2014.03.21 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-1296/13/PSZ
z 21 marca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2013 r. (data wpływu 23 grudnia 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 12 marca 2014 r. (data wpływu 14 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconego odszkodowania - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconego odszkodowania.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 12 marca 2014 r. (data wpływu 14 marca 2014 r.).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 9 lutego 2009 r. (poniedziałek) skradziono Panu samochód dostawczy wraz z towarem. Towar został pobrany w dniu 6 lutego 2009 r. (piątek) z magazynu firmy X na terenie terminala kontenerowego. Towar należał do klienta, dla którego świadczył Pan usługę transportową. Do odbiorcy towar miał zostać dostarczony dnia 9 lutego 2009 r. Towar odebrał Pana pracownik, który po dokonaniu wszystkich formalności opuścił teren terminala i udał się na Pana posesję, gdzie przekazał Panu kluczyki i dokumenty samochodu. Wskazuje Pan, że teren posesji ogrodzony jest siatką stalową, a prowadząca do niego brama stalowa zamykana jest na kłódkę. Samochód wraz z towarem znajdował się na terenie posesji do dnia 9 lutego 2009 r. W tym dniu rano pojazd wyprowadzony został z posesji i pozostawiony przed domem na ok 10 min. Samochód zamknięty został na klucz. W tym czasie samochód został skradziony. Zaznacza Pan, że posiadał tylko jeden komplet kluczyków, co było ujęte w polisie AC pojazdu. Ponadto wskazuje Pan, że samochód posiadał immobiliser, nie posiadał alarmu – nie wymagał tego ubezpieczyciel. Samochód był objęty ubezpieczeniem OC, AC, NNW.

W dniu 9 lutego 2009 r. zawiadomił Pan policję o kradzieży tego samochodu z zawartością artykułów wędkarskich.

W dniu 24 kwietnia 2009 r. nastąpiło umorzenie śledztwa. W uzasadnieniu wskazano, że wykonano wszelkie czynności, które nie doprowadziły do zebrania materiału dowodowego, pozwalającego ukierunkowanie dalszych czynności w śledztwie.

Spedytor dostarczający towar klientowi zawarł umowę ubezpieczenia na rzecz osób trzecich będących jego kontrahentami – nadawców i odbiorców towarów, ponoszących ryzyko transportowe z Towarzystwem Ubezpieczeniowym. Działając na podstawie tej umowy Towarzystwo Ubezpieczeniowe wypłaciło na rzecz klienta odszkodowanie za utracony towar. Jednocześnie wystąpiło z powództwem przeciwko Panu o zapłatę odszkodowania na rzecz Towarzystwa.

Sąd okręgowy wyrokiem z maja 2012 r., z powództwa Towarzystwa Ubezpieczeniowego, zasądził od Pana kwotę 163.245 zł 48 gr wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 sierpnia 2010 r. oraz zasądził kwotę 13.660 zł 23 gr tytułem zwrotu kosztów procesu.

W dniu 10 lipca 2012 r. zawarł Pan ugodę z Towarzystwem Ubezpieczeniowym celem zaspokojenia zasądzonych od Pana wierzytelności towarzystwa, która zobowiązała Pana do zapłaty 180.000 w terminie do 16 listopada 2012 r.

Kwotę tę zapłacił Pan w czterech ratach. Do kosztów uzyskania przychodów kwota powyższa zaliczona została w roku 2012.

Dodatkowo informuje Pan, że w ww. wyroku sąd powołał wyrok Sądu rejonowego, który oddalił powództwo spedytora spółki z o.o. przeciwko Panu w sprawie zapłaty na rzecz spedytora kwoty cła i podatku VAT z odsetkami. W uzasadnieniu wskazano, że okoliczności sprawy nie uzasadniają tezy prezentowanej przez spedytora, iż wykonując umowę ze spółką z o.o. nie dochował Pan należytej staranności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy słusznie zaliczono kwotę 180.000 zł do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym 2012?

Zdaniem Wnioskodawcy, słusznie zakwalifikowano kwotę 180.000 zł do kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Zatem aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
musi być należycie udokumentowany.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Uregulowania dotyczące kar umownych oraz odszkodowań zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. u. Nr 16 poz. 93 ze zm.). Stosownie do treści art. 483 § 1 Kodeksu, kara umowna to określona w umowie suma, której zapłata stanowi naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Najistotniejszą cechą kary umownej jest to, ze należy się ona wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 § 1 Kodeksu cywilnego). Natomiast, zgodnie z art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego, odszkodowanie to świadczenie, które wyrównuje straty poniesione przez poszkodowanego oraz utracone przez niego korzyści.

Podstawową przyczyną eliminacji poniesionych kosztów kar lub odszkodowań z kosztów podatkowych – w myśl art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest wada usługi (towaru). Zatem nie wszystkie odszkodowania i kary umowne wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy nie stanowią kosztu podatkowego, lecz tylko te, które wynikają z wad sprzedawanych towarów, wad wykonywanych robót i usług, kary za zwłokę w zamianie towaru wadliwego na niewadliwy lub kary za zwłokę w usunięciu wad wykonywanych robót i usług. Istotą tego przepisu jest wobec tego wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów kar umownych związanych z wadami towarów lub usług. Nie odnosi się on natomiast do kar umownych i wypłaconych z tytułu kradzieży powierzonego towaru. Oznacza to, że kary umowne z innego tytułu, które nie zostały wymienione w zamkniętym katalogu kar umownych wiążących się z nienależytym wykonaniem usług, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem istnienia związku przyczynowego pomiędzy karą a możliwością uzyskania przychodu.

Podkreślić jednak należy, że poniesiony wydatek, aby mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, musi spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy, tj. musi zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie, ciężar prawidłowego udokumentowania wydatku i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem (zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła) przychodów spoczywa na podatniku. To właśnie on musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności. Decydując się na poniesienie określonych wydatków musi sam dokonać oceny, czy wydatki, które poniósł mają na celu uzyskanie przychodu albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, a następnie podjąć decyzję o ich ewentualnym zakwalifikowaniu do kosztów podatkowych.

Zauważyć należy, iż zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w przywołanym przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodów uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż poniesiony wydatek przysporzy mu spodziewanego przychodu lub przyczyni się do zabezpieczenia źródła przychodów.

W przedmiotowej sprawie istotna jest analiza poniesionego wydatku w postaci wypłaconego odszkodowania i jego wpływu na powstanie przychodu, względnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. Analiza ta nie byłaby pełna bez uwzględnienia, czy powstaniu tego kosztu towarzyszyło Pana racjonalne działanie.

W kontekście racjonalności działań należy zauważyć, że koszty związane z działalnością gospodarczą firmy oprócz tego, że muszą być wynikiem racjonalnego i celowego działania nie mogą obciążać budżetu skutkami zaniedbań powodujących zmniejszenie jego wpływów. Działalność gospodarcza podlega bowiem określonym regułom ekonomicznym i musi opierać się o zasadę racjonalności działań w dążeniu do realizacji postawionego celu.

