Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-81/14/ASz
z 13 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 18 lutego 2014 r. (data wpływu do Organu – 21 lutego 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lutego 2014 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz w przypadku nabycia dodatkowego innego lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest współwłaścicielem lokalu mieszkalnego oraz lokalu o przeznaczeniu innym niż mieszkalne (garażu), zlokalizowanego w tym samym budynku co lokal mieszkalny. Lokale zlokalizowane są w jednym budynku. Lokal mieszkalny ma powierzchnię wynoszącą 58,41 m² i składa się z trzech pokoi, przedpokoju, łazienki, kuchni oraz komunikacji (dalej „lokal mieszkalny”). Lokal o przeznaczeniu innym niż mieszkalne ma powierzchnię 21,13 m² i składa się z jednego pomieszczenia (izby) (dalej „garaż”).

Prawo własności przedmiotowych lokali Wnioskodawca nabył na podstawie umowy darowizny z 20 października 2009 r., zawartej w formie aktu notarialnego. Lokale były wolne od jakichkolwiek obciążeń i praw osób trzecich. Lokale Wnioskodawca nabył na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej wraz ze swoją żoną od rodziców żony (teściów Wnioskodawcy − obecnie, jak i w chwili zawarcia umowy darowizny).

Wnioskodawca zamieszkuje w przedmiotowym lokalu mieszkalnym ze swoją żoną co najmniej począwszy od pierwszych miesięcy 2010 r. − zameldowali się na pobyt stały w tym lokalu przed upływem roku od chwili zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Wnioskodawca wraz z małżonką zawrą umowę sprzedaży przedmiotowych lokali, tj. lokalu mieszkalnego oraz garażu w pierwszej połowie 2014 r., a środki uzyskane ze sprzedaży w całości przeznaczą najpóźniej do końca 2014 r. na zakup nowego lokalu mieszkalnego. Uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz garażu środki stanowiły będą część ceny nabycia nowego lokalu mieszkalnego (ewentualnie domu jednorodzinnego), pozostała część zostanie sfinansowana ze środków własnych lub kredytu.

Nowy lokal (dom jednorodzinny) Wnioskodawca wraz z małżonką nabędą na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej.

Powodem nabycia nowego lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) będzie konieczność poprawy warunków mieszkaniowych w związku z tym, iż Wnioskodawca ma małoletniego syna, którego rozwój wymaga zapewnienia mu coraz większej przestrzeni oraz w przyszłości Wnioskodawca wraz z małżonką rozważali będą możliwość posiadania kolejnych dzieci. Nowy lokal mieszkalny (dom jednorodzinny) posiadał będzie większy metraż aniżeli obecnie posiadany lokal mieszkalny oraz większą liczbę izb.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy sprzedaż lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawcę wraz z małżonką w pierwszej połowie 2014 r. będzie podstawą do ustalenia zobowiązania podatkowego z tytułu podatku od spadków i darowizn w związku z umową darowizny lokalu mieszkalnego oraz garażu z 20 października 2009 r., przy założeniu że środki uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego w całości przeznaczone zostaną przed końcem 2014 r. na zakup nowego lokalu mieszkalnego, ewentualnie domu jednorodzinnego?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż lokalu mieszkalnego nie będzie podstawą do ustalenia zobowiązania podatkowego z tytułu podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia własności (współwłasności) lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość w drodze darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. Wnioskodawca wraz z małżonką należeli do pierwszej grupy podatkowej albowiem zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 zalicza się do niej małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Powierzchnia lokalu mieszkalnego wynosi 58,41 m², a zatem jego wartości w całości nie wlicza się do podstawy opodatkowania na gruncie art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Wnioskodawcy spełnili warunki wynikające z art. 16 ust. 2 powołanej ustawy, w szczególności dokonali w terminie zameldowania na pobyt stały w przedmiotowym lokalu). Zgodnie zaś z art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego: zbycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat. W niniejszym stanie faktycznym taka okoliczność, w opinii Wnioskodawcy, występuje (konieczność zmiany warunków mieszkaniowych).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy możliwości zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej w podatku od spadku i darowizn w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego. W zakresie możliwości zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej w podatku od spadku i darowizn w przypadku nabycia dodatkowego innego lokalu mieszkalnego oraz zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu ze sprzedaży lokalu mieszkalnego i garażu wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U z 2009 r., Nr 93, poz. 768, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m. in. darowizny.

Stosownie do postanowień art. 5 powołanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jak z powyższych przepisów wynika zawarcie umowy darowizny co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Jednakże w myśl art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie w drodze m.in. darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Wskazana ulga przysługuje osobom, które łącznie spełniają warunki, o których mowa w art. 16 ust. 2 cyt. ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj.:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4 – czyli posiadają obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3. nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5. będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
• od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
  
• od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

W związku z powyżej przywołanymi przepisami należy zaznaczyć, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem lub domem i jednocześnie będą mieszkać w darowanej nieruchomości przez 5 lat.

Ponadto należy stwierdzić, że wśród enumeratywnie wskazanych warunków w art. 16 ust. 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wymieniono zakazu zbycia nabytej w drodze darowizny nieruchomości mieszkaniowej. Jednakże w art. 16 ust. 7 omawianej ustawy określono warunki zbycia darowanej nieruchomości mieszkaniowej, uprawniające do zachowania nabytej ulgi.

