Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-405/13/ASz
z 11 lipca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 03 kwietnia 2013 r. (data wpływu do tut. Biura – 11 kwietnia 2013 r.), uzupełnionym w dniu 18 i 19 czerwca 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłaconych odsetek od przyznanego odszkodowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2013 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłaconych odsetek od przyznanego odszkodowania.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 07 czerwca 2013 r. znak: IBPB II/1/415-405/13/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 18 czerwca 2013 r. (uiszczenie opłaty) oraz w dniu 19 czerwca 2013 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca pracował jako górnik w Kopalni X. We wrześniu 2009 r. Wnioskodawca w uległ wypadkowi w czasie pracy. Od tego czasu jest trwale niezdolny do pracy. Hospitalizacja trwała kilka miesięcy - w tym czasie Wnioskodawca był w stanie śpiączki, w trakcie której przeprowadzono kilkukrotnie zabiegi operacyjne przeszczepu skóry.

Wnioskodawca otrzymał od pracodawcy sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, w związku z wypadkiem, jakiemu uległ w czasie pracy.

Na mocy wyroku sądowego powyższa suma pieniężna została wypłacona wraz z odsetkami liczonymi od dnia złożenia pozwu do dnia ich zapłaty, zgodnie z treścią wyroku.

Sumę pieniężną składającą się na zadośćuczynienie i odsetki Wnioskodawca przeznacza na pokrycie kosztów leczenia i bieżące utrzymanie.

Wnioskodawca otrzymał z zakładu pracy PIT obejmujący odsetki od otrzymanego zadośćuczynienia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku od odsetek otrzymanych w ramach zadośćuczynienia za doznaną krzywdę?

W ocenie Wnioskodawcy odsetki przyznane w ramach zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie podlegają opodatkowaniu i Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b osoba fizyczna jest zwolniona z zapłaty podatku od odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymanego na podstawie wyroku lub ugody, do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie.

Zważając na fakt, iż samo zadośćuczynienie to rekompensata za poniesione krzywdy (art. 445 Kodeksu cywilnego), a formę taką należy rozumieć jako wyrównanie straty, a nie wzbogacenie się i jako takie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, ze względu na ważny interes podatnika oraz interes społeczny. Zważając na fakt, iż zadośćuczynienie wraz z odsetkami zostało wypłacone za ciężki uszczerbek na zdrowiu, który zaważył na dalsze życie i miały one na celu rekompensatę wypłaconego z opóźnieniem zadośćuczynienia, zdaniem Wnioskodawcy, odsetki takie nie podlegają opodatkowaniu.

Odsetki pozwolą Wnioskodawcy w większym stopniu pokryć znaczny uszczerbek na zdrowiu, który poniósł, ponieważ po wypadku wymaga stałej opieki medycznej i psychologicznej. Stan psychiczny oraz rany na ciele powodują, że Wnioskodawca źle funkcjonuję w rodzinie i społeczeństwie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji RP dotyczący zasady powszechności opodatkowania, stąd każdy wyjątek od tej zasady, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie „inne” rozumie się odszkodowania, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne zwolnienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jednakże koniecznym jest aby to inne odszkodowanie otrzymane zostało na mocy wyroku lub ugody sądowej.

Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, iż odszkodowania otrzymane przez podatników na podstawie wyroków sądowych są, co do zasady, zwolnione od podatku dochodowego. Przy czym zakres zwolnienia, wynikający z bezpośredniego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje zatem tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Odsetki wypłacone w związku z opóźnieniem wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości odszkodowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem nie wykonania zobowiązań.

Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, iż wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Nie można przyjąć, iż odsetki są odszkodowaniem sensu stricte i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianym dla odszkodowań. Okoliczność, że odsetki stanowią najczęściej swoistą rekompensatę wynikającą z czasookresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą odszkodowania (zadośćuczynienia) a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy) w wyroku sądu powszechnego, nie jest wystarczająca do objęcia zwolnieniem z opodatkowania przedmiotowych odsetek na tej samej podstawie prawnej co należności głównej. Wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, iż wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania są – co do zasady – przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca pracował jako górnik w Kopalni X. We wrześniu 2009 r. Wnioskodawca w uległ wypadkowi w czasie pracy. Od tego czasu jest trwale niezdolny do pracy. Hospitalizacja trwała kilka miesięcy - w tym czasie Wnioskodawca był w stanie śpiączki, w trakcie której przeprowadzono kilkukrotnie zabiegi operacyjne przeszczepu skóry.

Wnioskodawca otrzymał od pracodawcy sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, w związku z wypadkiem, jakiemu uległ w czasie pracy.

Na mocy wyroku sądowego powyższa suma pieniężna została wypłacona wraz z odsetkami liczonymi od dnia złożenia pozwu do dnia ich zapłaty zgodnie z treścią wyroku.

Należy zwrócić uwagę, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu zwolnień przedmiotowych wymieniono wprost odsetki wolne od podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

W świetle powołanego przepisu o zastosowaniu przedmiotowego zwolnienia decyduje spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

1. dotyczącej źródła przychodu, do którego kwalifikowane jest świadczenie,
2. dotyczące nieterminowości jego zapłaty.
   
   

Z wniosku wynika, że pracodawca wypłacił Wnioskodawcy zadośćuczynienie wraz z odsetkami przyznanymi za okres od dnia wystąpienia z roszczeniem (złożenia pozwu) do dnia ich zapłaty, zgodnie z wyrokiem sądu. Z powyższego nie wynika, że pracodawca spóźnił się z wypłatą Wnioskodawcy przedmiotowego świadczenia.

Mając na względzie powyższe, należy stwierdzić, że odsetki przyznane za okres od dnia wystąpienia z roszczeniem do ich zapłaty zgodnie z wyrokiem, nie spełniają warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten ma bowiem wyłącznie zastosowanie w sytuacji gdy - od momentu ogłoszenia wyroku sądu przyznającego odszkodowanie - zobowiązany (pracodawca) spóźni się z wypłatą świadczenia na rzecz poszkodowanego (Wnioskodawcy). Nie ma natomiast zastosowania do odsetek naliczonych za okres poprzedzający datę uprawomocnienia się orzeczenia w tej sprawie.

Ponadto wolne od podatku są odsetki wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 52, 119 i 130 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli:

• odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. Nr 156, poz. 776),
• odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta,
• odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a.
  
  

Wśród odsetek, które zostały zwolnione z opodatkowania, zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, nie zostały wymienione odsetki, o których mowa we wniosku.

Reasumując, odsetki zasądzone od zadośćuczynienia przyznanego Wnioskodawcy nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie wskazanego przez Wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, bowiem na podstawie ww. przepisu zwolnione z opodatkowania są jedynie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie. Przedmiotowe odsetki nie podlegają również zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 cyt. ustawy, gdyż przepis ten nie ma zastosowania do odsetek naliczonych za okres poprzedzający wyrok sadu, którym przyznano zadośćuczynienie. Tym samym przyznane Wnioskodawcy odsetki stanowią przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.