Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/415-419/14-4/MK
z 10 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2014 r. (data wpływu 14 marca 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 25 maja 2014 r. (data wpływu 28 maja 2014 r.) na wezwanie Nr IPPB4/415-199/14-2/JK z dnia 16 maja 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego na mocy ugody sądowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego na mocy ugody sądowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 7 lutego 2014 r. w Sądzie Rejonowym Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, zawarta została ugoda. Pozwany I. Spółka z o.o. zobowiązuje się zapłacić na rzecz powoda Zygmunta W. kwotę 36.000 zł (słownie: trzydzieści sześć tysięcy złotych) tytułem odszkodowania w terminie trzech tygodni od dnia zawarcia ugody, przekazem pocztowym na adres wskazany w pozwie.

Wnioskodawca od pozwanej Spółki otrzymał przekazem pocztowym jedynie część kwoty w wysokości 29.566 zł ( słownie: dwadzieścia dziewięć tysięcy pięćset sześćdziesiąt sześć złotych). Pozostałą część pozwana Spółka odprowadziła na podatek, jest to kwota 6.434 zł (słownie: sześć tysięcy czterysta trzydzieści cztery złote).

Ponieważ przedmiotowy Wniosek zawierał braki formalne, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 16 maja 2014 r. Nr IPPB4/415-199/14-2/JK wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• przedstawienie w sposób wyczerpujący stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, który ma być przedmiotem rozpatrzenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej a w szczególności wskazanie:
  • w związku z jakim zdarzeniem Wnioskodawcy zostało zasądzone odszkodowanie (tj. nieuzasadnione rozwiązanie umowy pracę, wypadek przy pracy czy inne)? Proszę dokładnie opisać.
  • na podstawie jakich przepisów Wnioskodawcy zostało zasądzone przedmiotowe odszkodowanie?
  • czy odszkodowanie zostało otrzymane w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą?
  • czy odszkodowanie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono?

• przeformułowanie pytania, które winno dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawcy będącej przedmiotem rozpatrzenia wniosku oraz być przyporządkowane do przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, a także odnosić się do przepisów prawa podatkowego.
  

• przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego w odniesieniu do przeformułowanego pytania.
  
  

Braki uzupełniono w wyznaczonym terminie (data nadania 26 maja 2014 r.).

W dniu 28 maja 2010 r. w Sądzie Rejonowym, Wnioskodawca wniósł pozew o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pomiędzy powodem a pozwaną Spółką I. Spółka z o.o. dokonanego przez Stronę pozwaną w dniu 21 maja 2010 r. Pracodawca dokonał wypowiedzenia pracownikowi znajdującemu się w okresie ochronnym z naruszeniem przepisów prawa a w szczególności następujących przepisów:

1. przepisu art. 41¹ K.p., który zawęża możliwość wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę jedynie do przypadków upadłości lub likwidacji pracodawcy.
2. przepisu art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, który w okresie ochronnym dopuszcza jedynie wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy i płacy, o których mowa w art. 39 K.p.
   
   

Pracodawca w sierpniu 2010 r. w związku ze zwolnieniem Wnioskodawcy na warunkach ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników zlecił wypłatę odprawy w wysokości trzy miesięcznego wynagrodzenia oraz wypłacił Wnioskodawcy za 2 miesiące skróconego okresu wypowiedzenia.

Pieniądze te zostały Wnioskodawcy wypłacone w miesiącu sierpniu 2010 r. i zostały one opodatkowane zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, Rozdział 3, Zwolnienia przedmiotowe, art. 21 ust. 1 pkt 3 wyjątek a). Zostały one opodatkowane i w tym miejscu Wnioskodawca nie ma żadnych uwag, Wnioskodawca wskazuje, że to był stan na m-c sierpień 2010 r.

Rozprawa w Sądzie Pracy o bezskuteczne wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi znajdującemu się w okresie ochronnym toczyła się od 28 maja 2010 r. do 7 lutego 2014 r., tj. prawie 4 lata.

Na rozprawę w dniu 7 lutego 2014 r. wezwany został na przesłuchanie Prezes pozwanej Spółki, który przed złożeniem zeznań zaproponował zawarcie ugody. Proponując kwotę 36.000 zł (słownie: trzydzieści sześć tysięcy złotych). Kwota ta wynikała z faktu, że roszczenie Wnioskodawcy mieściło się w kategorii spraw o roszczenie pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązywania stosunku pracy.

Stosownie zatem do art. 23¹ K.p.c. wartość przedmiotu sporu stanowi przy umowach na czas nieokreślony wynagrodzenie za okres jednego roku w przypadku Wnioskodawcy była to kwota 74.640 zł (słownie: siedemdziesiąt cztery tysiące sześćset czterdzieści złotych). Prezes pozwanej Spółki zaproponował kwotę 36.000 zł, na którą Wnioskodawca wyraził zgodę.

