2014.01.20 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/443-958/13-4/AW
z 20 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2013 r. (data wpływu 21 października 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 stycznia 2014 r. (data wpływu 8 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania nieodpłatnego przekazania obiektów na rzecz właściciela za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz obowiązku naliczenia tego podatku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej od towarów i usług w zakresie uznania nieodpłatnego przekazania obiektów na rzecz właściciela za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz obowiązku naliczenia tego podatku. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 3 stycznia 2014 r. o doprecyzowanie opisu stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

S.A. (dalej: Spółka) jest podmiotem świadczącym usługi wodociągowo-kanalizacyjne, działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Strukturę własnościową Spółki tworzy aktualnie X Miast i Gmin oraz X osób fizycznych.

Spółka została utworzona w roku 1991 w wyniku dokonanego przez Wojewodę podziału Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji i od tego czasu działała pod nazwą „Przedsiębiorstwo …”. W roku 1997 Spółka została przekształcona w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (…). Następnie w roku 2003 nazwa Spółki została zmieniona na (…) Sp. z o.o. Począwszy od maja 2005 r. Spółka przekształciła się w spółkę akcyjną i do chwili obecnej działa pod obecną nazwą (…) S.A.

W lutym 1992 r. Spółka wystąpiła z wnioskiem do Przewodniczącego Komisji Gospodarki Komunalnej Rady Miejskiej o przeanalizowanie możliwości przyznania jej części terenu wraz z obiektami na nim posadowionymi (dalej: Działka), który dotychczas był użytkowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji (dalej: MPK) oraz Komunalne Przedsiębiorstwo.

Spółka w kwietniu 1993 r. otrzymała pismo od Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (dalej: Wydział Gospodarki Komunalnej) informujące o przekazaniu do używania Działki na rzecz MPK oraz Spółki. Zasady dotyczące wykorzystania i zagospodarowania terenu ustalały jednak, że wydzielenie geodezyjne Działki ma tymczasowy charakter, a istniejące obiekty nie powinny być rozbudowywane.

W październiku 1993 r. Wydział Gospodarki Komunalnej skierował pismo do Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego w którym informował, że Działka zostanie przeznaczona pod zabudowę o charakterze śródmiejskim i programie usługowym, jak również, że na tym samym terenie rozważana jest w przyszłości przebudowa układu komunikacyjnego, która wymuszałaby zmiany w sposobie jej zagospodarowania. Zatem, w związku z rozważanymi zmianami, sposób użytkowania przedmiotowego terenu ma mieć charakter tymczasowy i nie wymaga docelowego wydzielenia geodezyjnego działki. Zdaniem Wydziału, cała nieruchomość powinna pozostawać w dyspozycji Miasta.

W tym samym miesiącu, Wydział Gospodarki Komunalnej wystosował pismo do Spółki, w którym to piśmie zaakceptował rozbudowę i modernizację istniejących budynków zastrzegając, iż jest to rozwiązanie jedynie tymczasowe.

W marcu 1994 r. decyzją Wydziału Gospodarki Komunalnej Spółka otrzymała pozwolenie na budowę (modernizację) na terenie Działki, z zastrzeżeniem, że decyzja jest wydana na okres tymczasowy.

Następnie, Wydział Gospodarki Komunalnej poinformował Spółkę w styczniu 1996 r. o planowanych zmianach w zagospodarowaniu powierzchni miasta, które mogą wymagać przejęcia części zajmowanej przez Spółkę Działki. Jednocześnie, Wydział Gospodarki Komunalnej odniósł się do ówczesnego sposobu zagospodarowania Działki, informując, że czynności dokonywane na Działce mogą mieć jedynie charakter tymczasowy i tym samym nie wymagają wydzielenia geodezyjnego.

W grudniu 2007 r. Spółka otrzymała pismo od Wydziału Gospodarki Nieruchomościami (dalej: Wydział Gospodarki Nieruchomościami) z zapytaniem dotyczącym możliwości opuszczenia przez Spółkę terenu Działki oraz z prośbą o przedstawienie podstaw do jej zajmowania i zagospodarowania przez Spółkę.

Ostatecznie, Wydział Gospodarki Nieruchomościami poinformował Spółkę we wrześniu 2010 r., iż zajmowana przez Spółkę Działka ma zostać zbyta na rzecz Uniwersytetu i w konsekwencji zobowiązał Spółkę do opuszczenia Działki w terminie dwóch lat.

Przez okres korzystania z Działki, Spółka poniosła nakłady na budowę i modernizację obiektów znajdujących się na terenie Działki. Dotyczyło to w szczególności:

budynku socjalnego,
utwardzenia nawierzchni,
garaży dla samochodów dostawczych,
budynku zaplecza technicznego i pogotowia,
przewodów kanalizacyjnych,
przyłączy,
dróg i placów.

Niemniej, należy podkreślić, że przez cały czas korzystania z Działki, Spółka nie była jej właścicielem, a użytkowanie opierało się na ustaleniach, które wskazywały na tymczasowy charakter korzystania z tej nieruchomości.

W maju 2012 r. na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego podpisanego przez Spółkę z Wydziałem Gospodarki Nieruchomościami, Spółka przekazała (zwróciła) Działkę nieodpłatnie na rzecz Miasta, wraz z wszystkimi posadowionymi na niej obiektami, które były przedmiotem inwestycji dokonywanych w przeszłości przez Spółkę. Na przeważającej większości przekazanych działek zostaną najprawdopodobniej wzniesione w przyszłości nieruchomości służące prowadzeniu działalności Uniwersytetu, a tym samym, obiekty przekazane przez Spółkę w większości zostaną najprawdopodobniej zlikwidowane przez Uniwersytet.

Jednocześnie, Spółka podkreśliła, że po wzniesieniu nieruchomości na Działce przez Uniwersytet, Spółka planuje podpisać z tym podmiotem umowy na świadczenie usług wodno-kanalizacyjnych w odniesieniu do tych nieruchomości.

Spółka potraktowała nieodpłatne przekazanie obiektów zlokalizowanych na Działce jako czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. W konsekwencji Spółka wystawiła fakturę wewnętrzną na której wykazała podatek VAT należny, który został wykazany w rejestrze i deklaracji VAT Spółki.

Obecnie Spółka powzięła wątpliwości czy nieodpłatne przekazanie obiektów znajdujących się na terenie Działki zostało potraktowane prawidłowo przez Spółkę jako czynność podlegająca opodatkowaniu VAT.

W uzupełnieniu z dnia 3 stycznia 2014 r. Wnioskodawca wskazał, że nieodpłatne przekazanie na rzecz Miasta zmodernizowanych obiektów, o których mowa we wniosku, stanowiło nieodpłatne świadczenie usług związane z celami działalności gospodarczej wykonywanej przez Spółkę.

Powyższe wynika z tego, że:

czynność przekazania zmodernizowanych obiektów przez Spółkę na rzecz Miasta nie stanowiła dostawy towarów, gdyż Spółka w żadnym momencie nie była właścicielem nieruchomości, na której zostały wybudowane obiekty, a jedynie poniosła wydatki związane z ich budową; tym samym, omawiane przekazanie stanowi dla celów VAT świadczenie usług,
Spółka przekazując na rzecz Miasta zmodernizowane obiekty nie pobrała z tego tytułu żadnej zapłaty lub wynagrodzenia, co potwierdza nieodpłatny charakter świadczenia omawianych usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Miasta,
omawiane nieodpłatne świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Miasta zostało dokonane na cele związane z działalnością gospodarczą Spółki, gdyż:
1. Spółka wykorzystywała omawiane obiekty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą polegającą na świadczeniu usług wodociągowo-kanalizacyjnych oraz
2. w przyszłości Spółka najprawdopodobniej rozszerzy zakres prowadzonej przez siebie działalności w zakresie świadczenia usług wodno-kanalizacyjnych, bowiem będzie świadczyć usługi w tym zakresie w odniesieniu do planowanych budynków Uniwersytetu, które zostaną wzniesione w miejsce omawianych obiektów przekazanych przez Spółkę na rzecz Miasta.

Jednocześnie, z uwagi na to, iż przekazanie na rzecz Miasta zmodernizowanych obiektów stanowiło nieodpłatne świadczenie usług na cele związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, czynność ta - zdaniem Spółki - nie podlega opodatkowaniu VAT w świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym w maju 2012 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy nieodpłatne przekazanie obiektów znajdujących się na terenie Działki stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, a w konsekwencji, czy w związku z tym przekazaniem Spółka była zobowiązana wykazywać podatek VAT należny?

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przekazanie obiektów znajdujących się na terenie Działki nie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, a w konsekwencji - Spółka nie była zobowiązana wykazywać podatku VAT należnego w związku z tym przekazaniem.

W szczególności, w opinii Spółki, w stanie faktycznym będącym przedmiotem niniejszego wniosku, nieodpłatne przekazanie przez Spółkę obiektów znajdujących się na terenie Działki:

nie podlegało opodatkowaniu VAT jako dostawa towarów - gdyż czynność ta nie mogła być uznana za dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o VAT oraz
nie podlegało opodatkowaniu VAT jako świadczenie usług - gdyż czynność ta nie wyczerpuje warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Uzasadnienie swojego stanowiska.

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Regulacja ta ustanawia generalną zasadę, zgodnie z którą opodatkowaniu VAT podlegają jedynie czynności mające odpłatny charakter.

Niemniej, wyjątkiem od tej reguły są czynności wymienione w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Na warunkach określonych w tych przepisach za czynność opodatkowaną VAT można bowiem uznać także nieodpłatną dostawę towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług.

Dostawa towarów

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Powyższe oznacza, że odbiorca otrzymujący towar musi uzyskać możliwość rozporządzania nim, jedynie choćby w ekonomicznym sensie tego pojęcia.

Jednocześnie, stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym w maju 2012 r., przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumiało się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

W konsekwencji, niezależnie od tego czy dostawa towarów ma charakter odpłatny czy też nie, aby stanowiła ona dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu VAT niezbędne jest, aby w wyniku dokonania tejże dostawy doszło do przekazania prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, tzn. nabywca towaru musi uzyskać możliwość rozporządzania nim, jedynie choćby w ekonomicznym aspekcie.

Zdaniem Spółki, przekazanie przez Spółkę obiektów znajdujących się na terenie Działki nie stanowiło dostawy towarów w rozumieniu przywołanych powyżej przepisów ustawy o VAT, ponieważ w omawianej sytuacji nie doszło do przeniesienia prawa do dysponowania towarami (obiektami) jak właściciel, bowiem obiekty przekazane przez Spółkę nie stanowiły jej własności.

Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 47 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej: Kodeks cywilny), część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (zasada superficies solo cedit). Z kolei, art. 48 Kodeksu cywilnego stanowi, iż z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w tej ustawie, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Zdaniem Spółki, zgodnie z treścią przytoczonych przepisów, wymienione w opisie stanu faktycznego obiekty znajdujące się na terenie Działki, które zostały nieodpłatnie przekazane na rzecz Miasta w maju 2012 r., były stale związane z gruntem i stanowiły jego część składową bowiem powstały na gruncie stanowiącym własność Miasta.

Tym samym - zgodnie z przytoczonymi powyżej przepisami Kodeksu cywilnego - żaden z obiektów znajdujących się na terenie Działki nie stanowił własności Spółki. W konsekwencji, Spółka nie mogła przekazać prawa do dysponowania tymi obiektami jak właściciel. Należy uznać, iż prawo własności do wybudowanych na terenie Działki obiektów przeszło na właściciela (tj. Miasto) samoistnie - w momencie ich związania z gruntem.

Podsumowując, w opisanym stanie faktycznym, nie miała miejsca dostawa towarów, gdyż Spółka w żadnym momencie nie była właścicielem Działki, na której zostały wybudowane obiekty, a jedynie poniosła wydatki związane z ich budową. Tym samym, czynność przekazania Działki nie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz 2 ustawy o VAT.

Świadczenie usług

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Ponadto, art. 8 ust. 2 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym w maju 2012 r., określał dwa przypadki, w których za czynność opodatkowaną można było uznać świadczenie usług o charakterze nieodpłatnym, tj.:

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W świetle powyższego, pomimo że świadczenie usług na gruncie ustawy o VAT zostało zdefiniowane w bardzo szeroki sposób, to świadczenie usług nie podlegało opodatkowaniu VAT w sytuacji, gdy spełnione były łącznie dwa warunki, tj.:

świadczenie to miało charakter nieodpłatny oraz
nieodpłatne świadczenie usług jest związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Zdaniem Spółki, w przypadku przekazania przez Spółkę obiektów zlokalizowanych na terenie Działki oba powyższe warunki zostały spełnione, tj. przekazanie to miało charakter nieodpłatny oraz miało ono związek z działalnością gospodarczą Spółki. W konsekwencji, omawiane przekazanie nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Uzasadnienie swojego stanowiska.

