Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-674/13-2/JK4
z 8 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z póżn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2013 r. (data wpływu 15 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wypłaconego pracownikowi na mocy zawartej ugody sądowej – jest:

• w części dotyczącej odszkodowania na zasadach przewidzianych w art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy – prawidłowe,
  

• w części dotyczącej odszkodowania przewidzianego w art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników – nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wypłaconego pracownikowi na mocy zawartej ugody sądowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, pozostający zatrudnionym na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieoznaczony na stanowisku menedżerskim wystąpił przeciwko swojemu pracodawcy z pozwem m.in. o:

1. uznanie wypowiedzenia umowy o pracę - dokumentu, datowanego na dzień 18 lutego 2013 r. i w tym samym dniu osobiście odebranego przez powoda - za bezskuteczne względnie niezasadne i przywrócenie podatnika do pracy na dotychczasowych warunkach, jeżeli umowa ulegnie rozwiązaniu,
2. nałożenie na stronę pozwaną – B. w wyroku kończącym postępowanie – zgodnie z art. 477 ze zn. 2 § 2 K.p.c. - obowiązku dalszego zatrudnienia powoda do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy,
3. zasądzenie od pozwanego B. na rzecz podatnika łącznej kwoty 114.660,00 zł (sto czternaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt złotych), na którą to kwotę składają się:
   1. kwota 57.330,00 zł (słownie: pięćdziesiąt siedem tysięcy trzysta trzydzieści złotych) od dnia 11 czerwca 2013 r. - tytułem odszkodowania za okres 3 m-cy, na zasadach przewidzianych w art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy (tj. 19.110,00 zł x 3 = 57.330,00 zł),
   2. kwota 57.330,00 zł (słownie: pięćdziesiąt siedem tysięcy trzysta trzydzieści złotych) od dnia 11 czerwca 2013 r. - tytułem odszkodowania przewidzianego w art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tj. 19.110,00 zł x 3 = 57.330,00 zł).
      
      

W konsekwencji powyższego, w chwili wytoczenia powództwa Wnioskodawca żądał łącznie odszkodowania w wysokości sześciomiesięcznego jego wynagrodzenia zasadniczego wynoszącego miesięcznie 19.110,00 zł (dziewiętnaście tysięcy sto dziesięć złotych), tj. łącznie kwoty 114.660,00 zł.

Na mocy treści ugody sądowej zawartej przed Sądem Rejonowym w sprawie, pracodawca - pozwany B. zobowiązał się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty 95.550,00 zł tytułem odszkodowania w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania. Nie określono w treści ugody, jakie przepisy stanowią podstawę wypłaty odszkodowania, wiadomo jednak, że odszkodowanie obejmuje wynagrodzenie Wnioskodawcy odpowiadające pięciokrotnej wysokości miesięcznego zasadniczego wynagrodzenia (tj. 19.110,00 zł x 5 = 95.500,00 zł), Można wnioskować - i na takim stanowisku stoi Wnioskodawca - że na kwotę objętą ugodą sądową w wysokości 95.550,00 zł składają się:

1. kwota 57.330,00 zł (słownie: pięćdziesiąt siedem tysięcy trzysta trzydzieści złotych) - tytułem odszkodowania za okres 3 m-cy, na zasadach przewidzianych w art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy, tj. 19.110,00 zł x 3 m-ce,
2. kwota 38.220,00 zł (trzydzieści osiem tysięcy dwieście dwadzieścia złotych) – tytułem odszkodowania przewidzianego w art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, tj. 19.110,00 zł x 2 m-ce.
   
   

W treści ugody zostało użyte sformułowanie, że Wnioskodawca otrzymuje od swojego pracodawcy odszkodowanie, bez jednoznacznego wskazania tytułem jakiej podstawy prawnej odszkodowanie to podatnikowi jest należne, niemniej z okoliczności całej sprawy łatwo wskazać podstawę prawną, o której mowa powyżej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane przez pracownika od pracodawcy odszkodowanie, wynikające z treści ugody sądowej zawartej przed sądem pracy, którego podstawę stanowią przepisy zarówno art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy, jak również art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w sytuacji, w której nie można jednoznacznie wskazać, jaka część tego odszkodowania dotyczy odszkodowania wypłaconego na podstawie Kodeksu pracy, a jaka ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników jest odszkodowaniem zwolnionym z opodatkowania na podstawie art. art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. lub art. 21 ust. 1 pkt 3 b u.p.d.o.f.?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota określona ugodą sądową jest odszkodowaniem, którego podstawę stanowią przepisy:

• art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy tj. uznanie, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieoznaczony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę,
  
• art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
  
  

Można wnioskować - i na takim stanowisku stoi Wnioskodawca, że na kwotę objętą ugodą sądową w wysokości 95.550,00 zł składają się:

1. kwota 57.330,00 zł (słownie: pięćdziesiąt siedem tysięcy trzysta trzydzieści złotych) - tytułem odszkodowania za okres 3 m-cy, na zasadach przewidzianych w art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy, tj. 19.110,00 zł x 3 m-ce,
2. kwota 38.220,00 zł (trzydzieści osiem tysięcy dwieście dwadzieścia złotych) - tytułem odszkodowania przewidzianego w art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, tj. 19.110,00 zł x 2 m-ce.
   
