Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-259/13/TJ
z 25 marca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2013 r. (data wpływu 27 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy sprzedaży akcji – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy sprzedaży akcji.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 30 września 2013 r. Wnioskodawca dokonał zakupu akcji imiennych pracowniczych – zawarł „umowę sprzedaży akcji spółki akcyjnej”. Wówczas akcje te nie były notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych, jak również nie były objęte zapisem na zakup w ofercie pierwotnej. Umowa ta zawarta została – przy pośrednictwie Domu Maklerskiego – z inną osobą fizyczną. Akcje, które były przedmiotem umowy, znajdowały się w depozycie Domu Maklerskiego. Sprzedający przeniósł posiadane akcje na kupującego za pośrednictwem Domu Maklerskiego, jako prowadzącego depozyt. W dniu podpisania umowy sprzedający wydał depozytariuszowi dyspozycję przeniesienia zarejestrowanych w ewidencji instrumentów finansowych posiadanych akcji na kupującego. Koszty związane z zawarciem umowy – opłatę dla Domu Maklerskiego w wysokości 0,8% od ceny kupna – poniósł kupujący. Wnioskodawca otrzymał imienne zaświadczenie o posiadaniu kupionych akcji. Następnie, w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy sprzedaży akcji, Wnioskodawca sporządził i złożył Deklarację PCC-3 oraz wpłacił na konto urzędu skarbowego podatek od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy dokonany zakup akcji poza giełdą, przy pośrednictwie Biura Maklerskiego, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji czy w opisanej sytuacji słusznie zapłacono 1% podatku od zakupu akcji imiennych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży i zamiany rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 1 tej ustawy obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na kupującym. Natomiast stosownie do art. 9 pkt 9 lit. b) zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. W ocenie Wnioskodawcy, w opisanej sytuacji – pomimo, że do nabycia akcji doszło poza giełdą – mamy do czynienia z pośrednictwem biura maklerskiego – firmy inwestycyjnej. Bez wątpienia bowiem w związku z zakupem akcji zaistniało określone zaangażowanie biura maklerskiego prowadzącego depozyt oraz księgę akcyjną poprzez dokonanie odpowiednich wpisów o przeniesieniu akcji, rejestracji przeniesienia akcji oraz wydanie imiennego zaświadczenia depozytowego dla kupującego o posiadaniu akcji. Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego PWN wynika natomiast, że pośrednictwo to:

• działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron;
  

• kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy.
  

Według Wnioskodawcy na gruncie tej definicji można postawić tezę, że udział Domu Maklerskiego w opisanej transakcji, polegający na wykonaniu ww. czynności należy uznać za pośrednictwo. Wobec tego – w opinii Wnioskodawcy – zakup akcji korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zapłacony podatek powinien podlegać zwrotowi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) opodatkowaniu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Obowiązek podatkowy, w przypadku umowy sprzedaży, powstaje – stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy – z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a zgodnie z art. 4 pkt 1 ciąży on, z zastrzeżeniem art. 5, na kupującym. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, a w przypadku umowy sprzedaży innej niż umowa sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, stawka podatku wynosi 1% (art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca dokonał nabycia na podstawie umowy sprzedaży zawartej z inną osobą fizyczną za pośrednictwem Domu Maklerskiego pracowniczych akcji imiennych. Z dniem podpisania umowy sprzedający wydał Domu Maklerskiemu, który był depozytariuszem akcji, dyspozycję przeniesienia zarejestrowanych w ewidencji akcji na Wnioskodawcę. W treści wniosku wskazano również, że zaangażowanie Domu Maklerskiego zaistniało poprzez dokonanie odpowiednich wpisów o przeniesieniu akcji, rejestracji takiego przeniesienia oraz na wydaniu imiennego zaświadczenia depozytowego dla Wnioskodawcy o posiadaniu akcji. Wnioskodawca wskazał również, że poniósł wynagrodzenie na rzecz Domu Maklerskiego w wysokości 0,8% ceny zakupu akcji.

Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

1. firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym,
2. dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych,
3. dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego,
4. dokonywaną poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, jeżeli prawa te zostały nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego
   

• w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94).

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a) ww. ustawy stanowi, że papierami wartościowymi w rozumieniu ustawy są akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

W związku z powyższym za sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi (w tym akcji), także w rozumieniu art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stroną do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma miejsce w analizowanej sytuacji, gdy Dom Maklerski uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy sprzedaży przez Dom Maklerski w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, tj. m.in.:

• wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie (art. 69 ust. 2 pkt 2 w wz. z pkt 1),
  

• doradztwie inwestycyjnym (art. 69 ust. 2 pkt 5),
  

• doradztwie i innych usługach w zakresie łączenia, podziału oraz przejmowania przedsiębiorstw (art. 69 ust. 4 pkt 4),
  

• sporządzaniu analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych (art. 69 ust. 4 pkt 6).

Prezentowane rozumienie pojęcia „pośrednictwa” na gruncie art. 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pokrywa się również z jego słownikowym znaczeniem. Jak wynika bowiem np. ze Współczesnego Słownika Języka Polskiego pod red. Bogusława Dunaja pośrednictwo to działalność osoby trzeciej (pośrednika, pośredników), której celem jest porozumienie stron lub załatwienie spraw dotyczących stron, działanie w charakterze rozjemcy, łącznika, mediatora, ale również działalność zarobkowa, mająca na celu doprowadzenie do różnych transakcji między stronami.

W konsekwencji powyższych ustaleń stwierdzić należy, że w omawianej sprawie – wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy – nie doszło do zawarcia umowy sprzedaży akcji za pośrednictwem Domu Maklerskiego. Jego udział ograniczony został bowiem wyłącznie do dokonania stosownych zapisów w księdze akcyjnej, rejestracji przeniesienia akcji oraz wydania zaświadczenia depozytowego dla kupującego. Dom Maklerski działał więc jako depozytariusz – co zresztą potwierdza sam Wnioskodawca.

Czynności tych nie można uznać za pośrednictwo w sprzedaży akcji. Ich celem nie jest bowiem dążenie do zawarcia określonej umowy, dokonywanie uzgodnień warunków danej umowy czy wręcz zastępowanie jednej ze stron danego stosunku zobowiązaniowego. Są to raczej czynności techniczne związane ze zdeponowanymi w danym podmiocie akcjami, dokumentowaniem ich obrotu.

Z uwagi na powyższe uznać należy, że w opisanej we wniosku sytuacji zwolnienie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie znajduje zastosowania, a zatem postępowanie Wnioskodawcy, polegające na złożeniu w terminie 14 dni deklaracji PCC-3 i uiszczenie podatku na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego było postępowaniem prawidłowym. W rezultacie powyższego w niniejszej sprawie brak jest podstaw do zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych, jak również do stwierdzenia nadpłaty z tego tytułu. Podatek ten został bowiem zapłacony słusznie, nie stanowi więc nadpłaty w rozumieniu art. 72 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym za nadpłatę uważa się kwotę:

1. nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
2. podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
3. zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
4. zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Nie są spełnione również warunki do zwrotu zapłaconego podatku, gdyż ten podlega zwrotowi – co wynika z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – jeżeli:

1. uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna);
2. nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej;
3. (uchylony);
4. podwyższenie kapitału spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale - w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców;
5. nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.