Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/443-237/13/ICz
z 13 czerwca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2013r. (data wpływu 14 marca 2013r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT zaliczkowych dokumentujących wpłaty na poczet przyszłej sprzedaży lokalu przed dokonaniem zgłoszenia rejestracyjnego oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury VAT dokumentującej zakup lokalu mieszkalnego, mimo że faktura będzie wystawiona na oboje małżonków - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2013r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT zaliczkowych dokumentujących wpłaty na poczet przyszłej sprzedaży lokalu przed dokonaniem zgłoszenia rejestracyjnego oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury VAT dokumentującej zakup lokalu mieszkalnego, mimo że faktura będzie wystawiona na oboje małżonków.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie agentów i brokerów ubezpieczeniowych, która podlega ustawowemu zwolnieniu od podatku od towarów i usług określone w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy VAT, w myśl którego zwolnieniu podlegają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracji wraz z usługami pokrewnymi świadczonych przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych. W najbliższym czasie działalność gospodarcza zostanie poszerzona o wynajem lokalu użytkowego, który podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wnioskodawca zamierza złożyć we właściwym Urzędzie Skarbowym druk VAT-R rejestrujący go jako czynnego podatnika VAT.

Wnioskodawca planuje zakupić wraz z małżonką na współwłasność lokal mieszkalny, który będzie sfinansowany z kredytu zaciągniętego na obojga małżonków. Zakup wynajmowanego lokalu będzie odbywał się etapowo tzn. będą wystawiane faktury zaliczkowe. W akcie notarialnym będą figurować dane Wnioskodawcy oraz małżonki. Zakupiony lokal będzie jednak wykorzystany wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, jako wynajem lokalu użytkowego. Wynajem ten będzie w 100% opodatkowany podatkiem od towarów i usług podstawową stawką podatku VAT 23% zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT.

Lokal będzie wynajmowany firmie, która również prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Mieszkanie będzie stanowiło lokal pokazowy dla firmy projektowej. Firma projektowa podpisze w Wnioskodawcą umowę najmu lokalu na okres 3 lat. Zakup lokalu będzie opodatkowany stawką podatku VAT 8%, ponieważ jest to lokal mieszkalny, będzie on jednak przekształcony na lokal użytkowy i w związku z tym, od tego lokalu będzie odprowadzony wyższy podatek od nieruchomości. Małżonka Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej. Pomiędzy Wnioskodawcą a małżonką istnieje ustawowa wspólność majątkowa. Na fakturze VAT dokumentującej zakup lokalu będą wskazane jako dane nabywcy zarówno dane osobowe Wnioskodawcy oraz numer NIP Wnioskodawcy, jak również dane osobowe małżonki Wnioskodawcy oraz numer NIP. W dniu zakupu mieszkania żona Wnioskodawcy złoży pisemne oświadczenie mówiące o tym, iż lokal w całości przekazuje mężowi na cele prowadzonej działalności gospodarczej, a zyski z tytułu wynajmu ww. lokalu będą opodatkowane w działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawcy może złożyć zgłosić się do podatku od towarów i usług z datą wsteczną, tzn. z datą zakupu lokalu?
2. Czy Wnioskodawca może skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących zakup lokalu mieszkalnego, mimo że faktura będzie wystawiona na Wnioskodawcę i jego żonę, który jednak przeznaczony będzie na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wynajmie tego lokalu, najem ten będzie opodatkowany w 100% podatkiem VAT 23%?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy ma on prawo skorzystać z odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących zakup lokalu mieszkalnego przed dniem zgłoszenia Wnioskodawcy jako czynnego podatnika podatku VAT, który będzie przeznaczony wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej w celu późniejszego podwynajmu jako lokal użytkowy. Usługa wynajmu lokalu użytkowego bez względu na cel nie może korzystać ze zwolnienia w świetle art. 43 ust. l pkt 36 ustawy od towarów i usług, natomiast podlega opodatkowaniu podstawową stawką podatku VAT, tj. 23%. Stanowisko to potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, który w interpretacji z dnia 4 lipca 2011r. znak: ILPP/443-624/11-4/MP, stwierdził, że "wynajem lokalu użytkowego - bez względu na cel - nie jest objęty zwolnieniem od podatku od towarów i usług".

