Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/423-77/14/AK
z 15 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 14 stycznia 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 15 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy koszty wpisów sądowych i opłat egzekucyjnych można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w momencie poniesienia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy koszty wpisów sądowych i opłat egzekucyjnych można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w momencie poniesienia.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka nabywa pakiety wierzytelności w drodze umów przelewu wierzytelności (cesje pełne). Nabywane pakiety dotyczą wierzytelności znacząco przeterminowanych i nieodzyskanych w drodze działań windykacyjnych pierwotnego wierzyciela lub działania innych firm windykacyjnych. Spółka skupując tego typu pakiety, nastawia się jedynie na częściową realizację wierzytelności poprzez dalsze działania windykacyjne. W celu windykacji ponosi koszty wpisów sądowych (opłaty z tytułu wszczęcia postępowania sądowego o zapłatę wierzytelności) oraz opłat egzekucyjnych (opłaty związane z wszczęciem i prowadzeniem komorniczych postępowań egzekucyjnych w celu zabezpieczenia lub wyegzekwowania wierzytelności).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ponoszone przez Spółkę koszty wpisów sądowych i opłat egzekucyjnych poniesione w celu odzyskania należności można zaliczyć do kosztów pośrednio związanych z przychodem, a tym samym zaliczyć do kosztów podatkowych w momencie poniesienia?

Zdaniem Spółki, z definicji unormowanej w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej: „ustawa CIT”) wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Aby zatem wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, należy ocenić jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów - w okresie ponoszenia kosztów lub w przyszłości. W takim ujęciu kosztami uzyskania przychodów będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim. Ponadto, celowość poniesienia kosztu przez podatnika oznacza, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione przez podatnika niezależnie od tego, czy ich poniesienie przyniosło skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów czy też nie. Takie stanowisko prezentowane jest przez przedstawicieli doktryny prawa podatkowego. Wskazuje się, że brak osiągnięcia skutku w postaci uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów nie dyskwalifikuje danego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy CIT, jeżeli tylko podatnik wykaże, że na podstawie dostępnej mu wiedzy mógł zasadnie przypuszczać, że dzięki poniesionym kosztom (wydatkom) wygeneruje przychody albo będzie w stanie zabezpieczyć lub zachować źródła przychodów. Mając na uwadze powyższe, Spółka pragnie zauważyć, że występowanie na drogę postępowania sądowego bądź egzekucyjnego jest wpisane w ryzyko prowadzenia przez nią działalności gospodarczej oraz wynika ze specyfiki tej działalności.

Postępowania sądowe oraz egzekucyjne prowadzone przez Spółkę wobec jej dłużników mają na celu odzyskanie od dłużników wierzytelności nabytych w drodze umów przelewu w celach zarobkowych. Bez uiszczenia wskazanych w stanie faktycznym opłat sądowych bądź egzekucyjnych sprawy w ogóle nie byłyby rozpatrywane przez sąd lub egzekwowane przez komornika. Tym samym, wydatki związane z postępowaniami sądowymi lub egzekucyjnymi są niezbędnymi, jakie Spółka musi ponieść w celu osiągnięcia przychodu.

Innymi słowy, wydatki procesowe i egzekucyjne ponoszone są w celu zachowania i zabezpieczenia źródeł przychodów i jako niezawinione przez Spółkę winny być uznane za koszty uzyskania przychodów. Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Spółki, wydatki ponoszone przez Spółkę związane z pokryciem kosztów sądowych i egzekucyjnych, Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jako koszty pośrednio wpływające na uzyskanie lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, niezależnie od rozstrzygnięcia postępowania.

Spółka pragnie wskazać, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 9 lutego 2009 r. (Znak: ITPB3/423-675/08/DK) stwierdził, że: koszty sądowe i koszty obsługi prawnej związane z prowadzonym przez Spółkę procesem, mają na celu ochronę jej interesów prawnych. Są to koszty pośrednio związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Wobec powyższego, przedmiotowe wydatki - niezależnie od rezultatu procesu - mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych Spółki.

Analogiczne stanowisko prezentowane jest również przez inne organy podatkowe, przykładowo przez:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu w decyzji z dnia 21 marca 2007 r. (Znak: PDI/42700-005/07/KMA),
• Naczelnika Urzędu Skarbowego w Otwocku w postanowieniu z 12 czerwca 2007 r. (Znak: 1417/PG/415/18/07/ID),
• Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 28 lutego 2008 r. (sygn. ILPB3/423-293/07-4/EK).
  
  

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej: „updop”), podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem art. 21 i 22, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo w art. 7a ust. 1, (…).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 updop, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 updop).

