Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-105/14/MZ
z 30 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z 18 marca 2014 r. (data wpływu do Biura – 20 marca 2014 r.), uzupełnionym 9 czerwca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 30 maja 2014 r. znak: IBPP2/443-281/14/RSz, IBPB II/1/436-105/14/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono 9 czerwca 2014 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (spółka akcyjna) prowadzi działalność w zakresie usług finansowych oraz usług pośrednictwa finansowego.

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca ma zamiar świadczyć na rzecz swoich kontrahentów usługę polegającą na poprawie ich płynności finansowej poprzez nabycie od kontrahenta wierzytelności trudnych (cesja wierzytelności zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego) po cenie równej wartości nominalnej wierzytelności, za co zapłaci kontrahentowi 100% wartości nominalnej w ustalonym umownie terminie. Za usługę pobierze opłatę ustaloną zwolnioną z podatku od towarów i usług, którą cedent uiści w ustalonym umownie terminie lub zostanie ona skompensowana z zapłatą za wierzytelność.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, co następuje:

1. Wnioskodawca jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
   
2. Usługa, którą Wnioskodawca nazywa „cesją wierzytelności – poprawą płynności finansowej” polega, zgodnie z opisem zawartym we wniosku, na poprawie płynności finansowej kontrahenta, poprzez nabycie od niego wierzytelności w drodze cesji (art. 509 Kodeksu cywilnego).
   
3. W ramach zawieranych umów Wnioskodawca będzie: nabywał wierzytelność, płacił za nią cenę nominalną i pobierał od kontrahenta opłatę w wysokości ustalonej w umowie. Wnioskodawca nie będzie wykonywał innych czynności.
   
4. Wnioskodawca otrzyma od kontrahenta wynagrodzenie za poprawę jego płynności finansowej poprzez nabycie przez Wnioskodawcę jego wierzytelności, które kontrahent (cedent) uiści w ustalonym umownie terminie lub zostanie ono skompensowane z zapłatą za wierzytelność.
   
5. Wnioskodawca nabywa wierzytelność po cenie równej jej wartości nominalnej, a zatem nie istnieje różnica pomiędzy ceną nabycia i wartością nominalną wierzytelności.
   
6. Fraza „pobierze opłatę ustaloną” oznacza, że za wykonanie usługi poprawy płynności finansowej kontrahenta, poprzez nabycie od niego wierzytelności trudnej, Wnioskodawca pobierze od kontrahenta opłatę ustaloną z nim w umowie, którą kontrahent uiści w ustalonym umownie terminie lub zostanie ona skompensowana z zapłatą za wierzytelność.
   
7. Cena nabycia wierzytelności nie będzie zawierać wynagrodzenia, albowiem wierzytelność nabywana będzie po cenie równej jej wartości nominalnej.
   
8. Kompensacja to jedna z form zapłaty kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy za wykonaną przez Wnioskodawcę usługę, polegająca na potrąceniu wzajemnych należności. Strony mogą określić w umowie różne terminy płatności – Wnioskodawca nie musi płacić całości ceny wierzytelności w momencie jej nabycia, a kontrahent nie musi płacić Wnioskodawcy całości ceny usługi „cesji wierzytelności – poprawy płynności finansowej”, którą Wnioskodawca świadczy na rzecz kontrahenta. W związku z tym zdarzyć się może, że kontrahentowi przysługiwać będzie wymagalna wierzytelność wobec Wnioskodawcy (z tytułu zapłaty na nabytą wierzytelność trudną kontrahenta), a Wnioskodawcy wobec kontrahenta (z tytułu zapłaty za usługę „cesja wierzytelności – poprawa płynności finansowej”. W związku z powyższym wierzytelność kontrahenta wobec Wnioskodawcy może zostać potrącona o wierzytelność wnioskodawcy wobec kontrahenta – a zatem skompensowana.
   
9. Poza zapłatą za wierzytelność Spółka nie będzie dokonywać świadczeń w żaden inny sposób na rzecz kontrahenta.
   
10. Umowa z kontrahentem nie będzie przewidywać możliwości powrotnego przeniesienia wierzytelności na kontrahenta.
    
11. Nie będzie możliwa zmiana ceny, po której Spółka nabędzie wierzytelność od kontrahenta.
    
12. Pomiędzy Spółką a cedentem wierzytelności (kontrahentem) nie będzie istniał odrębny stosunek prawny, pozwalający na uzyskanie od kontrahenta dodatkowego, poza wynagrodzeniem za wykonanie usługi „cesja wierzytelności – poprawa płynności finansowej”, wynagrodzenia.
    
13. Umowa nie będzie przewidywała upoważnienia Spółki do jakiejkolwiek reprezentacji kontrahenta, w szczególności wobec dłużnika po to, by wyegzekwować wierzytelność na rachunek bankowy zbywcy.
    
14. Spółka nabywać będzie wierzytelność we własnym imieniu i na własne ryzyko.
    
15. Co do zasady wśród nabytych wierzytelności będą wymagalne, jednakże może się zdarzyć, że wśród nich znajdą się wierzytelności niewymagalne.
    
16. Wierzytelności dotyczą działalności prowadzonej przez kontrahenta Wnioskodawcy, któremu w ramach tej działalności ktoś nie zapłacił, w związku z czym powstała wierzytelność. Być może w stosunku do niektórych z wierzytelności będzie prowadzone postępowanie egzekucyjne lub upadłościowe – Wnioskodawca nie jest w stanie tego przewidzieć.
    
17. Usługa „nabycie wierzytelności – poprawa płynności finansowej” ma przede wszystkim na celu poprawę płynności finansowej kontrahenta, jak też niewątpliwie uwolni go od kosztów związanych z koniecznością windykacji wierzytelności (opłaty sądowe i egzekucyjne, koszty zastępstwa procesowego przez profesjonalnego pełnomocnika), kosztów uzyskania kredytu w celu uzupełnienia niedoboru środków pieniężnych niezbędnych do terminowego regulowania swoich zobowiązań itp., które niewątpliwie kontrahent musiałby ponieść aby dochodzić należnej mu wierzytelności i kontynuować jednocześnie prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą. Usługa ta uwolni ponadto kontrahenta od konieczności podejmowania czynności związanych z egzekucją wierzytelności.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy czynność cywilnoprawna polegająca na nabyciu przez Wnioskodawcę wierzytelności od kontrahenta podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zajmując stanowisko przeformułowane w uzupełnieniu – Wnioskodawca wskazał, iż czynność cywilnoprawna polegająca na nabyciu przez Wnioskodawcę wierzytelności od kontrahenta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż nabywca wierzytelności (Wnioskodawca) jest z tytułu dokonania tej czynności zwolniony od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
   
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   
   1. umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
      
   2. umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, iż o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona (za wyjątkiem sytuacji w ustawie szczegółowo wymienionych). Wyłączenie danej czynności cywilnoprawnej z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma więc miejsce tylko w przypadku, gdy z tytułu dokonania tej właśnie czynności, jedna ze stron jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca, będący Spółką akcyjną, zamierza nabyć wierzytelności pieniężne w drodze umowy sprzedaży.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy zawarte w pkt 2 dotyczy opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja – dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlega regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotowa sprzedaż wierzytelności będzie podlegać regulacji ustawy o podatku od towarów i usług, co zostało potwierdzone interpretacją indywidualną z 27 czerwca 2014 r. znak: IBPP2/443-281/14/RSz. A zatem na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.