Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-513/13/MZ
z 9 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2013 r. (data wpływu do tut. Biura – 06 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania alimentów zasądzonych przez Sąd oraz odsetek od alimentów:

• w części dotyczącej opodatkowania alimentów - jest prawidłowe,
• w części dotyczącej opodatkowania odsetek od alimentów - jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 06 maja 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania alimentów zasądzonych przez Sąd oraz odsetek od alimentów.

Z uwagi na fakt, iż od wniosku została uiszczona tylko jedna opłata a treść wniosku wskazywała, iż Wnioskodawczyni może oczekiwać również interpretacji w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie:

• możliwości rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci,
• możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej,
• możliwości skorzystania z ulgi z tytułu użytkowania sieci Internet,
• możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej (wydatki na leki),

jednakże wniosek nie spełniał w tym zakresie wymogów formalnych, pismem z dnia 19 lipca 2013 r. znak: IBPB II/1/415-513/13/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosku nie uzupełniono, zatem w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie powyżej zakreślonych zagadnień wniosek pozostawiono bez rozpatrzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 25 października 2012 r. Wnioskodawczyni otrzymała zaległe alimenty w kwocie 29.773,10 zł na syna (15 lat, ucznia III klasy gimnazjum w roku szkolnym 2012/2013) wraz z odsetkami naliczonymi od alimentów zaległych za okres od 17 listopada 2000 r. do 13 kwietnia 2009r., w kwocie 19.650,00zł.

Alimenty zaległe jak i odsetki od tych alimentów Wnioskodawczyni otrzymała aktem notarialnym w dniu 25 października 2012 r., którym dłużnik - ojciec dziecka sprzedawał mieszkanie własnościowe i od sprzedaży był pobrany przez notariusza, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata sądowa, taksa notarialna, podatek od towarów i usług, w łącznej kwocie 2554,85 zł. Notariusz poinformował Wnioskodawczynię, że od alimentów i od odsetek nie będzie pobierał podatku, gdyż nie podlega to opodatkowaniu dodatkiem dochodowym od osób fizycznych, co jest zgodne z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazując przy tym, iż tym bardziej nie powinna zaistnieć sytuacja, bo podatek byłby zapłacony podwójnie od tej samej czynności i wartości, gdyż został już pobrany.

Jednakże mimo tych zapewnień Wnioskodawczyni zasięgała informacji w Urzędach Skarbowych w różnych miastach, które wskazały, że Wnioskodawczyni nie podlega obowiązkowi w podatku dochodowym od alimentów zaległych i odsetek od tych alimentów wypłaconych jednocześnie, w trakcie trwania jednego zdarzenia dlatego, że dziecko nie ma ukończonych 25 roku życia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jaki podatek powinien być zapłacony za rok 2012 przy zastosowaniu wszystkich przysługujących odliczeń, wykazanych w uzasadnieniu do wydania interpretacji?

Wnioskodawczyni wskazała, iż do odliczenia przyjęto zaistniałe zdarzenia: podwójna ulga podatkowa dla matki samotnie wychowującej dziecko, ulga rodzinna z tytułu wychowywania dziecka przysługująca raz w roku podatkowym (prorodzinna), odliczenie internetu 760,00 zł, odliczenia za leki wg tabelki załączonej do wniosku i załącznika, zgodnie z orzeczeniem stopnia niepełnosprawności.

Wnioskodawczyni uważa, że artykuł ustawy zwalnia ją z obowiązku zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych, bo nie traktuje alimentów jako dochodu opodatkowanego. Skoro alimenty są wolne od podatku dochodowego dla dzieci w wieku do 25 lat życia, a syn ma 15 lat i chodzi do III klasy gimnazjum, a ojciec dziecka zapłacił alimenty zaległe w trybie egzekucji, nadal są zwolnione z opodatkowania, a odsetki wynikają wprost z art. 481 Kodeksu cywilnego.

Zdaniem Wnioskodawczyni jeśli by istniał obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych za otrzymane alimenty zaległe i odsetki od tych alimentów zaległych, notariusz winien jej potrącić z otrzymanych należności zaraz w dniu 25 października 2012 r.

Według Wnioskodawczyni nie powinna płacić podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu alimentów zaległych i ściśle z nimi skorelowanych odsetek od tych alimentów, wypłaconych jednocześnie, gdyż stanowią one zapłatę za niepłacenie świadczeń dla syna przez okres od 2000 r. do 2009 r. - nie łożenie na jego utrzymanie. Przez lata, które ojciec dziecka nie łożył na jego utrzymanie, dziecko też musiało z czegoś żyć. Dziecku należne świadczenia przeznaczone są przecież na codzienne, bieżące utrzymanie, nie były wypłacane przez długi okres czasu w tym przypadku. Wnioskodawczyni jako rodzic musiała często zaciągać pożyczki, ze względu na brak środków do życia.

Alimenty zaległe i odsetki pokryły potrzeby uprawnionego syna (zapłaty czesnego za szkołę, za wyżywienie w szkole, za wycieczki szkolne, za „Zielone Szkoły", na leczenie, na zakup książek, zeszytów, ubrań, butów, pomocy naukowych).

Wnioskodawczyni myśli, że nie powinna płacić podatku, gdyż w okresie kiedy dłużnik nie pełnił swoich praw, nie łożył na utrzymanie syna, trzeba było jednak utrzymać dziecko, trzeba było zapewnić mu godziwy byt i codzienne utrzymanie przez okres 15 lat życia, w którym nie były płacone alimenty. Dziecko miało wypadek komunikacyjny dnia 03 marca 2009 r. Wnioskodawczyni ze swej strony jako jedyny rodzic utrzymywała syna, łożyła na jego utrzymanie, zapożyczała się też dla niego.

Ponadto kupujący mieszkanie od ojca dziecka już dokonał zapłaty podatku dochodowego od wartości kwoty zakupionej nieruchomości i nastąpiło by podwójne opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych w świetle ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

Wnioskodawczyni wskazała, iż odsetki od alimentów zaległych to nie jest jej dochód, ani przychód, stanowią dochód dziecka zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 21 ust 1 pkt 127 ppkt a). Zatem odsetki od zaległości alimentacyjnych stanowią dochód dziecka, które jest niepełnoletnie, uczące się w szkole gimnazjalnej. Zdaniem Wnioskodawczyni świadczenia te nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako wypłacone po czasie.

Wnioskodawczyni wskazała również, iż w dniu 31 maja 2011 r. utraciła stałe źródło utrzymania, zwolniono ją z pracy. Od 01 czerwca 2011 r. była osobą bezrobotną, w okresie od 06 czerwca 2011 r. do 13 grudnia 2011 r. pobierała zasiłek dla bezrobotnych. W 2012 r. Wnioskodawczyni uczestniczyła w 4 kursach organizowanych w ramach Kapitał Ludzki pod patronatem Ministra Rozwoju Regionalnego dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z tytułu pozostawania osobą bezrobotną. W roku 2012 nigdzie nie pracowała, gdyż na rynku pracy nie było dla niej zatrudnienia. W miesiącu styczniu 2012 r. Wnioskodawczyni otrzymała zasiłek dla bezrobotnych za 13 dni grudnia 2011 r., a w 2012 r. zgodnie z wyrokiem Sądu z dnia 22 sierpnia 2012r. otrzymała 200,00 zł odszkodowania za niewypłacone należne wynagrodzenie przez pracodawcę za okres od 01 stycznia 2011 r. do 31 maja 2011 r. W roku 2013 przyznano Wnioskodawczyni rentę inwalidzką na okres od 08 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r. z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W 1998 r. Wnioskodawczyni utraciła częściową niezdolność do pracy zarobkowej i zwiększyły się potrzeby na zakup leków, leczenia, Wnioskodawczyni uległa wypadkowi i przeszła ostre zapalenie trzustki po porodzie oraz zwiększyły się wydatki na syna w związku z wypadkiem komunikacyjnym, któremu uległ w marcu 2009 r., w związku ze zmianą szkoły, którą kończy w czerwcu 2013 r., jak również zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość. Wnioskodawczyni podkreśliła, iż jest osobą niepełnosprawną ruchowo. Jako matka samotnie wychowująca dziecko boryka się ciągle z brakami w postaci środków do życia. Odsetki za opóźnione, zaległe alimenty są dla dziecka i też nie mogło ono z pieniędzy wcześniej skorzystać, bo nie były płacone alimenty. W chwili otrzymania stanowiły długi, które trzeba było pooddawać, stanowiły zaspokojenie potrzeb rodziny. Alimenty zasądził Sąd, zgodnie z wykładnią prawa alimenty zasądzone to takie, które są na rzecz osoby uprawnionej, przyznał (zasądził) je Sąd od osoby zobowiązanej aktem swojej władzy, czyli wyrokiem.

Dlatego przedstawione przez siebie stanowisko Wnioskodawczyni uważa za zasadne.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągnięte przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się dochód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tegoż przepisu wymieniono jako źródło przychodu - „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zatem alimenty należą do świadczeń uzyskanych przez podatnika, które zaliczają się do kategorii przychodu z innych źródeł jako szczegółowo wymienione w treści przepisu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym alimenty stanowią co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie alimenty podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są alimenty:

1. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
2. na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a), otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.
   
   

Stosownie do art. 133 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788 z późn. zm.) na rodzicach ciąży obowiązek alimentacyjny względem dziecka, jeżeli nie jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie, a dochody z majątku dziecka nie wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania lub dziecko jest wprawdzie w stanie utrzymać się samodzielnie, ale znajduje się w niedostatku.

Jak z powyższego wynika zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są uzyskane alimenty m.in. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia. Ponieważ ww. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „alimenty” to w tym zakresie należy odnieść się do przepisów ww. ustawy Kodeks rodziny i opiekuńczy i pojęć w nim zawartych, w tym przepisu art. 133 tej ustawy. W art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zastrzegł dodatkowych – poza ograniczeniem wiekowym oraz szczególnym uregulowaniem dotyczącym dzieci otrzymujących zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – warunków, które muszą być spełnione aby otrzymana kwota alimentów była zwolniona od opodatkowania. Ustawodawca nie zakreślił również granicy wysokości alimentów na rzecz dzieci zwolnionych z opodatkowania podatkiem dochodowym oraz nie wskazał, iż nie mogą one zostać wypłacone jednorazowo.

Tym samym alimenty na dzieci, które nie ukończyły 25 lat korzystają ze zwolnienia od podatku.

Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej normy.

Odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią zatem świadczenie uboczne, niezależnie od tego, czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę. Odsetek za zwłokę nie można utożsamiać z odszkodowaniem (naprawieniem szkody), stąd otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania są – co do zasady – przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziano jednak wyjątki od powyższej reguły i w katalogu zwolnień przedmiotowych wymieniono wprost odsetki wolne od podatku. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 25 października 2012 r. Wnioskodawczyni otrzymała zaległe alimenty na rzecz syna (wówczas 15 lat) za okres od 17 listopada 2000 r. do 13 kwietnia 2009 r. w kwocie 29.773,10 zł wraz z odsetkami naliczonymi od tych alimentów, w kwocie 19.650,00 zł.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż ww. alimenty w kwocie 29.773,10 zł korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od przychodu uzyskanego z tego tytułu. W tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało więc uznać za prawidłowe.

Natomiast ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty alimentów, tj. świadczenia innego niż świadczenie z tytułów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd odsetki wypłacone Wnioskodawczyni przez ojca jej dziecka z powyższego tytułu w kwocie 19.650,00 zł stanowią dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, u Wnioskodawczyni, jako osoby, której wypłacono odsetki od alimentów na rzecz syna opodatkowaniu będzie podlegać kwota tych odsetek. Wypłacone odsetki winny być zatem przez Wnioskodawczynię wykazane jako przychód w zeznaniu rocznym za rok, w którym zostały jej wypłacone. Tym samym Wnioskodawczyni jest z tego tytułu zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Zatem w tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Należy zaznaczyć, że kwestia zapłaty podatków przez kupującego nie ma żadnego wpływu na opodatkowanie podatkiem dochodowym odsetek od alimentów otrzymanych przez Wnioskodawczynię. Informuje się również, że na notariuszu nie ciąży obowiązek poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od przychodu Wnioskodawczyni z tytułu odsetek od alimentów.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni.

Do uzupełnienia wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię w treści wniosku i jej stanowiskiem.

Powyższe oznacza, że organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach stanu faktycznego przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawczynię. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu stanu faktycznego sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli stan faktyczny przedstawiony we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.