Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-592/14-3/EK
z 24 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2014 r. (data wpływu 26 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania Kwoty Escrow – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania Kwoty Escrow.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości składającą się z działek nr 1619, 1627/1 oraz 1627/2, na której posadowiony jest budynek dworca autobusowego będący własnością Spółki („Nieruchomość”).

W dniu 12 grudnia 2013 r. Spółka zawarła umowę przedwstępną sprzedaży („Umowa przedwstępna”), na mocy której zobowiązała się do sprzedaży części przedmiotowej Nieruchomości („Przedmiot Sprzedaży”) na rzecz F Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce („Kupujący”).

W treści Umowy przedwstępnej strony ustaliły szereg warunków, od których spełnienia zależy podpisanie przyrzeczonej (ostatecznej) umowy sprzedaży Przedmiotu Sprzedaży Kupującemu. W szczególności:

1. Strony ustaliły, iż we współpracy z Kupującym, Sprzedający złoży wniosek o pozwolenie na budowę nowego dworca autobusowego na części Nieruchomości nieobjętej sprzedażą a po uzyskaniu tego pozwolenia - działając w charakterze pełnomocnika Spółki, Kupujący złoży wniosek o pozwolenie na budowę na Nieruchomości Kupującego („Pozwolenie na Budowę Etap 2”).
   
2. Strony zobowiązały się również zawrzeć z bankiem umowę o prowadzenie rachunku escrow („Umowa Escrow”). Rachunek escrow, co do zasady prowadzony jest w celu dokonania rozliczeń z tytułu zawarcia Umowy przedwstępnej.
   
   

Kupujący w terminie 7 dni od podpisania Umowy Escrow (oraz niezwłocznie po zawarciu Umowy przedwstępnej) zobowiązany był do zasilenia rachunku escrow kwotą w określonej wysokości („Kwota Escrow”).

W umowie przedwstępnej Strony przewidziały również konsekwencje, na wypadek gdyby niektóre warunki w niej wymienione nie zostaną spełnione - a co za tym idzie przyrzeczona umowa sprzedaży nie zostanie podpisana - z przyczyn zależnych lub niezależnych od stron.

Zgodnie z jedynym z postanowień zawartych w Umowie przedwstępnej (punkt 2.12 oraz 2.13 Umowy przedwstępnej), w przypadku gdy Pozwolenie na Budowę Etap 2 (i) nie zostanie wydane lub nie stanie się ostateczne i prawomocne w określonym terminie bądź (ii) w określonym terminie nie zostanie przeniesione na rzecz Kupującego z przyczyn niezależnych od Wnioskodawcy, Umowa przedwstępna automatycznie wygasa, Kwota Escrow zostaje uznana za bezzwrotne świadczenie gwarancyjne przyznane Spółce a Spółka nie będzie mogła dochodzić dalszego odszkodowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle tak przedstawionego zdarzenia przyszłego, w przypadku zatrzymania Kwoty Escrow stanowiącej bezzwrotne świadczenie gwarancyjne przyznane Spółce będzie ona podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

W ocenie Spółki, Kwota Escrow stanowiąca bezzwrotne świadczenie gwarancyjne przyznane Spółce nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uzasadnienie stanowiska Spółki

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Biorąc pod uwagę, że w związku z przyznaniem Spółce świadczenia gwarancyjnego niewątpliwie nie dojdzie do dostawy towarowy o tym czy otrzymanie Kwoty Escrow będzie czynnością podlegającą przepisom Ustawy o VAT, decydujące znaczenie będzie miała analiza pojęcia świadczenia usług.

Zgodnie z art, 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez (odpłatne) świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowa dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
  
  

Zasadniczo (z zastrzeżeniem przypadków zrównanych z odpłatnym świadczeniem usług, wymienionych w art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT oraz sytuacji, w których świadczeniem usług jest też powstrzymanie się od określonych czynności), świadczenie usług obejmuje wobec tego każde mające odpłatny charakter działanie, wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie stanowi dostawy towarów. Zgodnie z podejściem prezentowanym przez organy podatkowe, usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni odbiorca tego świadczenia, odnoszący konkretną korzyść. Ponadto, w przypadku odpłatnego świadczenia usług musi istnieć pewien związek przyczynowo-skutkowy polegający na tym, iż w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie.

W ocenie Wnioskodawcy, aby mówić o odpłatnym świadczeniu usług opodatkowanych VAT, należy przede wszystkim rozważyć, czy w danym wypadku mamy do czynienia z jakimkolwiek świadczeniem po stronie Spółki. Pojęcie świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, zakłada bowiem, że jedna ze stron (Kupujący) w celu osiągnięcia określonego celu gospodarczego zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia w zamian za określone świadczenie drugiej strony (Spółka). Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje właśnie w zamian za to konkretne świadczenie.

Zdaniem Wnioskodawcy w sytuacji zatrzymania Kwoty Escrow określonej w Umowie, nie wystąpi żadnego rodzaju świadczenie Spółki na rzecz Kupującego. Przyczyną bowiem przyznania na rzecz Wnioskodawcy Kwoty Escrow jest zaistnienie określonych okoliczności dla Spółki, a nie chęć do wynagrodzenia jakiegokolwiek świadczenia wykonanego przez nią. Spółka bowiem nie świadczy żadnej usługi na rzecz wpłacającego Kwotę Escrow, a jedynie otrzymuje rekompensatę za poniesione koszty w tym zaangażowany czas poświęcony na realizację Umowy przedwstępnej lub utracone możliwe korzyści.

