Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-85/13/MK
z 25 czerwca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2013 r. (wpływ do tut. Biura – 20 marca 2013 r.), uzupełnionym w dniach 28 i 31 maja 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania wypłaconego spadkobiercom wkładu mieszkaniowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania wypłaconego spadkobiercom wkładu mieszkaniowego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 22 maja 2013 r. znak: IBPB II/1/415-329/13/MK i IBPB II/1/436-85/13/MK wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono w dniu 28 maja 2013 r. (uiszczenie opłaty) i w dniu 31 maja 2013 r. (uzupełnienie pozostałych braków formalnych).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Babcia Wnioskodawczyni zmarła w dniu 18 maja 2011 r. Po jej śmierci Wnioskodawczyni odziedziczyła zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego 1/6 spadku. Przedmiotem spadku był wkład mieszkaniowy po zmarłej. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn art. 4a ust. 1 pkt 1 Wnioskodawczyni zgłosiła na deklaracji SD-Z2 spadek celem skorzystania ze zwolnienia z podatku.

Babcia Wnioskodawczyni do 12 października 2009 r. posiadała spółdzielcze lokatorskie prawo do mieszkania o pow. 46,00 m². W dniu 13 października zgodnie z art. 11 ust. 11 pkt 2 ww. prawo wygasło, ponieważ babcia zalegała z płatnościami wobec Spółdzielni.

W dniu 18 maja 2011 r. babcia zmarła, w związku z czym Spółdzielnia na podstawie art. 11 ust. 21 zobowiązana była do sprzedaży mieszkania w drodze przetargu. Po sprzedaży mieszkania Spółdzielnia, zgodnie z postanowieniem Sądu, wypłaciła zgromadzony wkład mieszkaniowy spadkobiercom (wypłata nastąpiła w maju 2012 r.).

W 2013 r. Wnioskodawczyni otrzymała od Spółdzielni Mieszkaniowej deklarację PIT-8C za rok 2012 z kwotą zwróconego wkładu mieszkaniowego.

W związku z tym, iż Wnioskodawczyni złożyła już rozliczenie roczne PIT, pojechała do Urzędu Skarbowego zapytać, czy tą deklarację PIT-8C musi rozliczyć i zapłacić od kwoty w niej wykazanej podatek dochodowy. Wcześniej wyjaśniła czego ta kwota dotyczy, czyli spadku. Odpowiedź była twierdząca. Uznano, że doszło do sprzedaży mieszkania czyli zbycia praw majątkowych, a zgodnie z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli prawo to zostanie sprzedane wówczas podlega opodatkowaniu. Na początku marca Wnioskodawczyni złożyła korektę PIT i odprowadziła podatek.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Dlaczego wypłatę środków tytułem zwrotu wkładu mieszkaniowego potraktowano jako sprzedaż lokalu, do którego Wnioskodawczyni nie miała prawa?
2. Czy w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawczyni ma prawo do skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn?
   
   

Wnioskodawczyni uważa, iż w przedstawionej we wniosku sytuacji błędnie potraktowano prawo do wkładu mieszkaniowego, jako prawo do lokalu mieszkalnego, którego nie można zbyć przez okres 5 lat. Konsekwencją takiego podejścia było potraktowanie sprzedaży mieszkania przez Spółdzielnię Mieszkaniową jakby to Wnioskodawczyni je sprzedała jako spadkobierca, a przecież warunkiem odzyskania wkładu mieszkaniowego była sprzedaż mieszkania przez Spółdzielnię będącą jego właścicielem, ponieważ Wnioskodawczyni nie miała prawa do lokalu. Gdyby sytuacja powyższa nie miała miejsca, tzn. Wnioskodawczyni miałaby prawo do lokalu mieszkalnego po babci i jako spadkobierca sprzedałaby je we własnym imieniu w ciągu 5 lat i środków ze sprzedaży nie przekazała na cele mieszkaniowe, wówczas musiałby zapłacić podatek z tego tytułu. W takim wypadku złożona deklaracja SD-Z2 nie ma sensu, ponieważ otrzymane w spadku środki pieniężne z wkładu mieszkaniowego podlegały opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania wypłaconego spadkobiercom wkładu mieszkaniowego.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Przepis art. 4 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub II grupy podatkowej, jeżeli spełnia warunki określone w art. 16 ust. 2 pkt 2-5 oraz spółdzielcze prawo do tego lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładu przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia; warunek ten uważa się za zachowany także w przypadku przeniesienia przez spółdzielnię własności tego lokalu na nabywcę.

W myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, należy w tym zakresie odwołać się do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast, stosownie do przepisu art. 925 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Wobec powyższego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Przepis art. 1035 ww. ustawy stanowi, że jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż babcia Wnioskodawczyni zmarła w dniu 18 maja 2011 r. Po jej śmierci Wnioskodawczyni odziedziczyła, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego, 1/6 spadku. Przedmiotem spadku był wkład mieszkaniowy po zmarłej. Babcia Wnioskodawczyni do 12 października 2009 r. posiadała spółdzielcze lokatorskie prawo do mieszkania o pow. 46,00 m². W dniu 13 października zgodnie z art. 11 ust. 1¹ pkt 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ww. prawo wygasło, ponieważ babcia zalegała z płatnościami wobec Spółdzielni.

W dniu 18 maja 2011 r. babcia zmarła, w związku z czym Spółdzielnia na podstawie art. 11 ust. 2¹ zobowiązana była do sprzedaży mieszkania w drodze przetargu. Po sprzedaży mieszkania Spółdzielnia, zgodnie z postanowieniem Sądu, wypłaciła zgromadzony wkład mieszkaniowy spadkobiercom (wypłata nastąpiła w maju 2012 r.).

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej (art. 9 ust. 4 ww. ustawy).

Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Stosownie zaś do treści art. 15 ust. 2 cytowanej ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim.

W drodze dziedziczenia wkład ten może przypadać różnym osobom bez względu na to, czy ktoś nabędzie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu w oparciu o przepis art. 15 ust. 2 ustawy, czy nie.

W wypadku wygaśnięcia roszczeń lub braku uprawnionych osób, o których mowa w ust. 3, spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu ustaloną zgodnie z art. 11 ust. 2¹ i 2² (art. 15 ust. 6 ww. ustawy).

Kwestię zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego regulują przepisy powołanej powyżej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Przepis art. 11 ust. 1¹ ww. ustawy stanowi, iż spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

1. jeżeli członek pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokal niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali, lub
2. jeżeli członek jest w zwłoce z uiszczeniem opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, za 6 miesięcy.
   
   

Z przepisu art. 11 ust. 2¹ tej ustawy wynika, iż w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Natomiast art. 11 ust. 2² ww. ustawy stanowi, iż z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż z chwilą śmierci babci, Wnioskodawczyni nabyła po niej spadek (zgodnie z postanowieniem Sądu – odziedziczyła 1/6 spadku).

Ponieważ przedmiotem spadku był wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, nabyty w 2011 r. w drodze spadku, opodatkowaniu podatkiem od spadków, o którym mowa w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podlegał ten wkład. Jak wynika z treści wniosku nabycie spadku odziedziczonego po babci (a zatem i wkładu mieszkaniowego istniejącego na dzień śmierci) zostało zgłoszone na druku SD-Z2 celem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Tym samym, jeśli zostały spełnione warunki do zastosowania zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn to nabycie w drodze dziedziczenia przedmiotowego wkładu korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Późniejsza wypłata wartości rynkowej tegoż wkładu nie wywołała już żadnych skutków na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ma rację Wnioskodawczyni, iż dokonanie przez Spółdzielnię Mieszkaniową sprzedaży lokalu mieszkalnego a następnie wypłata środków pieniężnych przez Spółdzielnię na rzecz spadkobierców nie może wywoływać takich skutków jakby to sprzedaży lokalu mieszkalnego dokonała Wnioskodawczyni.

Obecnie wypłacona kwota nie wywołuje skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, lecz na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.