Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/443-77/14/BM
z 18 kwietnia 2014 r.
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2014 r. (data wpływu 22 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy u Wnioskodawcy powstanie obowiązek wystawiania faktur VAT częściowych i odprowadzania podatku VAT należnego w związku ze świadczonym przez matkę Wnioskodawcy najmem lokali – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 22 stycznia 2014 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy u Wnioskodawcy powstanie obowiązek wystawiania faktur VAT częściowych i odprowadzania podatku VAT należnego w związku ze świadczonym przez matkę Wnioskodawcy najmem lokali.
W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:
W dniu 3 września 2013 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. W związku z pozostawionym przez niego testamentem Wnioskodawca został spadkobiercą w wielkości 1/4 majątku - domu (żyje mama - lat 87 i siostra - lat 57, ojciec swoją część -1/2 majątku- podzielił równo między Wnioskodawcę i siostrę).
Rodzice wynajmowali (i wynajem trwa nadal) w swoim domu na działalność gospodarczą: handel detaliczny artykułami dziecięcymi i tekstyliami. Dzierżawcy (najemcy) lokali nie są podatnikami podatku VAT. Dochody z najmu były i są opodatkowane przez rodziców (teraz mamę) podatkiem zryczałtowanym 8,5%.
Wnioskodawca od 1978r. ma swoją rodzinę, mieszka w swoim mieszkaniu w Katowicach. W domu rodziców (w Krzepicach) jest tylko gościem (bywa tam średnio 1 raz w miesiącu), Wnioskodawca nigdy nie partycypował ani w kosztach utrzymania tego domu ani też w pożytkach otrzymywanych przez rodziców (teraz przez mamę) z najmu pomieszczeń. Wnioskodawca sam prowadzi jednoosobową firmę (oprogramowanie mikrokomputerów) i jest podatnikiem podatku VAT.
Wnioskodawca wskazał cyt. „Umówiliśmy się między sobą już dawno (rodzice, siostra i ja, a teraz po śmierci taty mama, siostra i ja), że ani ja ani siostra nie czerpiemy z najmu żadnych pożytków.”
Taka forma ustaleń ma charakter umowy użyczenia (nieodpłatnej) mamie (obecnie, po śmierci taty) części udziału Wnioskodawcy w nieruchomości. Wnioskodawca wyraził przez to zgodę, że może w sposób dowolny dysponować częścią majątku Wnioskodawcy odziedziczonego po tacie, przeznaczając go na wynajem, a Wnioskodawca nie chcę pieniędzy z tego wynajmu i to ona ma płacić podatek od całości przychodów z najmu.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy brak będzie ze strony Wnioskodawcy obowiązku wystawiania faktur VAT częściowych (1/4 całości) i odprowadzania podatku VAT należnego w związku z takim (opisanym wyżej) najmem i taką umową z mamą? – pytanie oznaczone we wniosku nr 2.
Czy ewentualny obowiązek podatkowy (w związku z otrzymanym spadkiem) z tytułu podatku od najmu w tym przypadku ciążyłby na Wnioskodawcy od dnia śmierci taty (3 września 2013r.) czy też od dnia notarialnego (lub sądowego) potwierdzenia tego zdarzenia (poświadczenia posiadania przez notariusz/sąd)? – pytanie oznaczone we wniosku nr 3.
Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie on posiadał obowiązku wystawiania faktur VAT częściowych, gdyż na podstawie umowy między Wnioskodawcą i mamą wystawcą rachunku dla sklepikarzy jest w całości mama (nie jest ona podatnikiem VAT).
Ewentualny obowiązek podatkowy w podatku w podatku VAT (wystawiania faktur częściowych) ciążyłby na Wnioskodawcy od dnia poświadczenia posiadania przez notariusza lub sąd.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 22 ustawy – przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Z kolei, w myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
- przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
- świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.
Jak już wcześniej wskazano, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, za usługę może być uznane każde niebędące dostawą towarów świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Jednak z cywilistycznej istoty pojęcia „świadczenia” wynika, że musi ono polegać na działaniu albo na zaniechaniu podmiotu zobowiązanego do spełnienia świadczenia. Dodatkowo, aby możliwe było uznanie jakiegoś zdarzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ww. przepisu, musi występować stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli obie strony muszą się zobowiązać do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonej czynności.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 tej ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok najmu i dzierżawy, regulujących zasady używania rzeczy.
Stosownie do brzmienia art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy.
Stosownie do art. 659 § 1 ustawy Kodeks cywilny przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Stosownie do treści powyższego przepisu, najem jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną i polega na oddaniu rzeczy do używania przez wynajmującego, zaś świadczenie najemcy, polega na płaceniu umówionego czynszu. Tak więc, oddanie w ramach umowy najmu osobie trzeciej lokalu użytkowego skutkuje uzyskiwaniem korzyści majątkowej po stronie wynajmującego.
W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca został spadkobiercą 1/4 domu po ojcu zmarłym 3 września 2013 r. (matka otrzymała w spadku - 1/2 domu, Wnioskodawca i siostra – po 1/4 domu).
Rodzice Wnioskodawcy wynajmowali (i wynajem trwa nadal) w swoim domu lokale na działalność gospodarczą: handel detaliczny artykułami dziecięcymi i tekstyliami. Dzierżawcy (najemcy) lokali nie są podatnikami podatku VAT. Dochody z najmu były i są opodatkowane przez rodziców (teraz mamę) podatkiem zryczałtowanym.
Wnioskodawca od 1978 r. ma swoją rodzinę, mieszka w swoim mieszkaniu w Katowicach. Wnioskodawca sam prowadzi jednoosobową firmę (oprogramowanie mikrokomputerów) i jest podatnikiem podatku VAT. W domu rodziców (w Krzepicach) jest tylko gościem (bywa tam średnio 1 raz w miesiącu), Wnioskodawca nigdy nie partycypował w kosztach utrzymania tego domu ani też w pożytkach otrzymywanych przez rodziców (teraz przez mamę) z najmu pomieszczeń.
Wnioskodawca nie czerpie z ww. najmu żadnych pożytków. Wnioskodawca umówił się przed śmiercią ojca z rodzicami i siostrą, a po śmierci ojca z matką i siostrą, że ani Wnioskodawca ani siostra nie czerpią z najmu żadnych pożytków. Ustalenia te mają charakter nieodpłatnego użyczenia matce (po śmierci taty) części udziału Wnioskodawcy w nieruchomości. Matka może w sposób dowolny dysponować częścią majątku Wnioskodawcy odziedziczonego po tacie, przeznaczając go na wynajem, a Wnioskodawca nie czerpie korzyści z tego wynajmu.
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy u Wnioskodawcy powstanie obowiązek wystawiania faktur VAT częściowych (1/4 całości) i odprowadzania podatku VAT należnego w związku z opisanym wyżej najmem.
Z wniosku wynika, że stroną umowy najmu lokali na działalność gospodarczą (handel detaliczny artykułami dziecięcymi i tekstyliami) w będącym przedmiotem zapytania domu byli najpierw rodzice Wnioskodawcy, a po śmierci ojca stroną umowy najmu ww. lokali jest wyłącznie matka Wnioskodawcy.
Jednocześnie z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca użyczył mamie swoją część udziału w nieruchomości, który to udział w żaden sposób nie był związany z prowadzoną przez Wnioskodawcą działalnością gospodarczą i nie był przez niego nigdy używany. Wnioskodawca jest więc wyłącznie stroną umowy użyczenia na rzecz mamy, która w dalszej kolejności sama jest stroną umowy najmu.
Jeśli zatem Wnioskodawca po śmierci ojca na podstawie umowy użyczenia oddał mamie do bezpłatnego użytkowania przypadający na niego udział w nieruchomości i to ona będzie wynajmowała lokale i pobierała cały czynsz to czynsz ten w żadnej części nie stanowi obrotu dla Wnioskodawcy.
Zatem, w przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w odniesieniu do świadczonej przez matkę Wnioskodawcy usługi najmu lokali w domu (którego część odziedziczoną po ojcu Wnioskodawca użyczył nieodpłatnie matce) a tym samym nie jest zobowiązany do odprowadzania podatku należnego z tytułu świadczonej przez matkę Wnioskodawcy ww. usługi najmu.
Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
- sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
- sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
- wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
- otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.
Z powyższych przepisów wynika zatem, że fakturę wystawia sprzedawca będący podatnikiem podatku od towarów i usług, w celu udokumentowania dokonanej sprzedaży towarów lub świadczonych usług. Faktura jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonej zaszłości gospodarczej).
Tak więc skoro Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w odniesieniu do świadczonej przez matkę Wnioskodawcy usługi najmu lokali w domu (którego część odziedziczoną po ojcu Wnioskodawca użyczył nieodpłatnie matce) należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie może dokumentować tej usługi najmu częściowymi fakturami VAT i odprowadzać z tego tytułu podatku należnego.
W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, że nie będzie on posiadał obowiązku wystawiania faktur VAT częściowych, gdyż na podstawie umowy między Wnioskodawcą i mamą wystawcą rachunku dla sklepikarzy jest w całości mama, należało uznać za prawidłowe.
Tym samym odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 3 w zakresie podatku VAT staje się bezprzedmiotowa.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.
Zaznaczyć należy, iż niniejsza interpretacja wydana została dla Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnopodatkowych dla siostry i matki Wnioskodawcy.
W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.