W myśl tego przepisu nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:

1. zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo
2. zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.
   
   

Należy podkreślić, że zachowanie prawa do ulgi mieszkaniowej w przypadku zbycia darowanej nieruchomości mieszkaniowej może nastąpić wyłącznie w sytuacji „uzasadnionej konieczności” zmiany warunków lub miejsca zamieszkania. Oznacza to, że nie wystarcza dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych.

Na podstawie internetowego Słownika języka polskiego pod redakcja W. Doroszewskiego słowo „konieczność” znaczy: to, co jest konieczne, nieuchronne, nie dające się uniknąć, jest to bezwzględna potrzeba, nieodzowność, przymus.

Innymi słowy, dla spełnienia omawianej przesłanki ustawowej należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika, która powinna mieć charakter obiektywny i imperatywny. Uznanie tej przesłanki ma miejsce w szczególności, gdy wystąpią takie sytuacje jak: trudne warunki materialne podatnika w sytuacji, gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży mieszkania na zakup lokalu o mniejszej powierzchni i z mniejszym czynszem, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika, zmiana miejsca pracy a także stan zdrowia, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w lokalu nabytym w drodze darowizny. Zatem należy kwalifikować jako spełniające ustawowy warunek do zachowania ulgi takie sytuacje życiowe, które uniemożliwiają dalszą normalną egzystencję w darowanej nieruchomości mieszkaniowej, a zakup nowej nieruchomości mieszkaniowej lub jej budowa wskazują na poprawę niedostatecznych warunków mieszkaniowych obdarowanego i jego najbliższych.

Drugą wymaganą przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest przeznaczenie – w okresie dwóch lat od zbycia substancji mieszkaniowej – środków uzyskanych ze sprzedaży na jeden ze wskazanych w tym przepisie celów mieszkaniowych, a także dochowanie warunku, aby łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu lub budynku wynosił 5 lat i potwierdzony był zameldowaniem na pobyt stały.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest współwłaścicielem lokalu mieszkalnego o powierzchni 58,41 m², składającego się z trzech pokoi, przedpokoju, łazienki, kuchni i komunikacji oraz garażu o powierzchni 21,13 m².

Prawo własności przedmiotowych lokali Wnioskodawca nabył na podstawie umowy darowizny z 20 października 2009 r., zawartej w formie aktu notarialnego. Lokale Wnioskodawca nabył na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej wraz ze swoją żoną od rodziców żony (teściów Wnioskodawcy - obecnie, jak i w chwili zawarcia umowy darowizny).

Wnioskodawca zamieszkuje w przedmiotowym lokalu mieszkalnym ze swoją żoną co najmniej począwszy od pierwszych miesięcy 2010 r. - zameldowali się na pobyt stały w tym lokalu przed upływem roku od chwili zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Wnioskodawca wraz z małżonką planują zawrzeć umowę sprzedaży przedmiotowych lokali, tj. lokalu mieszkalnego oraz garażu w pierwszej połowie 2014 r., a środki uzyskane ze sprzedaży w całości przeznaczyć najpóźniej do końca 2014 r. na zakup nowego lokalu mieszkalnego. Uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz garażu środki stanowiły będą część ceny nabycia nowego lokalu mieszkalnego (ewentualnie domu jednorodzinnego), pozostała część zostanie sfinansowana ze środków własnych lub kredytu. Nowy lokal (dom jednorodzinny) Wnioskodawca wraz z małżonką nabędą na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej.

Powodem nabycia nowego lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) będzie konieczność poprawy warunków mieszkaniowych w związku z tym, iż Wnioskodawca ma małoletniego syna, którego rozwój wymaga zapewnienia mu coraz większej przestrzeni oraz w przyszłości Wnioskodawca wraz z małżonką rozważali będą możliwość posiadania kolejnych dzieci. Nowy lokal mieszkalny (dom jednorodzinny) posiadał będzie większy metraż aniżeli obecnie posiadany lokal mieszkalny oraz większą liczbę izb.

W świetle powołanych powyżej przepisów stwierdzić należy, że opisana we wniosku sytuacja życiowa Wnioskodawcy, nie stanowi przesłanki konieczności zmiany warunków mieszkaniowych, w rozumieniu powołanego powyżej przepisu. Jak sam Wnioskodawca wskazał, wraz z małżonką będą rozważali możliwość posiadania kolejnych dzieci. Zmiana ta jest zatem efektem realizacji określonych planów życiowych, a nie konieczności życiowej, w jakiej znalazł się Wnioskodawca. Sam fakt dorastania dziecka oraz związana z tym potrzeba większego metrażu, nie uzasadnia koniecznej niezbędnej zmiany warunków mieszkaniowych, o której mowa w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z treści złożonego wniosku nie wynika bowiem, iżby aktualnie posiadany lokal mieszkalny (o pow. 58,41 m²) był niewystarczający dla 3-osobowej rodziny.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku Wnioskodawca nie spełnia pierwszego z warunków do zachowania ulgi z tytułu zamieszkiwania, tj. konieczności zmiany warunków mieszkaniowych. Nawet, gdyby Wnioskodawca spełnił drugi warunek, zostanie utracone prawo do ulgi. Powyższy fakt wynika z tego, że przesłanki do zachowania powyższej ulgi muszą wystąpić łącznie.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.