Odszkodowanie zostało zasądzone Wnioskodawcy na skutek nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę na czas nieokreślony znajdującemu się w okresie ochronnym przed emeryturą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przyznana w Sądzie Pracy tytułem odszkodowania kwota 36.000 zł (słownie: trzydzieści sześć tysięcy złotych) za niezgodne z prawem pracy zwolnienie Wnioskodawcy w okresie gwarantowanej przez Kodeks Pracy ochrony przed emeryturą powinna zostać opodatkowana?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie przyznane w Sądzie Pracy z tytułu zwolnienia Wnioskodawcy w okresie ochronnym (30 miesięcy przed emeryturą) dokonane z naruszeniem prawa a w szczególności przepisów:

1. przepisu art. 41¹ K.p., który zawęża możliwość wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę jedynie do przypadków upadłości lub likwidacji pracodawcy.
   
2. przepisu art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, który w okresie ochronnym dopuszcza jedynie wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy i płacy, o których mowa w art. 39 K.p.

powinno zostać zwolnione od podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, Rozdział 3 Zwolnienia przedmiotowe, art. 21 ust. 1 pkt 3. Zwolnienia przedmiotowe, w art. 21 ust. 1 pkt 3b stwierdza, „inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub w tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzona działalnością gospodarczą
   
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy dotyczące art. 21 ust. 1 pkt 3b wyjątek a)

Wnioskodawca oświadcza, że odszkodowanie w Sądzie Pracy nie zostało przyznane Wnioskodawcy w związku z działalnością gospodarczą.

Stanowisko Wnioskodawcy dotyczące art. 21 ust. 1 pkt 3b wyjątek b)

Zdaniem Wnioskodawcy nie można rozpatrywać ugody, którą Wnioskodawca zawarł przed Sądem Pracy w kategorii jakichkolwiek korzyści, które w szczególnej sytuacji Wnioskodawcy, jako osoby pozbawionej pracy w okresie ochronnym przed emeryturą Wnioskodawca osiągnął. Uzyskane odszkodowanie jedynie w znikomej części pokrywa straty finansowe Wnioskodawcy. Nie są to korzyści a jedynie częściowe zadośćuczynienie z tytułu wyrządzonej Wnioskodawcy krzywdy, to znaczy bezzasadnego zwolnienia Wnioskodawcy z pracy w okresie gwarantowanej przez Kodeks Pracy ochrony przed utratą pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z poźn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na mocy art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowe odszkodowanie wynikające z ugody sądowej.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w dniu 21 maja 2010 r. otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Zgodnie z przysługującym prawem Wnioskodawca odwołał się do Sądu Pracy, wnosząc pozew przeciwko byłemu pracodawcy o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, z naruszeniem przepisów prawa a w szczególności następujących przepisów: przepisu art. 39 i art. 41¹ K.p., oraz przepisu art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Roszczenie Wnioskodawcy mieściło się w kategorii spraw o roszczenie pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązywania stosunku pracy. Podczas rozprawy Pracodawca zaproponował zawarcie ugody i wypłacenie odszkodowania w wysokości 36.000 zł, na którą Wnioskodawca wyraził zgodę.

Podstawą wypłaty dla Wnioskodawcy zasądzonego odszkodowania na podstawie zawartej zawartej z dotychczasowym pracodawcą ugody sądowej było nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę na czas nieokreślony znajdującemu się w okresie ochronny przed emeryturą. Od wypłaconego odszkodowania pracodawca odprowadził zaliczkę na podatek.

Kwestie dotyczące stosunku pracy, w tym wypłaty odszkodowań z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę, zawarte zostały w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. Z 2014, poz. 101). Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Natomiast w myśl art. 45 § 1 przytoczonej ustawy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Natomiast stosownie do treści art. 23¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014, poz. 101), w sprawach o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi, przy umowach na czas określony – suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za okres jednego roku.

Niemniej jednak istotnym jest tutaj fakt zawarcia ugody, która jest – jako jeden z typów umowy – uregulowana przepisami Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego (w omawianym stanie faktycznym stosunku pracy) stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.)

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
   
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

W świetle powyższego, z literalnego brzmienia powołanych przepisów jednoznacznie wynika, iż ze zwolnienia – na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy – korzystają te odszkodowania, których prawo otrzymywania wynika wprost z przepisów ustawy, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy, a więc m.in. wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe (mimo, że wysokość i zasady ustalania odszkodowania wynikają wprost z przepisów prawa). Ze zwolnienia korzystają również inne odszkodowania (a więc te, których wysokość i zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów prawa), ale otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej – art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy (także z wyjątkami).

Zatem opisane we wniosku świadczenie odszkodowawcze stanowi odszkodowanie, którego wysokość i zasady ustalania, wynikają wprost z przepisów art. 39 Kodeksu pracy oraz 23¹ Kodeksu postępowania cywilnego.

W konsekwencji otrzymane przez Wnioskodawcę na podstawie zawartej ugody sądowej odszkodowanie należy do kategorii odszkodowań, do których zastosowanie znajduje przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego korzysta ze zwolnienia z opodatkowania.

Ponadto w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach wydania interpretacji indywidualnej. Zgodnie bowiem z art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższego wynika, że organ właściwy do wydania interpretacji indywidualnej nie przeprowadza postępowania dowodowego, nie jest zatem ani obowiązany, ani uprawniony do analizy dołączonych do wniosku dokumentów ani do wykorzystania ich treści przy ocenie stanowiska Wnioskodawcy. Organ ten jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012, poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.