Nieodpłatny charakter przekazania

Spółka przekazując (zwracając) Działkę wraz ze znajdującymi się na jej terenie obiektami nie pobrał żadnej zapłaty lub wynagrodzenia. Tym samym, przekazanie obiektów miało charakter nieodpłatny.

Jak wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, odpłatność danej czynności na gruncie VAT ma miejsce, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym (tak np. orzeczenie w sprawach C-154/80 Coöperatieve Aardappelenbewaarplaats oraz C-102/86 w sprawie Apple and Pear).

W analizowanym przypadku, Spółka - w zamian za przekazanie obiektów zlokalizowanych na Działce - nie otrzymała od Wydziału Gospodarki Nieruchomościami, Miasta, ani innego podmiotu reprezentującego te podmioty żadnego świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie na gruncie podatku VAT.

Związek z działalnością gospodarczą Spółki

W ocenie Spółki, nie ulega również wątpliwości, że budowa i modernizacja obiektów na terenie Działki pozostawała w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Spółkę.

Spółka wykorzystywała bowiem znajdujące się na Działce obiekty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą polegającą na świadczeniu usług wodociągowo-kanalizacyjnych. W konsekwencji, przekazanie Działki wraz z obiektami, pozostawało w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, gdyż było bezpośrednim następstwem jej prowadzenia.

Nie bez znaczenia jest również fakt, że w wyniku przekazania Działek, w przyszłości Spółka najprawdopodobniej rozszerzy zakres prowadzonej przez siebie działalności w zakresie świadczenia usług wodno-kanalizacyjnych, bowiem będzie świadczyć usługi w tym zakresie w odniesieniu do planowanych budynków Uniwersytetu.

Mając na uwadze powyższe, w opinii Spółki, nieodpłatne przekazanie obiektów posadowionych na Działce, było związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Spółkę, a tym samym, takie przekazanie nie mogło zostać uznane za nieodpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Stanowisko organów podatkowych

Spółka podkreśliła, że przedstawione przez nią w niniejszym wniosku stanowisko ma potwierdzenie w praktyce Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w tym w:

interpretacji z dnia 6 lutego 2013 r., sygn. ILPP1/443-1038/12-4/HW, gdzie uznano, że: ,‚(...) skoro inwestycja drogowa będzie wykonana na gruncie stanowiącym własność Gminy, nie można uznać, iż przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Gminy powyższej infrastruktury stanowi dostawę towaru, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie nie nastąpi bowiem przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, gdyż Gmina, z racji posiadanego prawa własności do gruntu, będzie dysponowała również prawem własności do wszelkich jego części składowych, to jest w niniejszej sprawie do wybudowanej infrastruktury drogowej trwale z tym gruntem związanej. (…) Analiza sytuacji przedstawionej we wniosku wskazuje, że w przedmiotowej sprawie nieodpłatne przekazanie na rzecz Gminy przebudowanej przez Spółkę drogi na gruncie będącym własnością Gminy, stanowić będzie nieodpłatne świadczenie usług, jednakże czynność ta nie będzie spełniała wskazanej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy przesłanki do objęcia jej opodatkowaniem. Aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT - jak wskazano wyżej - świadczenie tych usług musi się bowiem odbyć bez związku z potrzebami prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. W sprawie będącej przedmiotem wniosku nieodpłatne świadczenie usług polegające na nieodpłatnym przekazaniu drogi na rzecz Gminy ma związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, (…)”;
interpretacji z dnia 13 sierpnia 2013 r., sygn. ILPP1/443-417/13-2/MK, w której podniesiono, że: „(...) skoro inwestycja (infrastruktura towarzysząca, w skład której wchodzi m.in. parking i zjazd) będzie wykonana na gruncie stanowiącym własność Gminy, nie można uznać, iż przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Gminy powyższej infrastruktury lub jej elementu, stanowi dostawę towaru, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy (...) Analiza sytuacji przedstawionej we wniosku wskazuje, że w przedmiotowej sprawie nieodpłatne przekazanie na rzecz Gminy wybudowanej przez Spółkę infrastruktury na gruncie będącym własnością Gminy, stanowić będzie nieodpłatne świadczenie usług, jednakże czynność ta nie będzie spełniała wskazanej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy przesłanki do objęcia jej opodatkowaniem”;
interpretacji z dnia 21 marca 2013 r., sygn. ILPP2/443-1252/12-6/AKr, gdzie wskazano, że: ,,skoro inwestycja drogowa będzie wykonana na gruncie stanowiącym własność Miasta, nie można uznać, iż ich przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Miasta będzie stanowiło dostawę towaru, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy. (…) nieodpłatne przekazanie inwestycji drogowej na rzecz gminy nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;
oraz interpretacjach z 12 czerwca 2013 r., sygn. ILPP1/443-210/13-4/JSK i z dnia 5 października 2009 r., sygn. ILPP2/443-937/09-4/EWW.

