycznej wartości, która z praktyki obrotu wierzytelnościami, jest nierealna do uzyskania przez Spółkę, bowiem podmioty zajmujące się ściągalnością trudnych wierzytelności, odzyskują tylko część wartości nominalnej nabytych wierzytelności i tylko w odniesieniu do niektórych wierzytelności objętych pakietem.

Na tle przedstawionego opisu sprawy oraz własnego stanowiska Zainteresowanego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 1 marca 2012 r. interpretację indywidualną nr ILPP2/443-1634/11-2/EN, w której stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe – w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności oraz ustalenia podstawy opodatkowania tej transakcji, a także za prawidłowe – w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

W interpretacji stwierdzono, iż przedmiotowa transakcja (tj. nabycie wierzytelności) bez wątpienia spowoduje „uwolnienie” cedenta od ciężaru egzekwowania danej wierzytelności i stanowić będzie czynność odzyskiwania długów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, według 23% stawki podatku VAT, na podstawie art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy. Ponadto wskazano, iż podstawą opodatkowania ww. czynności polegającej na nabyciu wierzytelności jest dyskonto, czyli różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a wartością, którą Wnioskodawca (cesjonariusz) zapłaci wierzycielowi pierwotnemu (cedentowi), pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W powyższym zakresie stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Natomiast za moment wykonania usługi odzyskiwania długów należy uznać moment zaspokojenia wierzyciela pierwotnego (cedenta), tj. chwilę zdjęcia z niego ciężaru egzekucji i ryzyka niewypłacalności dłużnika, tożsamy z momentem wykupu wierzytelności (moment podpisania umowy). Z uwagi na fakt, iż ww. usługa winna zostać udokumentowana fakturą obowiązek podatkowy z jej tytułu powstanie z chwilą wystawienia faktury, które powinno nastąpić nie później niż 7. dnia licząc od dnia wykonania usługi (tj. od dnia podpisania umowy). W razie nie wystawienia faktury w obowiązującym terminie, obowiązek podatkowy powstanie 7. dnia licząc od ww. dnia wykonania usługi.

Zatem w powyższym zakresie stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data wpływu 18 kwietnia 2012 r.) Spółka z o.o. wezwała Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego w imieniu Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa w interpretacji indywidualnej z dnia 1 marca 2012 r. nr ILPP2/443-1634/11-2/EN.

W wyniku ponownej analizy sprawy, w piśmie z dnia 11 maja 2012 r. nr ILPP2/443/W -21/12-2/SJ Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, Spółka z o.o. wniosła w dniu 1 czerwca 2012 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Sąd po rozpoznaniu sprawy wydał wyrok w dniu 24 października 2012 r., sygn. akt I SA/Po 610/12, w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 24 października 2012 r., sygn. akt I SA/Po 610/12 – stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Natomiast stosownie do treści art. 510 § 1 ww. ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca (Spółka) zajmuje się świadczeniem usług prawnych oraz doradztwa dla podmiotów gospodarczych, wykonuje również na rzecz niektórych klientów usługi związane z windykacją. Wraz z rozwojem firmy, Spółka zastanawia się nad wejściem na rynek usług pośrednictwa finansowego. Usługi polegałyby na skupowaniu od podmiotów gospodarczych, ewentualnie od osób fizycznych, pakietów wierzytelności przeterminowanych bądź trudno ściągalnych. Nabycie pakietu wierzytelności odbywałoby się na podstawie umowy nabycia praw (cesji) do wierzytelności wymienionych w zestawieniu. Umową objęty byłby pakiet wierzytelności, choć nie można wykluczyć, iż wystąpiłaby sytuacja, gdy Spółka nabyłaby jedną wierzytelność o znacznej kwocie. Ponieważ nabycie przez Spółkę dotyczyłoby wierzytelności przeterminowanych, gdzie rokowania co do możliwości ich ściągnięcia przez zbywającego były niewielkie, czy też wierzytelności od zagranicznych kontrahentów, cena nabycia byłaby minimalna i mogłaby wynieść nawet ułamek procenta wartości nominalnej zbywanych wierzytelności.

Cena nabycia pakietu uiszczana przez Spółkę, byłaby jedyną formą rozliczenia ze zbywcą pakietu i stanowiłaby ostateczne rozliczenie.

Spółka podkreśliła, iż nie świadczyłaby na rzecz zbywcy pakietu wierzytelności, żadnych usług windykacyjnych bądź innych usług dotyczących tego pakietu, bowiem cel umowy byłby inny oraz taki podmiot nie miałby w związku z cesją żadnych roszczeń wobec Spółki, poza żądaniem zapłaty ceny określonej w umowie. Z chwilą dokonania cesji, zbywca utraciłby wszelkie prawa do wierzytelności objętych pakietem i nie uzyskiwałby żadnych praw do ewentualnych korzyści, które Spółka uzyska w przyszłości, w związku z nabytym pakietem.

nastąpiłaby dalsza odsprzedaż pakietu bądź części wierzytelności, przy czym pakiet wierzytelności do dalszej odsprzedaży nie musiałby być tożsamy z pakietem wierzytelności nabytym przez Spółkę, decyzja o tym byłaby wynikiem negocjacji z potencjalnymi nabywcami,
Spółka podjęłaby próby ściągnięcia wierzytelności we własnym zakresie,
Spółka po niepowodzeniu prób ściągnięcia wierzytelności objętych pakietami, spisywałaby część wierzytelności w straty,
wierzytelności objęte pakietem byłyby rozliczone w ramach transakcji wzajemnych z innymi podmiotami (potrącenie).

W związku z powyższym Spółka ma wątpliwości czy nabycie ww. pakietu wierzytelności w drodze cesji będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W odniesieniu do powyższego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w uzasadnieniu wyroku z dnia 24 października 2012 r., sygn. akt I SA/Po 610/12 wskazał, iż „nie można z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wywieść, że Spółka świadczy na rzecz kontrahenta jakiekolwiek usługi. W przypadku wydawania interpretacji indywidualnej organ podatkowy związany jest treścią wniosku. Spółka wprost stwierdza, że poza nabyciem wierzytelności oraz zapłatą ceny po stronie spółki nie wynika żadne inne zobowiązanie. zwłaszcza nie będzie świadczyła usług ściągania długów ani faktoringu. Nie można zatem stwierdzić, że nabycie wierzytelności stanowi usługę polegającą na «wyręczeniu» klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu. Organ podatkowy stanął na stanowisku, że nabycie wierzytelności jest usługą podlegającą VAT bez określenia w czym przejawia się świadczenie nabywcy. Samo nabycie wierzytelności prowadzi wyłącznie do zmiany osoby wierzyciela i wstąpienia nabywcy – cesjonariusza w miejsce zbywcy – cedenta. Konieczne jest spełnienie warunków dla przyjęcia by usługa podlegała obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT: istnienie dwóch podmiotów – usługodawcy i usługobiorcy, istnienie stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, z których jeden świadczy usługę a drugi płaci za nią wynagrodzenie, przy czym pomiędzy czynnością podlegającą opodatkowaniu (usługą), a wynagrodzeniem otrzymanym z tytułu jej wyświadczenia musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek. (tak: wyrok III SA/Wa 252/08, wyrok I SA/Łd 1239/06, publ. www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Ponadto Sąd nawiązał do wyroku TSUE w sprawie C-93/10, który stwierdził, że artykuł 2 pkt 1 i art. 4 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. Odpowiednikami wymienionych w wyroku przepisów są art. 2 ust. 1 lit. c oraz art. 9 ust. 1 Dyrektywy 112, a także art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 15 ust. 1 polskiej ustawy o VAT. Pogląd ten, na gruncie przepisów polskiej ustawy o VAT, uznał za aktualny Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 2012 r. I FPS 5/11, publ. www.orzeczenia.nsa.gov.pl) stwierdzając, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy o VAT.

Końcowo Sąd wskazał, iż w jego opinii z powołanych orzeczeń nabycie na własne ryzyko wierzytelności trudnej po cenie niższej od jej wartości nominalnej nie stanowi w ogóle usługi, a tym samym nabywca nie dokonuje w tym zakresie czynności z zakresu działalności gospodarczej, która podlega opodatkowaniu VAT.

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę opis sprawy, obowiązujące przepisy oraz ocenę prawną wyrażoną przez Sąd w ww. wyroku stwierdzić należy, że nabycie przez Spółkę w drodze cesji pakietu wierzytelności przeterminowanych bądź trudno ściągalnych nie stanowi świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Ponadto, tut. Organ stwierdza, że z uwagi na fakt, że nabycie przez Spółkę w drodze cesji pakietu wierzytelności przeterminowanych bądź trudno ściągalnych nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to pytanie nr 2, tj. czy transakcja korzystałaby ze zwolnienia, ewentualnie jaką stawkę podatku należy zastosować oraz jak ustalić podstawę opodatkowania i kiedy wystąpiłby moment powstania obowiązku podatkowego – staje się bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji nr ILPP2/443-1634/11-2/EN, tj. 1 marca 2012 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin