INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 9.07.2012 r. (data wpływu 13.07.2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13.07.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka A. jest wieczystym użytkownikiem działek 742/19, 742/20, 742/63.Na przedmiotowych działkach znajdują się budynki i budowle będące własnością Spółki A lub stanowiące nakłady dzierżawców, użytkujących teren na podstawie umów ze Spółką A. (3 budynki magazynowe i rampa).

Spółka B. na podstawie decyzji lokalizacyjnej celu publicznego realizuje inwestycję na stacji kolejowej X. Z inwestycją tą kolidują budynki i budowle znajdujące się na wymienionych działkach. Spółka A rozwiąże istniejące umowy dzierżawy i zawrze stosowną umowę ze Spółką B. Przedmiotem tej umowy będzie przekazanie przez Spółkę A w dzierżawę nieruchomości wraz z zabudowaniami, które będą następnie wyburzone. Wyburzenie obiektów budowlanych zostanie dokonane przez Spółkę B a koszt tej czynności nie będzie obciążał Spółkę A. Spółka B wypłaci Spółce A odszkodowanie za wyburzone obiekty w kwocie zgodnej z wyceną tychże obiektów. Wycena ta zgodnie z zawartym między spółkami porozumieniem będzie dokonana nie później niż w dacie ich wydania. W stosunku do nakładów dzierżawców znajdujących się na przedmiotowych działkach, Spółka A wystąpi o przywrócenie przedmiotu dzierżawy do stanu pierwotnego tj. zwrotu terenu bez nakładów, natomiast budynek magazynu i rampa będące własnością Spółki A zostaną po przekazaniu nieruchomości Spółce B, wyburzone.

W związku z powyższym strony ustaliły, że w drodze operatu zostanie przeprowadzona wycena magazynu i rampy będących własnością Spółki A na podstawie której zostanie ustalona ich wartość rynkowa. Zgodnie z zawartym porozumieniem Spółka A w związku z koniecznością wyburzenia magazynu i rampy będących własnością Spółki A i związanego z tym faktem uszczuplenia majątku Spółki, Spółka B. jako inwestor wypłaci Spółce A odszkodowanie w wartości rynkowej utraconych nieruchomości wynikającej z operatu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy odszkodowanie stanowiące równowartość budynku magazynu i rampy, otrzymane przez Spółkę A będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT...
2. W przypadku gdy odpowiedź na pytanie pierwsze będzie pozytywna, tj. gdy otrzymane odszkodowanie podlegać będzie opodatkowaniu - jak należy ustalić podstawę opodatkowania...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1)

Spółka A stoi na stanowisku, iż otrzymane odszkodowanie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Otrzymane odszkodowanie nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zawartym w art. 5 w związku z art. 7 i 8 ustawy o podatku VAT. Kwota otrzymanego odszkodowania nie będzie zapłatą za przedmiotowe nieruchomości, gdyż nie podlegają one sprzedaży.

Odszkodowaniem jest wypłata określonej kwoty pieniędzy, która stanowi wynagrodzenie za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, służące zadośćuczynieniu poniesionym przez nią stratom. Otrzymanie lub przekazanie odszkodowania nie zostało wymienione w art. 5 ustawy o VAT jako czynność podlegająca opodatkowaniu VAT. Wypłata odszkodowania nie jest zatem dostawą towarów, albowiem pieniądze nie zostały wymienione w ustawie o VAT jako towar.

Przez odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT należy uznać każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej oraz zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Z uwagi na to, że wypłacone odszkodowanie stanowi zadośćuczynienie za szkodę, która będzie wyrządzona podmiotowi, lub za utracone przez niego korzyści (a z taką utratą w przedmiotowym przypadku mamy do czynienia - konieczność wyburzenia budynków wykorzystywanych przez Spółkę A do działalności jest dla spółki realną stratą), czynność tego rodzaju nie może zatem być uznana za wykonanie usługi.

W związku z powyższym Spółka stoi na stanowisku, iż otrzymanie odszkodowania, co do zasady, nie może być uznane za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Ad 2)

Spółka A. stoi na stanowisku, iż odszkodowanie ustalone w wartości równej kwocie wskazanej w operacie szacunkowym powinno być traktowane jako kwota netto. Zatem kwota wskazana w operacie i w porozumieniu powinna być traktowana jako podstawa opodatkowania i w przypadku traktowania transakcji jako podlegającej opodatkowaniu, kwota ta powinna być powiększona o należny podatek VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem.