W myśl art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy, dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 updop, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, a właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

• przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu) oraz
• potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu.
  
  

Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

• bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód),
• inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).
  
  

Updop nie zawiera definicji kosztu „bezpośredniego” oraz kosztu „pośredniego” – brak takiej definicji związany jest z nieokreślonością tych pojęć i brakiem stałych, niezmiennych kryteriów oceny wystąpienia bezpośredniego lub jedynie pośredniego związku takich kosztów z przychodami osoby prawnej w konkretnym przypadku. W efekcie te same wydatki mogą być w danych warunkach bezpośrednimi, zaś w innych jedynie pośrednimi kosztami uzyskania przychodu. Ocena tej kwestii musi być więc dokonywana w każdym przypadku na tle określonej sytuacji, przy uwzględnieniu indywidualnych cech działalności podatnika, w warunkach której wydatki te są ponoszone. Przy czym, jeżeli określone wydatki można powiązać z osiąganiem konkretnego przychodu, to bez względu na możliwość jednoczesnego wywiedzenia pośredniego związku tych wydatków z ewentualnymi innymi przychodami, zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów ocenić należy w kontekście tego przychodu, z którym wydatki te są bezpośrednio związane.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru. Podobnie traktować należy wydatki na zakup materiałów i produktów, które można przypisać do konkretnego przychodu, a tym samym dokonać identyfikacji i konkretyzacji przychodu uzyskanego w następstwie poniesienia tego rodzaju wydatku.

Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, a więc takie, którym nie można przypisać konkretnego przychodu, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie, np. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną. Tego rodzaju koszty, chociaż niewątpliwie związane są z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami. Tym samym nie jest możliwe ustalenie, w którym okresie bądź roku podatkowym wystąpi przychód uzasadniający potrącenie takich kosztów.

Na mocy art. 15 ust. 4 updop, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

W roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody są również potrącalne bezpośrednie koszty uzyskania przychodów, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

1. sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2. złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego (art. 15 ust. 4b updop).
   
   

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 4b pkt 1 albo pkt 2, są natomiast potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie (art. 15 ust. 4c updop).

Zatem, zgodnie z regułą zawartą w art. 15 ust. 4 updop, z zastrzeżeniem ust. 4b-4c, wydatki podatnika z tytułu wpisów sądowych i opłat egzekucyjnych są potrącalne w roku podatkowym, w którym powstają związane z nimi przychody, tj. w roku podatkowym, w którym podatnik osiąga przychód ze spłaty wierzytelności.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Spółka nabywa pakiety wierzytelności w drodze umów przelewu wierzytelności (cesje pełne). Nabywane pakiety dotyczą wierzytelności znacząco przeterminowanych i nieodzyskanych w drodze działań windykacyjnych pierwotnego wierzyciela lub działania innych firm windykacyjnych. Spółka skupując tego typu pakiety, nastawia się jedynie na częściową realizację wierzytelności poprzez dalsze działania windykacyjne. W celu windykacji ponosi koszty wpisów sądowych (opłaty z tytułu wszczęcia postępowania sądowego o zapłatę wierzytelności) oraz opłat egzekucyjnych (opłaty związane z wszczęciem i prowadzeniem komorniczych postępowań egzekucyjnych w celu zabezpieczenia lub wyegzekwowania wierzytelności).

Odnosząc powołane powyżej przepisy updop do analizowanej sytuacji, zauważyć należy, że ponoszone przez Wnioskodawcę koszty dot. wpisów sądowych oraz opłat egzekucyjnych są kosztami bezpośrednio związanymi z przychodem ze spłaty wierzytelności; jak wskazał sam Wnioskodawca „Postępowania sądowe oraz egzekucyjne prowadzone przez Spółkę wobec jej dłużników mają na celu odzyskanie od dłużników wierzytelności nabytych w drodze umów przelewu w celach zarobkowych. Bez uiszczenia wskazanych w stanie faktycznym opłat sądowych bądź egzekucyjnych sprawy w ogóle nie byłyby rozpatrywane przez sąd lub egzekwowane przez komornika. Tym samym, wydatki związane z postępowaniami sądowymi lub egzekucyjnymi są niezbędnymi, jakie Spółka musi ponieść w celu osiągnięcia przychodu.” Tym samym koszty opłat sądowych oraz koszty egzekucyjne, jako koszty bezpośrednio związane z przychodami ze spłaty wierzytelności, powinny być potrącane zgodnie z art. 15 ust. 4, 4b i 4c updop.

Stanowisko Spółki jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.