Wnioskodawca kierował się stanowiskiem Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 lipca 2009r. znak: ITPP1/443-405/09/AP, który uznał, że niezarejestrowanie jako podatnika VAT czynnego w momencie zakupu nie wyklucza możliwości odliczenia podatku VAT od zakupu dokonanego przed dniem rejestracji."(...). Z art. 88 ust. 4 nie wynika bowiem, by do nabycia uprawnienia do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego koniecznym było posiadania statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury. Podatnik nabywa więc prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego. Prawo to podatnik może zrealizować w dniu złożenia deklaracji do podatku od towarów i usług w obowiązującym terminie.(...) Stwierdzić należy zatem, że ustawa o podatku VAT nie pozbawia prawa do dokonania odliczenia podatku od zakupów dokonanych przed rejestracją, o ile zakupione towary i usług będą wykorzystane do bieżącej lub przyszłej działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach powołanej ustawy)". Podobne stanowisko przyjął również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 września 2012r. znak: IBPP2/443-548/12/RSz (...). W dacie otrzymania faktury koniecznym jest, aby podmiot, który ją otrzymuje był podatnikiem, w rozumieniu art. 15 ust. 1 cyt ustawy o VAT, czyli podmiotem wykonującym samodzielnie działalność gospodarczą (zdefiniowaną w ust. 2 tegoż artykułu) bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Tak więc, podatnik, w rozumieniu art. 15 cyt. ustawy o VAT, nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego (podatnik musi posiadać taki status w momencie realizacji uprawnienia).(...) Stwierdzić należy zatem, że ustawa o podatku od towarów i usług nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku od zakupów dokonanych przed rejestracją, o ile zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej lub przyszłej działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełnić inne warunki określone w przepisach powołanej ustawy). Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny.

Kwestie dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały uregulowane w Dziale IX art. 86-95 Ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług zwanej dalej ustawą VAT. Zgodnie z art. 88 ust. 1 ww. ustawy, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. W tej kwestii Wnioskodawca kieruje się stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 13 stycznia 2010r. znak: IBPP2/443-849/09/ASz (...) prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów l usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych”. Podobne stanowisko przyjął również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 marca 2010r. znak: IPPP3/443-1192/09-4/KT"(...) warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych".

Wnioskodawca zakupi lokal mieszkaniowy, z zamiarem jego przyszłego wynajmowania, zakup ten jest ściśle związany z działalnością gospodarczą, tak więc jeden warunek, który umożliwia odliczenie podatku VAT od zakupu lokalu jest spełniony. Drugim warunkiem koniecznym do odliczenia podatku VAT od zakupu lokalu jest dokonanie rejestracji do podatku VAT jako podatnik VAT czynny, co będzie dokonane jak tylko Wnioskodawca otrzyma odpowiedź z Izby Skarbowej.

W tym aspekcie Zainteresowany kieruje się decyzją Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 16 marca 2010r. znak: ITPP2/443-1107/09/MD, który uznał za prawidłowe zgłoszenie do podatku VAT z datą wsteczną oraz złożenie w związku z tym wstecznych deklaracji VAT. Przepisy art. 86 ust. 10 i 11 ustawy VAT, wskazują terminy, w jakich podatnik może skorzystać z uprawnienia umożliwiającego odliczenie podatku należnego o podatek naliczony. Zgodnie z ich treścią prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem ust. 10 pkt 2-4 oraz ust. 11, 12, 16 i 18. W art. 86 ust. 11 ww. ustawy pisze, że jeśli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych".

Wnioskodawca uważa, za prawidłowe zgłoszenie się do podatku VAT z datą wsteczną, ponieważ takie stanowisko wyraził również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 22 lipca 2011r. znak: ILPP4/443-322/11-2/BA, który potwierdził, że żaden przepis prawa nie wyklucza, aby podatnik dokonał zgłoszenia z datą wsteczną wskazując w zgłoszeniu do VAT wcześniejszą datą rozpoczęcia wykonywania czynności opodatkowanych niż data złożenia zgłoszenia. Interpretacja ta potwierdza również: (...) jeśli podatnik nie dokonał obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w których wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego – art. 86 ust. 3 ustawy”.

Wnioskujący ma zamiar zakupić wraz z małżonką lokal użytkowy. Akt notarialny oraz faktura dokumentująca to nabycie wystawione zostały na oboje małżonków.

Pomiędzy Wnioskodawcą a małżonką istnieje ustawowa wspólność majątkowa.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Stosownie do art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, chyba że przepisy stanowią inaczej.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 cyt. ustawy zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości używania lub pobierania z niej pożytków.

Jeżeli lokal użytkowy (pomimo, iż stanowić będzie wspólny majątek małżonków) zostanie nabyty z wyłącznym przeznaczeniem dla celów prowadzonej działalności przez Wnioskodawcę, a następnie w ramach prowadzonej działalności będzie wykorzystany do czynności opodatkowanych, to podatnikiem w świetle art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług będzie Wnioskodawca. W aspekcie Wnioskodawca kieruje się decyzją Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 października 2010r. znak: IBPP1/443-979/10/AZb"(...) jeżeli z faktury wynika, iż nabywcą danej usługi czy towaru jest szczególnego rodzaju podmiot, jakim jest małżeństwo, które samo nie ma przymiotu podatnika - to pozbawienie Wnioskodawcy prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z niej wynikającego, naruszałoby fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług".

Wnioskodawca wskazał, iż posiada wspólność majątkową z małżonką, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Na fakturze wystawionej przez Spółkę z o.o. będzie podane imię i nazwisko Wnioskodawcy i żony, miejsce zamieszkania, numer NIP, naliczony zostanie podany podatek VAT w wysokości 8%. Lokal ten będzie przekształcony na lokal użytkowy i informacja ta będzie zgłoszona w odpowiednim urzędzie. W związku z czym Wnioskodawca będzie wpłacał wyższy podatek od nieruchomości odpowiedni do lokalu użytkowego. Wnioskodawca prowadzi firmę jako osoba fizyczna, a posiadany przez niego numer NIP jest taki sam jak dla prowadzenia działalności. Zdaniem Wnioskodawcy, może on odliczyć podatek VAT z ww. faktury wystawionej dla Wnioskodawcy i jego małżonki zawierających imię i nazwisko, adres zamieszkania i numer NIP.

Wnioskodawca oparł swoje stanowisko na interpretacji przepisów prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 czerwca 2008r. znak: IPPP1/443-917/08-2/AP "(...) otrzymana faktura przez Podatnika z tytułu przedmiotowej nieruchomości zawiera numer NIP Wnioskującego, będzie przysługiwało prawo do odliczenia wynikającego z niej podatku naliczonego w zakresie, w jakim wydatek nią udokumentowany wykorzystany jest do czynności opodatkowanych”. Podobne stanowisko przedstawił Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 31 lipca 2009r. znak: ILPP2/443-713/09-02/MN "(...) rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy VAT uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych (...) Zainteresowany będzie miał prawo do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych na niego i jego małżonkę, dokumentujących wpłaty zaliczek na zakup mieszkania przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej. Ustawodawca nie wiąże możliwości odliczenia podatku od towarów i usług z danymi zawartymi na fakturze VAT wystawionej dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, lecz ze związkiem dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną. A zatem, faktury dokumentujące zaliczki na zakup mieszkania, wystawione na Wnioskodawcę i jego małżonkę, zawierające numer NIP Zainteresowanego, będą uprawniały go do odliczenia wynikającego z nich podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary wykorzystywane będą do wykonywania czynności opodatkowanych".

Podsumowanie: Wnioskodawca uważa, że zgodnie z przytoczonymi powyżej przepisami i interpretacjami Izb Skarbowych ma możliwość zgłoszenia się do podatku VAT z datą wstecz, ponieważ nie ma przepisów, które by taką możliwość wykluczały. W kwestii pytania drugiego Wnioskodawca na podstawie wskazanych powyżej przepisów również uważa za prawidłowe odliczenie 100% podatku VAT wynikającego z nabycia nieruchomości poprzez złożenie w Urzędzie Skarbowym deklaracji VAT-7K mimo, że lokal został nabyty łącznie z Małżonką ale jest on wykorzystywany tylko przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych w 100%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Należy zauważyć, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki. Tak więc, oddanie rzeczy innej osobie do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy najmu związane jest z wzajemnym świadczeniem najemcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu mieszkalnego lub użytkowego przez jego najemcę.

Zatem najem powierzchni użytkowych jest świadczeniem usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 cyt. ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Podstawowy warunek dający prawo do odliczenia podatku naliczonego zawarty jest w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Wyraża on ogólną zasadę, zgodnie z którą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego, na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z uwzględnieniem rabatów, o których mowa w art. 29 ust. 4.

Z powyższego wynika, że związek zakupu z czynnością podlegająca opodatkowaniu jest jednym z podstawowych warunków, które musi spełnić podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Powyższy przepis wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Do podstawowych zasad wspólnego systemu podatku VAT należy m. in. zasada neutralności podatku dla podatnika, rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i ma na celu zapewnienie neutralności tego podatku dla podatników VAT czynnych. Podatnik ma prawo do skorzystania z przedmiotowego prawa w określonych przepisami terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego określonych warunków pozytywnych (związku nabytych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi), jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych m. in. w art. 88 ustawy.