   

Można jednakże przyjąć, że należne i wypłacone podatnikowi odszkodowanie zostało wypłacone w proporcjach odmiennych, tj. 38.220,00 zł tytułem odszkodowania wynikającego z przepisów Kodeksu pracy oraz 57.330,00 zł tytułem odszkodowania wynikającego z przepisów ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy.

Wskazując na art. art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznać należy, że należne podatnikowi odszkodowanie pozostaje zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż wolne od podatku dochodowego są: otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw

Niewątpliwie przepis art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy jest odszkodowaniem, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych przepisów, tj. Kodeksu pracy. Co więcej zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie.

W ocenie Wnioskodawcy otrzymane przez niego odszkodowanie wynikające z treści zawartej ugody, stanowi inne odszkodowanie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b, a które zostało wypłacone na podstawie zawartej ugody sądowej, do kwoty ściśle określonej w tej ugodzie. Oznacza to, że na mocy wskazanego przepisu, otrzymane odszkodowanie będzie zwolnione z opodatkowania. Odszkodowanie to nie dotyczy zatem korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono, zatem nie będzie miało wyłączenie ze zwolnienia wskazane w treści art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) u.p.d.o.f.

Według Wnioskodawcy, otrzymana kwota stanowi odszkodowanie, które w sposób ścisły określają przepisy odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponieważ otrzymana kwota nie przekracza wysokości odszkodowania, jaką przewidują odrębne przepisy i jaka mogłaby zostać zasądzona, gdyby spór zakończył się wydaniem wyroku w całości uwzględniającego żądanie Wnioskodawcy, zatem otrzymana kwota nie wynika z czysto umownego jej charakteru, albowiem na mocy ugody sądowej podatnik zgodził się jedynie na obniżenie wysokości otrzymanego odszkodowania, rezygnując z części należnej mu kwoty odpowiadającej wynagrodzeniu za 1 miesiąc i wynoszącej 19.110,00 zł, a kwota odszkodowania (jego części) w wysokości 38.220,00 zł stanowi inne odszkodowanie przewidziane odrębnymi przepisami, które podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem PIT.

W zaistniałej sytuacji faktycznej i prawnej, w której nie można jednoznacznie wskazać proporcji pomiędzy wysokością odszkodowania określonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy oraz ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w której wiadomo jednak, że w żadnym przypadku wysokość otrzymanej kwoty nie przekracza wartości i wysokości odszkodowania określonego w tych przepisach (odrębnych ustawach) otrzymane przez podatnika świadczenie w całości korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. oraz art. 21 ust. 2 pkt 3b u.p.d.o.f.

Potwierdzeniem stanowiska Wnioskodawcy jest interpretacja wydana przez Ministra Finansów Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 grudnia 2009 r. nr IPPB4/415-661/09-6/JK, zgodnie z którą w bardzo podobnym stanie faktycznym i prawnym organ podatkowy uznał, że odszkodowanie (przyp. z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę) należy zakwalifikować jako odszkodowanie wynikające wprost z przepisów odrębnych ustaw, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Także inna interpretacja Ministra Finansów - reprezentowanego przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 18 grudnia 2009 r. ITB2/415-926/08/MK potwierdza stanowisko podatnika, że odszkodowanie wypłacone na podstawie ugody sądowej stanowi przychód ze stosunku pracy zwolniony z opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wypłaconego pracownikowi na mocy zawartej ugody sądowej w części dotyczącej odszkodowania na zasadach przewidzianych w art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy jest prawidłowe, natomiast w części dotyczącej odszkodowania przewidzianego w art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowa kwota pieniężna, wynikająca z ugody sądowej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Z kolei, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Jeżeli wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Powyżej przywołane przepisy wskazują, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Zwolnieniu podlegają także inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wskazanymi w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a)-b). Na mocy tegoż przepisu wolne od podatku są inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wymienionymi powyżej. Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter.

Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegająca na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia – podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Dla ustalenia, czy określone świadczenie jest w rzeczywistości odszkodowaniem, istotne jest zbadanie jego charakteru, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, czy zostało ono w ugodzie sądowej nazwane odszkodowaniem, czy też nie.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wystąpił przeciwko swojemu pracodawcy z pozwem m.in. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne względnie niezasadne i przywrócenie Wnioskodawcy do pracy na dotychczasowych warunkach, jeżeli umowa ulegnie rozwiązaniu, nałożenie na stronę pozwaną zgodnie obowiązku dalszego zatrudnienia powoda do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy oraz zasądzenie łącznej kwoty 114.660,00 zł, na którą to kwotę składają się kwota tytułem odszkodowania za okres 3 m-cy, na zasadach przewidzianych w art. 47¹ w zw. z art. 45 § oraz kwota tytułem odszkodowania przewidzianego w art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Na mocy treści ugody sądowej pracodawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty 95.550,00 zł tytułem odszkodowania w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania. Nie określono w treści ugody, jakie przepisy stanowią podstawę wypłaty odszkodowania, wiadomo jednak, że odszkodowanie obejmuje wynagrodzenie Wnioskodawcy odpowiadające pięciokrotnej wysokości miesięcznego zasadniczego wynagrodzenia. Wnioskodawca wskazał, że na kwotę objętą ugodą sądową składa się kwota tytułem odszkodowania za okres 3 m-cy, na zasadach przewidzianych w art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy oraz kwota tytułem odszkodowania przewidzianego w art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia, czy otrzymane odszkodowanie, wynikające z treści ugody sądowej zawartej przed sądem pracy, którego podstawę stanowią przepisy zarówno art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy, jak również art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w sytuacji, w której nie można jednoznacznie wskazać, jaka część tego odszkodowania dotyczy odszkodowania wypłaconego na podstawie Kodeksu pracy, a jaka ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników jest odszkodowaniem zwolnionym z opodatkowania na podstawie art. art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. lub art. 21 ust. 1 pkt 3 b u.p.d.o.f.

Istotnym w niniejszej sprawie jest fakt zawarcia ugody. Zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że ugoda może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego (w omawianym stanie faktycznym stosunku pracy) stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 ustawy Kodeks pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W myśl art. 45 § 2 ustawy Kodeks pracy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 ustawy Kodeks pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47¹ ustawy Kodeks pracy).

Przyjmując zatem za Wnioskodawcą, że określone w ugodzie odszkodowanie przyznane zostało na podstawie art. 47¹ oraz art. 45 § 1 ustawy Kodeks pracy na mocy zawartej z pracodawcą ugody sądowej, należy stwierdzić, że korzysta ono ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw.

Natomiast w odniesieniu do części odszkodowania, którego podstawę stanowi art. 10 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, należy wskazać, że stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.), pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

1. jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
2. dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
3. trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
   
   

Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (art. 8 ust. 3), zaś jej wysokość nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy (art. 8 ust. 4).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy, przepisy art. 5 ust. 3-7 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przepisy prawa należy uznać, że kwota otrzymana przez Wnioskodawcę na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, nie jest zwolniona od podatku, gdyż z mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) jest wyłączona spod zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odprawa pieniężna, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, wypłacana na podstawie tej ustawy stanowi przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu łącznie z pozostałymi dochodami osiągniętymi w roku podatkowym według skali podatkowej, albowiem podstawą jej wypłaty był stosunek pracy.

Ponadto należy wskazać, że stosunku do kwoty, o której mowa wyżej, nie znajdzie zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż w przepisie tym zawarte jest zwolnienie od podatku dochodowego przewidziane dla innych odszkodowań (czyli innych niż te, których zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tychże ustaw), otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej tym wyroku lub ugodzie.

W związku z powyższym należy uznać, że kwota wypłacona na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, stanowi przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu, gdyż ma ścisły związek ze stosunkiem pracy – gdyby ten nie istniał, zobowiązanie do wypłaty by nie powstało.

Podsumowując, należy stwierdzić, że kwota wypłacona Wnioskodawcy w części dotyczącej odszkodowania na zasadach przewidzianych w art. 47¹ w zw. z art. 45 § 1 Kodeksu pracy korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast kwota przyznana na podstawie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, ani na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b lit.b), stanowi zatem przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu.

W związku z powyższym, nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że skoro nie można jednoznacznie wskazać proporcji pomiędzy wysokością odszkodowania określonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy oraz ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ale wiadomo jednak, że w żadnym przypadku wysokość otrzymanej kwoty nie przekracza wartości i wysokości odszkodowania określonego w tych przepisach (odrębnych ustawach), to otrzymane świadczenie w całości korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f.

Jednakże należy wskazać, że nie jest możliwe w postępowaniu o wydanie interpretacji indywidulanej konkretne określenie wartości tych części. Takie określenie możliwe będzie jedynie w ewentualnym postępowaniu podatkowym. W postępowaniu o wydanie interpretacji podatkowej organ przedstawia swoje stanowisko odnośnie zwolnienia (braku zwolnienia) co do zasady, natomiast nie co do konkretnej wysokości poszczególnych roszczeń składających się na tę kwotę. Zatem Wnioskodawca sam musi wykazać, że określony dochód jest z opodatkowania zwolniony.

Ponadto, w odniesieniu do przedstawionych kwot podanych we wniosku, organ informuje, że ewentualne przeliczenia, jakich należałoby dokonać nie należą do kompetencji tut. organu. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W związku z powyższym tut. organ nie może odnieść się do kwot wskazanych przez Wnioskodawcę.

Należy dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy – Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa.

Jednocześnie należy zauważyć, że we własnym stanowisku zawartym we wniosku, Wnioskodawca błędnie wskazał na przepis art. 21 ust. 2 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Takiego przepisu ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje. Mając zatem na względzie przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz stanowisko Wnioskodawcy uznano, że mamy do czynienia z oczywistą omyłką. Przyjęto zatem, że zastosowanie to dotyczy art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych wskazać należy, że rozstrzygnięcia te dotyczyły konkretnych, indywidualnych spraw podatników w określonych stanach faktycznych i w tych sprawach są wiążące.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52  §  3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54  §  1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.