Ponadto, podobny pogląd jest prezentowany również przez Dyrektorów innych Izb Skarbowych upoważnionych do wydawania indywidualnych interpretacji podatkowych, np. przez:

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 18 lipca 2013 r., sygn. IPTPP2/443-342/13-4/AW oraz z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. IPTPP4/443-13/13-7/BM;
Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 10 maja 2013 r., sygn. IPPP1/443-184/13-4/JL oraz z dnia 25 lutego 2012 r., sygn. IPPP2/443-48/13-2/MM.

Reasumując, zdaniem Spółki, przekazanie obiektów znajdujących się na Działce nie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących na okres maj 2012 r., gdyż we wniosku z dnia 16 października 2013 r. Wnioskodawca zaznaczył, że nieodpłatne przekazanie obiektów miało miejsce w miesiącu maju 2012 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę i odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi zostaje wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Wypłacający wynagrodzenie otrzymuje w zamian świadczenie przynoszące mu korzyść.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w ww. przepisach w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak, w myśl art. 8 ust. 2 ustawy obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia 31 marca 2013 r., za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Zatem aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a zatem za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem świadczącym usługi wodociągowo-kanalizacyjne, działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

W lutym 1992 r. Spółka wystąpiła z wnioskiem do Przewodniczącego Komisji Gospodarki Komunalnej Rady Miejskiej o przeanalizowanie możliwości przyznania jej części terenu wraz z obiektami na nim posadowionymi - Działki, który dotychczas był użytkowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji oraz Komunalne Przedsiębiorstwo.

Spółka w kwietniu 1993 r. otrzymała pismo od Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej informujące o przekazaniu do używania Działki na rzecz MPK oraz Wnioskodawcy. Zasady dotyczące wykorzystania i zagospodarowania terenu ustalały jednak, że wydzielenie geodezyjne Działki ma tymczasowy charakter, a istniejące obiekty nie powinny być rozbudowywane.

W marcu 1994 r. decyzją Wydziału Gospodarki Komunalnej Spółka otrzymała pozwolenie na budowę (modernizację) na terenie Działki, z zastrzeżeniem, że decyzja jest wydana na okres tymczasowy.

We wrześniu 2010 r. Wydział Gospodarki Nieruchomościami poinformował Spółkę, że zajmowana przez nią Działka ma zostać zbyta na rzecz Uniwersytetu i w konsekwencji zobowiązał Spółkę do opuszczenia Działki w terminie dwóch lat.

Przez okres korzystania z Działki, Spółka poniosła nakłady na budowę i modernizację obiektów znajdujących się na terenie Działki. Dotyczyło to w szczególności: budynku socjalnego, utwardzenia nawierzchni, garaży dla samochodów dostawczych, budynku zaplecza technicznego i pogotowia, przewodów kanalizacyjnych, przyłączy, dróg i placów.

Należy podkreślić, że przez cały czas korzystania z Działki, Spółka nie była jej właścicielem, a użytkowanie opierało się na ustaleniach, które wskazywały na tymczasowy charakter korzystania z tej nieruchomości.

W maju 2012 r. na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego podpisanego przez Wnioskodawcę z Wydziałem Gospodarki Nieruchomościami, Spółka przekazała (zwróciła) Działkę nieodpłatnie na rzecz Miasta, wraz z wszystkimi posadowionymi na niej obiektami, które były przedmiotem inwestycji dokonywanych w przeszłości przez Spółkę. Na przeważającej większości przekazanych działek zostaną najprawdopodobniej wzniesione w przyszłości nieruchomości służące prowadzeniu działalności Uniwersytetu, a tym samym, obiekty przekazane przez Spółkę w większości zostaną najprawdopodobniej zlikwidowane przez Uniwersytet.

Wnioskodawca wskazał, że nieodpłatne przekazanie na rzecz Miasta zmodernizowanych obiektów, o których mowa we wniosku, stanowiło nieodpłatne świadczenie usług związane z celami działalności gospodarczej wykonywanej przez Spółkę.

Powyższe wynika z tego, że omawiane nieodpłatne świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Miasta zostało dokonane na cele związane z działalnością gospodarczą Spółki, gdyż:

Spółka wykorzystywała omawiane obiekty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą polegającą na świadczeniu usług wodociągowo-kanalizacyjnych oraz
w przyszłości Spółka najprawdopodobniej rozszerzy zakres prowadzonej przez siebie działalności w zakresie świadczenia usług wodno-kanalizacyjnych, bowiem będzie świadczyć usługi w tym zakresie w odniesieniu do planowanych budynków Uniwersytetu, które zostaną wzniesione w miejsce omawianych obiektów przekazanych przez Spółkę na rzecz Miasta.

W analizowanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii uznania nieodpłatnego przekazania obiektów na rzecz Miasta za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz obowiązku naliczenia tego podatku.

Stosownie do art. 47 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zwanej dalej k.c., część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Jak stanowi § 2 cyt. przepisu, częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych (art. 47 § 3 k.c.).

W art. 48 k.c. postanowiono, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Ponadto w art. 49 § 1 k.c. wskazano, że urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca (art. 49 § 2 k.c.).

Zaznaczyć należy, że przesłanka wynikająca z art. 49 § 1 k.c. jest spełniona z chwilą podłączenia wymienionych w tym przepisie urządzeń do sieci należących do przedsiębiorstwa lub zakładu.

Odnosząc opisaną przez Wnioskodawcę sytuację do obowiązujących przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, że skoro wybudowanie i zmodernizowanie obiektów, o których mowa we wniosku, nastąpiło na gruncie niestanowiącym własności Zainteresowanego, nie można uznać, że przekazanie przez Niego na rzecz Miasta obiektów stanowiło dostawę towaru, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy.

W rozpatrywanej sprawie nie nastąpiło bowiem przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, gdyż właściciel przedmiotowego gruntu, z racji posiadanego prawa własności do niego, dysponował również prawem własności do wszelkich jego części składowych, to jest w niniejszej sprawie do obiektów trwale z tym gruntem związanych. Tym samym nieodpłatne przekazanie tych obiektów na rzecz Miasta należy traktować jako świadczenie usług, bowiem jest to w istocie przekazanie jedynie poniesionych nakładów.

W związku z powyższym koniecznym jest rozważenie kwestii zakwalifikowania przedmiotowej czynności nieodpłatnego przekazania wybudowanych i zmodernizowanych obiektów na rzecz Miasta jako nieodpłatnego świadczenia usług, które nie podlegało regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że powołany przepis art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy nie uzależnia faktu opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika od prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tym świadczeniem.

Analiza sytuacji przedstawionej we wniosku wskazuje, że w analizowanej sprawie nieodpłatne przekazanie przez Spółkę na rzecz Miasta wybudowanych i zmodernizowanych obiektów, zlokalizowanej na gruncie niebędącym własnością Wnioskodawcy, stanowiło nieodpłatne świadczenie usług, jednakże czynność ta nie spełniała wskazanej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy przesłanki do objęcia jej opodatkowaniem. Aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT - jak wskazano wyżej - świadczenie tych usług musi się bowiem odbyć bez związku z potrzebami prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku nieodpłatne świadczenie usług polegające na nieodpłatnym przekazaniu obiektów, o których mowa w opisie sprawy - jak wskazał Wnioskodawca - zostało dokonane na cele związane z działalnością gospodarczą Spółki. W konsekwencji powyższego nieodpłatne przekazanie przez Spółkę obiektów, tj. budynku socjalnego, utwardzenia nawierzchni, garaży dla samochodów dostawczych, budynku zaplecza technicznego i pogotowia, przewodów kanalizacyjnych, przyłączy, dróg i placów na rzecz właściciela gruntu nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, nieodpłatne przekazanie obiektów znajdujących się na terenie Działki stanowiło czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Tym samym Wnioskodawca w związku z tym przekazaniem nie był zobowiązany wykazać podatku należnego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin