Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-422/14-2/JL
z 23 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 9 kwietnia 2014 r. (data wpływu 14 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 kwietnia 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawcę oraz jego kontrahenta - jedną z działających na polskim rynku sieci handlowych - łączyła umowa o współpracy. Na podstawie powołanej umowy Wnioskodawca zobowiązany był sprzedawać na rzecz kontrahenta towary ze swojej oferty w zamian za zapłatę ceny. Z drugiej strony kontrahent - sieć handlowa - uprawniony był na podstawie umowy do pobierania rożnego rodzaju opłat za usługi promocyjne, marketingowe, reklamowe i zarządzania budżetem marketingowym. Opłaty te faktycznie przez kontrahenta zostały pobrane.

W zaistniałej sytuacji Wnioskodawca wystąpił z pozwem o zasądzenie na jego rzecz równowartości pobranych opłat, opisanych w zdaniu poprzedzającym. Podstawą roszczenia Wnioskodawcy był art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, zgodnie z którym „Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży”. Orzekający w sprawie sąd uwzględnił częściowo powództwo i zasądził określoną kwotę ustalając między innymi następujące okoliczności.

W toku postępowania nie wykazano, aby kontrahent faktycznie wykonywał na rzecz Wnioskodawcy wymienione usługi. Podejmowane przez kontrahenta działania reklamowe pozostawały bez wpływu na markę Wnioskodawcy, a Wnioskodawca nie miał nadto żadnego wpływu na rodzaj działań reklamowych i ich zakres.

W opisanym stanie faktycznym, na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 5 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji sąd zasądził określoną kwotę tytułem wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawca będzie zobowiązany do przyjęcia ewentualnie wystawionych przez kontrahenta korygujących faktur VAT odpowiadających zasądzonej kwocie odszkodowania?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie jest on zobowiązany do przyjęcia wystawionych przez kontrahenta korygujących faktur VAT. Przede wszystkim należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie nakładają w ogóle obowiązku, nawet warunkowego, do akceptowania korygujących faktur VAT. Podatnik wystawiający fakturę VAT jest od początku zobowiązany wystawiać ją zgodnie z obowiązującymi przepisami i tylko wystawienie faktury VAT daje automatyczne skutki w sferze uprawnień i obowiązków stron transakcji w zakresie rozliczenia podatku od towarów i usług.

Jakiekolwiek korekty istniejących dokumentów faktur VAT są możliwe tylko i wyłącznie w przypadku zgody obu stron transakcji, której adresat korekty daje wyraz przez jej podpisanie. Do czynności takiej nie może on zostać przymuszony, ani przez drugą stronę, ani przez organy podatkowe.

Należy jednak zauważyć, że istnieją także merytoryczne powody, aby w zaistniałym stanie faktycznym odmówić przyjęcia wystawionej faktury korygującej VAT.

W aktualnym stanie prawnym zasady wystawiania faktury korygujących VAT reguluje przepis art. 106j ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z powołanym przepisem w przypadku, gdy po wystawieniu faktury:

1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt A,
5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury - podatnik wystawia fakturę korygującą.

Biorąc pod uwagę treść powyższego przepisu, wskazać należy, że w przedmiotowym stanie faktycznym ani Sąd I instancji, ani Sąd II instancji nie stwierdził żadnej pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Stwierdził natomiast popełnienie przez kontrahenta czynu nieuczciwej konkurencji w postaci pobierania opłat innych niż marża handlowa z tytułu dopuszczenia towarów do sprzedaży.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentując:ą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, czyli przed dokonaniem sprzedaży towaru, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 tej ustawy. Ponieważ powołany przepis dotyczy przedpłaty, czyli zapłaty przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi, zatem i on nie może stanowić podstawy do wystawienia korygującej faktury VAT.

Ponadto, charakter roszczenia dochodzonego w prawomocnie przegranym przez kontrahenta sporze to zwrot uzyskanych przez niego bezpodstawnie (za sprawą popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji) korzyści, a zatem stanowią one, zgodnie z art. 361 par. 2 Kodeksu cywilnego, po stronie Wnioskodawcy „korzyści, które mógłby on osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono”, co jest w istocie kategorią odszkodowawczą. Nie uzasadnia to w żadnej mierze korzystania z dobrodziejstw pomniejszania przez kontrahenta swojej podstawy opodatkowania poprzez wystawianie faktur korygujących do faktur stwierdzających uprzednio bezpodstawnie uzyskane korzyści, szczególnie że te ostatnie są wynikiem naruszenia powszechnie obowiązującego prawa.

Warto przy tym przytoczyć także interpretację indywidualną z dnia 8 grudnia 2011 r., znak IBPP1/433-1368/11/LSz, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że przedsiębiorca, który uzyskał odszkodowanie w sądzie od kontrahenta w związku z narzucaniem przez tego kontrahenta obowiązku uiszczania opłaty półkowej, nie jest zobowiązany do dokonania korekty w podatku VAT za okresy przeszłe, gdyż podatnik nie był świadomy, że opłaty przez niego uiszczane stanowią czyn nieuczciwej konkurencji.

Podsumowując, nie ma podstaw by przegrana kontrahenta w sporze o zwrot bezpodstawnie uzyskanych korzyści z powodu pobierania opłat tzw. półkowych (czyli z powodu naruszenia ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji) miała go uprawniać do skorzystania z dobrodziejstwa odliczenia podatkowego poprzez zmniejszenie swojego obrotu opodatkowanego i zmniejszenie straty wywołanej przegranym sporem poprzez odliczenie z podatków dotychczas zapłaconych odpowiedniej części finansowych konsekwencji przegranego sporu. Nie można tego pogodzić z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Mając na uwadze powyższą argumentację Wnioskodawca nie może przyjąć korygującej faktury VAT także i dlatego, że po stronie kontrahenta brak jest podstaw do wystawienia takiej faktury, co wykazano powyżej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na mocy art. 106j ust. 1 ustawy w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1;
3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

– podatnik wystawia fakturę korygującą.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego – na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy – stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (…).

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Między innymi, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 i pkt 4 lit. a) ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku oraz wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia obowiązku przyjęcia ewentualnych faktur korygujących wystawionych przez kontrahenta, odpowiadających zasądzonej kwocie odszkodowania.

W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że kontrahent rzeczywiście pobrał opłaty za usługi promocyjne, marketingowe, reklamowe, jednak sąd przyznający mu odszkodowanie uznał przy tym pobieranie opłat za czyn nieuczciwej konkurencji. Skoro zatem pomiędzy stronami istniała umowa, a jednocześnie opłaty stanowiły zapłatę za określone zachowanie kontrahenta, to nawet jeśli w świetle prawa pozapodatkowego czynności kontrahenta nosiły znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, wypłata przez niego odszkodowania nie stanowi podstawy do wystawienia faktur korygujących, a otrzymanie odszkodowania na podstawie odrębnego roszczenia o odszkodowanie za bezpodstawne wzbogacenie się nie będzie stanowiło u Spółki podstawy do skorygowania odliczonego podatku naliczonego.

Tym samym w opisanym stanie faktycznym faktury zostały wystawione w sposób prawidłowy i nie powinny zostać skorygowane fakturami korygującymi, gdyż nie zaistniały okoliczności wymienione w art. 106j ust. 1 ustawy, tj. po wystawieniu faktur nie podwyższono ceny, nie stwierdzono pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Zatem Wnioskodawca nie ma obowiązku przyjmowania takich faktur korygujących, a tym samym korekty VAT naliczonego związanego z zakupem usług marketingowych, gdyż poniesione wydatki miały związek ze sprzedażą opodatkowaną (dostawą towarów), natomiast otrzymanie rekompensaty (odszkodowania) zasądzonej przez sąd pozostaje bez wpływu na wcześniej dokonane odliczenie podatku naliczonego.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.