Również po stronie Kupującego nie można mówić o żadnej konkretnej korzyści z uwagi na fakt, iż co do zasady przedmiotowa umowa nie dojdzie do skutku. W tym miejscu należy zwrócić również uwagę, iż podatek VAT jest podatkiem konsumpcyjnym, czyli podatkiem obciążającym ostatecznego konsumenta, tj. osobę na użytek i korzyść której wykonywane jest świadczenie. W przedmiotowej sprawie, nie sposób uznać, iż Kupujący jest beneficjentem jakiejkolwiek usługi. Opodatkowanie danej czynności jest możliwe tylko w sytuacji, w której taki beneficjent (odbiorca usługi) istnieje. Dopóki więc nie występuje podmiot, który czerpie konkretne korzyści wiążące się z danym świadczeniem, nie można mówić, iż zostało wykonane jakiekolwiek świadczenie. Kupujący wypłacający Spółce odszkodowanie, nie jest w tym przypadku beneficjentem jakichkolwiek usług świadczonych przez. Spółkę.

Wnioskodawca pragnie wskazać, iż podobne stanowisko wyraził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) w swoich orzeczeniach w sprawie pomiędzy Jurgen Mohr a Finanzamt Bad Segeberg (sygn. sprawy C-215/94) oraz w sprawie pomiędzy Landboden Agrardienste GmbH Co. KG a Finanzamt Calau (sygn. sprawy C-384/95). W wydanych wyrokach TSUE wskazał, że dane zdarzenie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jedynie wówczas, gdy jest wykonywane w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjanta usługi. W przypadku wypłaty określonej kwoty pieniężnej mającej charakter odszkodowawczy nie dochodzi zatem do świadczenia usługi na rzecz konkretnego konsumenta, uzyskującego z tego tytułu bezpośrednią korzyść.

Należy zauważyć, iż zawarte w Umowie przedwstępnej postanowienie nie stanowi, iż Kwota Escrow stanowi zapłatę za odstąpienie od umowy, a jedynie stanowi o automatycznym skutku wygaśnięcia umowy i ustaleniu wartości pewnego świadczenia odszkodowawczego z tego tytułu na rzecz Spółki nie rozstrzygając jednocześnie o finalnej kwocie strat poniesionych przez Spółkę. Wygaśnięcie automatyczne umowy wiążące się z zatrzymaniem Kwoty Escrow stanowi zatem rekompensatę za stratę doznaną przez Spółkę (nie decydując o ostatecznej wysokości tejże straty), która nie może być uznana za usługę. Strata w tym przypadku przejawia się w poczynionych przez Spółkę staraniach chociażby na uzyskanie podziału przedmiotowej Nieruchomości, dokonanego przecież zgodnie z wymaganiami Kupującego. W konsekwencji w przypadku, braku zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży, Spółka pozostanie z podzieloną Nieruchomością i znacznym ryzykiem, iż nie znajdzie kontrahenta zainteresowanego zakupem tak podzielonej Nieruchomości.

Spółka pragnie zaznaczyć, iż powyższe znajduje potwierdzenie w stanowiskach organów skarbowych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 lutego 2014 r. (sygn. ILPP2/443-1045/12/13-S/AK) organ uznał, iż: „Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji".

Wnioskodawca chciałby również zaznaczyć, iż podobne stanowisko wyrażają organy podatkowe w odniesieniu do kar umownych wypłacanych z tytułu niewykonania umowy przez jedną ze stron. Podkreślenia wymaga przy tym, iż bez znaczenia pozostaje fakt, iż odszkodowanie wypłacane jest z przyczyn zależnych lub niezależnych od stron. W każdym bowiem wypadku, kara umowna pełni funkcję rekompensaty z tytułu szkody poniesionej przez stronę transakcji. Jak słusznie zaznaczył Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 18 lipca 2013 r. (sygn.. IBPP1/443-328/13/LSz): „Reasumując stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie nałożenie kary umownej stanowić będzie rekompensatę finansową dla Wnioskodawcy, jako strony dotkniętej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy i nie wiąże się ze spełnieniem świadczenia wzajemnego przez Wynajmującego. Zatem, kara umowna pełniąca funkcję odszkodowawczą (rekompensacyjną) za poniesione straty, nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym w przedmiotowej sprawie kara ta nie będzie podlegała opodatkowaniu a tym samym nie ma wpływu na obliczenie zobowiązania podatkowego Wnioskodawcy w podatku od towarów i usług". Podobne stanowisko wyraził również Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 19 kwietnia 2013 r. (sygn. IPTPP2/443-40/13-4/AW): ,,Zapłata odszkodowania (kwoty stanowiącej rekompensatę strat) jest przykładem sytuacji, gdy pomimo przepływu środków pieniężnych pomiędzy dwoma stronami nie występuje czynność opodatkowana, ze względu na brak ,,świadczenia na rzecz kontrahenta". Ma ona charakter sankcyjny i jest konsekwencją spowodowania zdarzenia skutkującego powstaniem szkody, straty, niewykonania lub niewłaściwego wykonania zobowiązania przez jedną ze stron transakcji. Podmiot zobowiązany do zapłaty nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego. Tym samym kwoty rekompensaty strat, jako stanowiące należności o charakterze odszkodowawczym i niewiążące się ze świadczeniem usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ”.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy Kwota Escrow stanowiąca bezzwrotne świadczenie gwarancyjne przyznane Spółce nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 Ustawy VAT i tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym oraz powyższym uzasadnieniem, Spółka zwraca się o potwierdzenie, że zaprezentowane przez Spółkę stanowisko i rozumienie treści przepisów podatkowych jest prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszlego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.