Terminy, w których powstaje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego ustawodawca określił w art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem prawo do tego obniżenia powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Z kolei w art. 86 ust. 13 ustawy o VAT wskazano, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Przepis art. 88 ust. 4 ustawy o VAT stanowi, iż obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Na mocy art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Treść cyt. wyżej art. 88 ust. 4 ustawy nie wskazuje, aby do nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego konieczne było posiadanie statusu podatnika zarejestrowanego w momencie otrzymania faktur zakupu. Jednak status podatnika czynnego (zarejestrowanego) konieczny jest w momencie wykazywania odliczenia.

Oznacza to, że podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to mógł zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego w momencie realizacji uprawnienia. Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą albo przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego.

Prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy), kształtuje się w danym okresie rozliczeniowym. Zdarzeniem uprawniającym do obniżenia podatku należnego - co wprost wynika z cyt. wyżej art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy - jest otrzymanie faktury lub dokumentu celnego, a ewentualne późniejsze rozliczenie podatku jest konsekwencją już nabytego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca w najbliższym czasie zamierza poszerzyć działalność gospodarczą o wynajem lokalu użytkowego, który podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wnioskodawca zamierza złożyć we właściwym Urzędzie Skarbowym druk VAT-R rejestrujący go jako czynnego podatnika VAT. Wnioskodawca planuje zakupić wraz z małżonką na współwłasność lokal mieszkalny, który będzie sfinansowany z kredytu zaciągniętego na obojga małżonków. Zakup wynajmowanego lokalu będzie odbywał się etapowo tzn. będą wystawiane faktury zaliczkowe. W akcie notarialnym będą figurować dane Wnioskodawcy oraz małżonki. Zakupiony lokal będzie jednak wykorzystany wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, jako wynajem lokalu użytkowego. Wynajem ten będzie w 100% opodatkowany podatkiem od towarów i usług. Małżonka Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej. Pomiędzy Wnioskodawcą a małżonką istnieje ustawowa wspólność majątkowa. Na fakturze VAT dokumentującej zakup lokalu będą wskazane jako dane nabywcy zarówno dane osobowe Wnioskodawcy oraz numer NIP Wnioskodawcy, jak również dane osobowe małżonki Wnioskodawcy oraz numer NIP. W dniu zakupu mieszkania żona Wnioskodawcy złoży pisemne oświadczenie mówiące o tym, iż lokal w całości przekazuje mężowi na cele prowadzonej działalności gospodarczej, a zyski z tytułu wynajmu ww. lokalu będą opodatkowane w działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Należy zauważyć, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną, bowiem żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

Wobec powyższego podmiot świadczący usługę najmu będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy najem ten będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek.

Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej). Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wyjaśnił, iż żona złoży pisemne oświadczenie mówiące o tym, iż lokal w całości przekazuje mężowi na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Oznacza to, że na podstawie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy, Wnioskodawca (tj. mąż) będzie uznany za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w tym zakresie.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, iż dla realizacji prawa do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego przy nabyciu tego lokalu, tylko przez jednego z małżonków (w przedmiotowej sprawie przez Wnioskodawcę-męża), niezbędnym jest aby z umowy najmu wynikało, iż wynajmującym jest właśnie ten współmałżonek.

Przechodząc do prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu przedmiotowego lokalu należy zauważyć, iż jak wskazano na wstępie warunkiem umożliwiającym skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Należy rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Jak już wspomniano, jego realizacja następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować już powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć – najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa – wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika. Tym samym należy stwierdzić, iż ustawa nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile występują przesłanki, że zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania bieżącej lub przyszłej działalności opodatkowanej. Należy w tym miejscu podkreślić, iż to od podatnika zależy, czy ze swojego prawa do odliczenia skorzysta.

W świetle przedstawionego stanu prawnego, prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy będą związane z przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, że w sytuacji gdy, jak wskazał Wnioskodawca, przedmiotowy lokal użytkowy będzie wykorzystywany przez Wnioskodawcę wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych w ramach jego działalności gospodarczej, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących jego nabycie, dokonanych przed datą rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, o ile nie zachodzą inne wyłączenia wskazane w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. Również do nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego konieczne jest posiadanie statusu podatnika VAT czynnego (zarejestrowanego) w momencie wykazania odliczenia.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 i 2 należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.