Podkreślić należy, że podatnik nie może kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wydatków, będących następstwem jego niewłaściwego lub nieracjonalnego działania. Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik i nie ma możliwości przenoszenia tego ryzyka na budżet państwa. Wyjątkiem mogą być jedynie nieprzewidywalne sytuacje, których uniknięcie było niemożliwe, pomimo podjęcia przez podatnika wszelkich koniecznych działań w celu zapobieżenia im.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 9 lutego 2009 r. (poniedziałek) skradziono Panu samochód dostawczy wraz z towarem. Towar został pobrany w dniu 6 lutego 2009 r. (piątek) z magazynu firmy X na terenie terminala kontenerowego. Towar należał do klienta, dla którego świadczył Pan usługę transportową. Do odbiorcy towar miał zostać dostarczony dnia 9 lutego 2009 r. Towar odebrał Pana pracownik, który po dokonaniu wszystkich formalności opuścił teren terminala i udał się na Pana posesję, gdzie przekazał Panu kluczyki i dokumenty samochodu. Wskazuje Pan, ze teren posesji ogrodzony jest siatką stalową, a prowadząca do niego brama stalowa zamykana jest na kłódkę. Samochód wraz z towarem znajdował się na terenie posesji do dnia 9 lutego 2009 r. W tym dniu rano pojazd wyprowadzony został z posesji i pozostawiony przed domem na ok 10 min. Samochód zamknięty został na klucz. W tym czasie samochód został skradziony. Wskazał Pan, że samochód posiadał immobiliser, nie posiadał alarmu – nie wymagał tego ubezpieczyciel. Samochód był objęty ubezpieczeniem OC, AC, NNW. W dniu 9 lutego 2009 r. zawiadomił Pan policję o kradzieży z tego samochodu z zawartością artykułów wędkarskich. W dniu 24 kwietnia 2009 r. nastąpiło umorzenie śledztwa.

Kwotę tę zapłacił Pan w czterech ratach. Do kosztów uzyskania przychodów kwota powyższa zaliczona została w roku 2012.

Ponadto wskazał Pan, że w ww. wyroku sąd powołał wyrok Sądu rejonowego, który oddalił powództwo spedytora spółki z o.o. przeciwko Panu w sprawie zapłaty na rzecz spedytora kwoty cła i podatku VAT z odsetkami. W uzasadnieniu wskazano, że okoliczności sprawy nie uzasadniają tezy prezentowanej przez spedytora, iż wykonując umowę ze spółką z o.o. nie dochował Pan należytej staranności.

Na tle przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, w szczególności informacji o złożeniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa stwierdzić należy, że jeżeli kradzież samochodu była następstwem zdarzenia losowego, a Pan dochował należytej staranności przy pieczy i zabezpieczeniu samochodu, to zostały spełnione przesłanki uprawniające do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wypłaconego odszkodowania z tytułu kradzieży towarów.

Odnosząc się do momentu ewidencjonowania kosztów uzyskania przychodów, wskazać należy, że na podstawie art. 22 ust. 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w roku podatkowym, w którym zostały poniesione, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.

Zgodnie z art. 22 ust. 5 ww. ustawy, u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b.

W myśl art. 22 ust. 5a cyt. ustawy koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego

są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Przy czym, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 5a pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie (art. 22 ust. 5b ww. ustawy).

Stosownie natomiast do postanowień art. 22 ust. 5c ww. ustawy koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zgodnie z art. 22 ust. 6 ustawy, zasady określone w ust. 5-5c, z zastrzeżeniem ust. 6b, mają zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem, że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego.

Koszty pośrednie dotyczą całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej i ponoszone są w celu zachowania źródła przychodów. Tego rodzaju kosztem są między innymi wydatki związane ze zdarzeniami losowymi niezależnymi od podatnika. Wydatki takie należy zatem zaliczać do kosztów uzyskania przychodów jako koszty ogólne prowadzonej działalności gospodarczej, które potrącane są w dacie poniesienia.

Wydatek poniesiony w związku z wypłatą odszkodowania stanowi pośredni koszt uzyskania przychodu. Zatem, w sytuacji przedstawionej we wniosku datą poniesienia kosztu podatkowego związanego z wypłatą odszkodowania będzie data zawarcia ugody z Towarzystwem Ubezpieczeniowym celem zaspokojenia zasądzonych od Pana wierzytelności towarzystwa. Ugoda będzie bowiem stanowiła dokument potwierdzający poniesienie wydatku.

Reasumując, zapłacone przez Pana odszkodowanie, może stanowić dla Pana koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w roku 2012.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni
od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin