Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/415-511/13-4/KSM
z 25 października 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 26 lipca 2013 r. (data wpływu 30 lipca 2013 r.), uzupełniony pismami z dnia 5 września 2013 r. (data wpływu 9 września 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kary umownej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kary umownej.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), w związku z czym pismem z dnia 28 sierpnia 2013 r., Nr IPTPB2/415-511/13-2/KSM, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, wystąpił do Wnioskodawcy o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 30 sierpnia 2013 r., natomiast w dniu 9 września 2013 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 6 września 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 27 maja 2010 r. Wnioskodawca zawarł umowę z B., zobowiązującą do wybudowania lokalu w kompleksie mieszkalnym inwestycji zlokalizowanej w J. w Gminie P. Zgodnie z przyrzeczoną umową odbiór budynku powinien nastąpić 12 stycznia 2012 r. Ostatecznie deweloper zobowiązał się przekazać budynek nie później niż 8 czerwca 2012 r. Przedłużający się termin oddania budynku spowodowany był zmianą interpretacji ustawy oraz podjęcia decyzji przez Burmistrza P. Decyzja dotyczyła podziału działek, na których znajduje się nieruchomość Wnioskodawcy. Korespondencja między deweloperem a Burmistrzem P. trwała:

• 26 maja 2008 r. – deweloper uzyskał decyzję zatwierdzającą podział nieruchomości i budował;
  

• 27 maja 2010 r. –Wnioskodawca zawarł umowę z deweloperem;
  

• 2 grudnia 2011 r. – Burmistrz Gminy i Miasta P. wydał decyzję odmawiającą zatwierdzenia podziału nieruchomości;
  

• 10 stycznia 2012 r. – Burmistrz Gminy i Miasta P. wydał decyzję pozytywną o podziale nieruchomości;
  

• 3 grudnia 2012 r. – Burmistrz Gminy i Miasta P. wydał decyzję zatwierdzającą podział nieruchomości.
  
  

Deweloper pismem z dnia 13 stycznia 2012 r. powiadomił Wnioskodawcę o podjętych krokach w celu zawarcia aktu notarialnego zgodnie z art. 10 umowy. Oddanie budynku ostatecznie nastąpiło z wielomiesięcznym przesunięciem na skutek niedopatrzenia w zakresie decyzji administracyjnych podziału gruntów. Na zakup nieruchomości Wnioskodawca zaciągnął bardzo duży kredyt w banku przedstawiając umowę zawartą z deweloperem. Przesuniecie terminu oddania budynku spowodowało konieczność poniesienia dodatkowych opłat w postaci podwyższonego oprocentowania kredytu i jego ubezpieczenie. Wnioskodawca wskazał, że w umowie zawartej z bankiem jest zapis o podwyższonym oprocentowaniu i konieczności ubezpieczenia kredytu do momentu obciążenia hipoteki na rzecz banku. Z zawartej umowy z deweloperem wynika, że „w przypadku nie wykonania zobowiązania z umowy wzajemnej deweloper zobowiązany będzie do zapłaty na rzecz klienta kwoty 1 zł dziennie za każdy metr kwadratowy budynku, począwszy od upływu terminu do zawarcia umowy przyrzeczonej”. Zgodnie z zapisem w umowie deweloper w momencie uzyskania niezaskarżalnej decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości wypłacił odszkodowanie wystawiając PIT-8C wskazując w treści „kara umowna”.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 5 września 2013 r. Wnioskodawca dodał, że Urząd Gminy i Miasta P., wykonując działania na podstawie interpretacji przepisów, przyczynił się do powstania sytuacji, która była dla Wnioskodawcy niekorzystna, gdyż opóźniała przeniesienie prawa własności i wpłynęła na ponoszenie kosztu po Jego stronie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przedstawionych faktów otrzymana kara umowna podlega opodatkowaniu?

Zdaniem Wnioskodawcy, gdyby nie decyzje wynikające z przepisów prawa administracyjnego – korespondencja między deweloperem a Urzędem Miasta i Gminy P. – budynek oddany byłby zgodnie z umową, nie narażając Wnioskodawcy na wymierne straty finansowe z powodu niemożności obciążenia na rzecz banku. Według Wnioskodawcy otrzymane odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu, pozwoli ono pokryć dodatkowe obciążenia wobec banku.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 5 września 2013 r., Wnioskodawca podał, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z ustanowioną w tym przepisie zasadą ogólną, nie trzeba płacić podatku od otrzymanego odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, bądź przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw. Z podatku tego zwolnione będą zatem osoby korzystające z odszkodowania lub zadośćuczynienia wynikającego z przepisów prawa cywilnego i administracyjnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania.

W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 powyższej ustawy źródłami przychodów są również inne źródła.

Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 cyt. wyżej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności” oznacza, że przepis zawiera tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów stanowią przychody objęte tym przepisem.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawarł z deweloperem umowę o wybudowanie lokalu w kompleksie mieszkalnym. Zgodnie z przyrzeczoną umową, odbiór budynku powinien nastąpić 12 stycznia 2012 r. Ostatecznie deweloper zobowiązał się przekazać budynek nie później niż 8 czerwca 2012 r. Przedłużający się termin oddania budynku spowodowany był zmianą interpretacji ustawy oraz podjęcia decyzji przez Burmistrza P. Oddanie budynku ostatecznie nastąpiło z wielomiesięcznym przesunięciem na skutek niedopatrzenia w zakresie decyzji administracyjnych podziału gruntów. Na zakup nieruchomości Wnioskodawca zaciągnął bardzo duży kredyt w banku przedstawiając umowę zawartą z deweloperem. Z zawartej umowy z deweloperem wynika, że „w przypadku nie wykonania zobowiązania z umowy wzajemnej deweloper zobowiązany będzie do zapłaty na rzecz klienta kwoty 1 zł dziennie za każdy metr kwadratowy budynku, począwszy od upływu terminu do zawarcia umowy przyrzeczonej”. Zgodnie z zapisem w umowie deweloper w momencie uzyskania niezaskarżalnej decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości wypłacił odszkodowanie wystawiając PIT-8C w treści wskazując „kara umowna”.

Zauważyć należy, że kara umowna jest instytucją prawa cywilnego. Szczegółowe przepisy prawne dotyczące kary umownej zawarte zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) w art. 483 do art. 485. Stosownie do art. 483 § 1 ww. ustawy, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Zatem kara umowna stanowi zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy, nie jest zaś – jak to wskazuje Wnioskodawca – odszkodowaniem.

Powyższe wynika z faktu, że co innego było podstawą wypłaty przez dewelopera przedmiotowej kwoty, nie było to bowiem wynagrodzenie za poniesione przez kogoś straty, jak ma to miejsce w przypadku wypłaty odszkodowania. Podkreślić należy, że podstawą wypłaty przez dewelopera kwoty tytułem kary umownej było niewywiązanie się przez niego z umowy w terminie.

Z uwagi na powyższe nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że otrzymana przez Niego kwota stanowi odszkodowanie.

W świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definiującego pojęcie przychodu, przychód stanowią otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Przez pojęcie „otrzymane” – zgodnie ze Słownikiem języka polskiego – należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń, należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika.

Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik – wykazując określoną aktywność – ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji (vide: Komentarz do art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2013.01.01), [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, Lex, 2013, wyd. III, pkt 6).

Obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenia należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Reasumując stwierdzić należy, że otrzymana przez Wnioskodawcę kara umowna, wypłacona przez dewelopera z tytułu niewykonania zobowiązania wynikającego z umowy wzajemnej stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji czego przedmiotowe środki podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powyższe art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, na którym Wnioskodawca oparł swoje stanowisko nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie. Kara umowna nie została bowiem objęta katalogiem zwolnień przedmiotowych, o których mowa w powyższym przepisie. Nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustaw lub z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Gdyby intencją ustawodawcy było zwolnienie tego rodzaju przychodów, to znalazłoby to odzwierciedlenie w cytowanym przepisie, zwłaszcza, że pojęciem kary umownej posługuje się ustawodawca np. w art. 14 ust. 2 pkt 4, czy art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy.

Tut. Organ wskazuje, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Końcowo, należy stwierdzić, że interpretacje prawa podatkowego wydaje się wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Z uwagi na powyższe niniejsza interpretacja dotyczy tylko Wnioskodawcy i nie wywiera skutków prawnych dla osób trzecich.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.