Przy definiowaniu „świadczenia” należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie należy podkreślić, iż czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Powyższe rozumienie usługi podlegającej opodatkowaniu potwierdzają także powołane przez Spółkę orzeczenia TSUE C-16/93, C-215/94 oraz C-277/05.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jako wydzierżawiający zamierza zawrzeć umowę dzierżawy ze Spółka B. Przedmiotem dzierżawy będzie nieruchomość wraz z zabudowaniami w postaci budynku magazynu i rampy. Za zgodą Wnioskodawcy Spółka B dokona wyburzenia zabudowań. Strony umowy dzierżawy tj. Spółka A oraz Spółka B. zawrą umowę, na mocy której Spółka B. wypłaci Spółce A kwotę pieniężną z tytułu utraconych nieruchomości.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ewentualnej możliwości uznania wypłaconej kwoty za odszkodowanie, które nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedmiotowej sprawie pierwszym zagadnieniem wymagającym interpretacji jest ustalenie czy otrzymanie kwoty pieniężnej (odszkodowania) od Spółki B związane będzie z zaistnieniem czynności podlegającej opodatkowaniu jako usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT.

Przystępując do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy na wstępie należy wskazać, iż przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem również w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kc) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kc).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Odnosząc powyższe do zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku, wskazać należy, że wyburzenie przez Spółkę B budynku magazynowego oraz rampy nastąpiło za zgodą Spółki A. Nie można zatem mówić, że Spółka B wyrządziło szkodę na rzecz Spółki A. i z tytułu tej szkody zobowiązane było do wypłacenia odszkodowania. Zatem Spółka A tolerowała taką sytuację.

Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, iż w rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Jak stwierdzono wyżej świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy.

Tak rozumiane świadczenie wykonywane jest w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony. Spółka A bowiem jako Wydzierżawiający grunt z budynkami czerpie korzyści z dzierżawy. Wyburzenie zabudowań, jest jednym z postanowień zawartych w umowie dzierżawy. Wynagrodzenie wypłacone Wnioskodawcy nie nastąpiło na skutek niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania. Zatem wypłatę kwoty pieniężnej przez Spółkę B na rzecz Spółki A należy traktować jako świadczenie wykonywane na rzecz drugiej strony, co wypełnia wskazaną przesłankę uznania za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Należy w tym miejscu podkreślić, że fakt, iż wysokość wynagrodzenia kalkulowana jest w drodze operatu poprzez przeprowadzenie wyceny magazynu i rampy nie przesądza, iż nie stanowi ono wynagrodzenia za usługę. Umowa łącząca Wnioskodawcę z kontrahentem ma niewątpliwie charakter zobowiązaniowy. Spółka B dokonuje wyburzenia zabudowań, natomiast Spółka A zgadza się na wyburzenie budynku magazynu i rampy w zamian za otrzymanie wynagrodzenia. Intencją stron jest doprowadzenie terenu będącego przedmiotem dzierżawy do stanu, który będzie w sposób najbardziej efektywny wykorzystywany przez Spółkę B Wyrażenie zgody przez Spółki A. na wyburzenie budynków przez Spółkę B. w zamian za odpłatność powoduje jednocześnie, że Spółka A nie traktuje czynności wykonanych przez Spółkę B jako szkody wyrządzonej na jej rzecz. Nie można zatem w przedmiotowej sprawie mówić o wypłacie odszkodowaniu.

Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymane od Spółki B. stanowi zatem formę wynagrodzenia za działania umowne działania, a nie zadośćuczynienie za powstałe szkody. W analizowanym przypadku istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem Spółki a otrzymaniem wynagrodzenia ze strony Spółki B. Otrzymana od kontrahenta kwota nie stanowi więc formy zadośćuczynienia lecz wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, które wprost wymienione zostało w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Reasumując, zapłata Spółce kwoty określonej w umowie wiąże się ze świadczeniem usługi przez Spółkę na rzecz wypłacającego, zatem jako wynagrodzenie za usługę podlega ona opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem w tym zakresie stanowisko Spółki należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2 – 21, art. 30 - 32, art. 119, art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczonych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Odnosząc się do powyższej kwestii należy na wstępie wskazać, że przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii, czy wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacone Spółce A. uwzględnia podatek od towarów i usług i stanowi kwotę brutto, czy nie uwzględnia podatku od towarów i usług i stanowi kwotę netto. Zgodnie z cyt. art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest kwota należna pomniejszona o podatek. Wynika z tego, że kwota należna Spółce A z tytułu wynagrodzenia za świadczoną usługę powinna zawierać podatek VAT. Jeśli Wnioskodawca otrzyma wyłącznie kwotę, która będzie jedyną kwotą należną Wnioskodawcy, to należy uznać, że jest to kwota należna z tytułu sprzedaży, czyli kwota obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla wyliczenia obrotu (podstawy opodatkowania) należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek VAT, dla którego wyliczenia należy zastosować metodę „w stu”.

Zatem stanowisko w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr z 2012 r., poz. 270 ). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.