Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-987/13/MZ
z 30 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 23 października 2013 r. (data wpływu do Biura – 30 października 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia w 2011 r. przez Bank odsetek karnych w związku z umową kredytową – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 października 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia w 2011 r. przez Bank odsetek karnych w związku z umową kredytową.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 14 marca 2011 r. Bank X wyraził zgodę na umorzenie 50% odsetek karnych od kredytu z 2000 r. pod warunkiem spłaty kapitału, odsetek umownych (w pełnej wysokości) i pozostałej kwoty odsetek karnych, co zostało uczynione. Bank wystawił informację PIT-8C wskazując rodzaj przychodu: umorzone odsetki od umowy kredytowej nr… zgodnie z umową, w kwocie 15.676,38 zł.

W celu wywiązania się z umowy z Bankiem X został zaciągnięty kredyt z Bankiem Y na kwotę 15.000,00 zł. Całkowite koszty tego kredytu wynoszą (wg umowy) 5.399,76 zł.

Spłata kredytu była prowadzona przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w G., a w momencie spłaty zobowiązania bezpośrednio na rachunek Banku X komornik ustalił koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 2.795,98 zł i obciążył Wnioskodawcę kosztami egzekucyjnymi w kwocie 1.377,03 zł. Kwota karnych odsetek nie była wykazana w postępowaniu egzekucyjnym.

Ww. wydatki stanowią dla Wnioskodawcy koszt umorzenia odsetek

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota wykazana w PIT-8C jest przychodem Wnioskodawcy i czy powinien on dokonać korekty deklaracji PIT-36 za 2011 r.? Jeżeli tak, to od którego dnia należy liczyć odsetki ustawowe i w jakiej wysokości (normalnej, czy obniżonej)? Jak należy potraktować koszty Wnioskodawcy związane z uzyskaniem umorzenia odsetek?

Zdaniem Wnioskodawcy, w ustawie o podatku dochodowym nie ma informacji, że umorzone odsetki są przychodem Wnioskodawcy.

Koszty kredytu (prowizja, odsetki umowne, odsetki karne) dla osoby fizycznej nie są kosztem, dlatego Wnioskodawca uważa, że umorzenie odsetek nie rodzi żadnych skutków podatkowych. Ponadto Bank X nie wykazał karnych odsetek w postępowaniu egzekucyjnym (komorniczym), a więc, według Wnioskodawcy, miał prawo do naliczenia, albo nienaliczenia odsetek karnych. W ocenie Wnioskodawcy umorzenie odsetek jest więc obustronną zmianą umowy kredytowej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r., Nr 51, poz. 307, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się dochód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tegoż przepisu wymieniono jako źródło przychodu – „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z „innych źródeł”. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, iż przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Należy zauważyć, że za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665, z późn. zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Tzw. odsetki karne, które należy odróżnić od odsetek będących swego rodzaju opłatą za korzystanie ze środków finansowych banku, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy, należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne, czyli takie, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął. Umorzenie takich odsetek jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem po stronie kredytobiorcy dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast, jeżeli umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów – wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że w 2011 r. Bank X wyraził zgodę na umorzenie Wnioskodawcy 50% odsetek karnych od zaciągniętego przez niego w 2000 r. kredytu, pod warunkiem spłaty kapitału, odsetek umownych (w pełnej wysokości) i pozostałej kwoty odsetek karnych. W celu wywiązania się z obowiązku ww. spłat, Wnioskodawca zaciągnął kredyt w Banku Y na kwotę 15.000 zł a całkowite koszty tego kredytu wynoszą 5.399,76 zł. Wnioskodawca spłacił ww. kredyt w Banku X, w wyniku postępowania egzekucyjnego i poniósł koszty tego postępowania w wysokości 1.377,03 zł. Z tytułu przedmiotowego umorzenia Bank X wystawił Wnioskodawcy informację PIT-8C, ze wskazaniem kwoty przychodu w wysokości 15.676,38 zł. Dla Wnioskodawcy koszty kredytu w Banku Y oraz koszty ww. postępowania egzekucyjnego stanowią koszt ww. umorzenia.

Powyższe wskazuje, że Wnioskodawca spłacił swój kredyt w Banku X wraz z odsetkami umownymi i 50% karnych, a Bank ten umorzył mu 50% odsetek karnych. Gdyby zatem nie doszło do spłaty powyżej wymienionych należności, która była warunkiem umorzenia opisanych odsetek, Wnioskodawca byłby zobowiązany do ich uregulowania w pełnej wysokości. Tym samym, Wnioskodawca odniósł wymierną korzyść materialną, bowiem został zwolniony z konkretnego zobowiązania finansowego – zapłaty części odsetek. Podjęcie przez Bank X decyzji o umorzeniu wskazanych odsetek oznacza, że były one wymagalne – Bank X je naliczał. Wnioskodawca spłacił również pozostałe 50% odsetek karnych.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy zatem stwierdzić, że umorzenie 50% naliczonych przez Bank X odsetek karnych od kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawcę jest przysporzeniem skutkującym powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu.

W związku z powyższym należy uznać, że – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – w następstwie umorzenia przez Bank X odsetek doszło po stronie Wnioskodawcy do powstania, podlegającego opodatkowaniu, przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. W sytuacji, gdyby bowiem nie doszło do umorzenia wymagalnych odsetek, Wnioskodawca byłby zobowiązany do ich uregulowania (zapłaty). Tym samym odniósł on wymierną korzyść materialną, bowiem został zwolniony z konkretnego zobowiązania finansowego.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że przychód uzyskany przez Wnioskodawcę z tytułu przedmiotowego umorzenia, dokonanego w 2011 r., należy zakwalifikować do przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów z innych źródeł. Uzyskany z powyższego tytułu przychód Wnioskodawca winien wykazać w korekcie do zeznania rocznego PIT-36 (za 2011 r.) w pozycji „inne źródła”, składanej na podstawie art. 81 Ordynacji podatkowej.

Przy czym odsetki ustawowe od nieuiszczonego w terminie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu ww. przychodu należy liczyć od dnia następującego po ostatnim dniu, w którym – stosownie do art. 45 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – należało złożyć zeznanie podatkowe PIT-36 za 2011 r. i wpłacić podatek, tj. od dnia 01 maja 2012 r. Zgodnie bowiem z art. 53 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

Natomiast w świetle art. 56 § 1a i 1b ww. ustawy w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej, stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75% stawki, o której mowa w § 1. Stawka odsetek za zwłokę jest zaokrąglana w górę do dwóch miejsc po przecinku. Przepisu § 1a nie stosuje się do korekty deklaracji:

1. złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej;
2. dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.
   
   

Wobec tego, jeżeli złożenie korekty i zapłata zaległości podatkowej nastąpi w wyniku czynności sprawdzających prowadzonych przez Urząd Skarbowy nie może mieć zastosowania obniżona stawka odsetek za zwłokę w wysokości 75% stawki odsetek za zwłokę. Wynika to wprost z art. 56 § 1b pkt 2 ww. ustawy. W takiej sytuacji odsetki za zwłokę należy uiścić w wysokości obliczonej według normalnej stawki odsetek za zwłokę.

Natomiast wskazane we wniosku koszty poniesione przez Wnioskodawcę w związku z zaciągnięciem kredytu w Banku Y na spłatę kredytu w Banku X oraz w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym, są kosztami, które nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu z tytułu umorzenia przez Bank X odsetek. Kosztami uzyskania przychodu są bowiem w świetle art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Tymczasem Wnioskodawca nie poniósł wydatków związanych z uzyskaniem kredytu w Banku Y i z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym po to aby osiągnąć przychód z tytułu umorzenia 50% odsetek karnych przez Bank X. Wnioskodawca poniósł koszty uzyskania nowego kredytu aby spłacić zobowiązania w Banku X i w ten sposób zwolnić się z ciążącego długu. Koszty postępowania egzekucyjnego również nie stanowią kosztu uzyskania przychodu z tytułu umorzenia 50% odsetek karnych. Nie zachodzi bowiem związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy tymi kosztami a osiągniętym przychodem.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.