2014.05.28 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB5/423-297/14-4/JC
z 28 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 24 marca 2014 r. (data wpływu 26 marca 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 22 maja 2014 r. (data wpływu 26 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych przystąpienia Spółki do umowy cash poolingu, w tym:

obowiązku sporządzania dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jest prawidłowe,
zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji - jest nieprawidłowe,
poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłacanych odsetek - jest prawidłowe,
zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych przystąpienia Spółki do umowy cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

S. Sp. z o.o. dotychczas nie uczestniczyła w systemie Cash pooling. W listopadzie 2013 r. nastąpiła decyzja o dołączeniu spółki S. do struktury Cash pooling Grupy A.. Podmiotem wiodącym - pool leaderem w tym systemie jest A. z siedzibą w Szwecji (Agent). Agent jest rezydentem podatkowym w Szwecji. Stronami umowy cash pooling są spółki wchodzące w skład Grupy A.: W. Sp. z o.o., A. Sp. z o.o., A. P. Sp. z o.o. oraz nierezydenci: M.z siedzibą w Szwecji i A., również z siedzibą w Szwecji. Zarządzanie płynnością finansową poprzez Cash pooling realizowane będzie przez C. z siedzibą w Londynie, Wielka Brytania oraz Bank , także należący do wspólnej grupy kapitałowej I. . Każdy z uczestników umowy cash pooling otworzy w Banku (lub już ma otwarty) bieżący rachunek bankowy. Uczestnicy będą wykorzystywać rachunki źródłowe prowadzone przez nich przez Bank (poprzez podpięty Profil Bankowości Elektronicznej A.). Agent (A. ) będzie wykorzystywał prowadzony dla niego przez Bank rachunek konsolidacyjny.

Zgodnie z założeniami cash pooling, na koniec każdego dnia roboczego:

nadwyżka (saldo dodatnie) na koniec każdego dnia roboczego zostanie przelana na rachunek konsolidacyjny,
niedobór (saldo ujemne) jest uzupełniane z rachunku konsolidacyjnego, w wyniku tych operacji saldo końcowe na rachunku źródłowym wyniesie zero.

Grupa A. wybrała opcję jednokierunkowego przepływu środków na rachunek konsolidacyjny z bilansowaniem rachunków źródłowych uczestników do zera. Środki zgromadzone na rachunku konsolidacyjnym nie powracają kolejnego dnia na rachunki źródłowe uczestników - lecz pozostają na rachunku konsolidacyjnym Agenta. W konsekwencji kolejnego dnia salda otwarcia na rachunkach źródłowych wynosić będą zero. Przelewy w ramach cash pooling na rachunek konsolidacyjny i z tego rachunku są odzwierciedlane na wyciągach bankowych. Umowa cash pooling (TBA-Target Balancing Agreement) nie przewiduje alokacji odsetek, jednakże będzie podpisana odrębna umowa na alokację odsetek, zgodnie z którą bank wykona usługę alokacji odsetek w imieniu Agent/Uczestnicy.

Zgodnie z postanowieniami umowy cash pooling, długi oraz wierzytelności banku wobec uczestników, przenoszone będą na Agenta – na jego rachunek konsolidacyjny. Bank będzie naliczał odsetki od salda wykazywanego na rachunku Agenta. Ostatniego dnia roboczego miesiąca bank obciąży rachunek Agenta odsetkami, a na podstawie umowy alokacji odsetek, dokona podziału odsetek pomiędzy pozostałymi uczestnikami. W wyniku podziału odsetek rachunki spółek z Grupy A. (w tym S. Sp. z o.o.) zostaną za pośrednictwem banku uznane lub obciążone odpowiednią kwotą. Zgodnie z powyższym: rachunek S. Sp. o.o. zostanie obciążony odpowiednią kwotą (Spółka zapłaci odsetki - poniesione koszty), albo rachunek Spółki zostanie uznany odpowiednią kwotą (Spółka uzyska przychód). Ponadto odsetki otrzymane przez Agenta, zostaną w odpowiednich proporcjach, odpowiadającym saldom na rachunkach Agenta oraz pozostałych uczestników umowy cash pooling, przed dokonaniem transferów (rozliczeń) długów oraz wierzytelności, rozdysponowane przez Agenta, część odsetek zostanie na rachunku Agenta a pozostała część zostanie przekazana na rachunki pozostałych spółek z Grupy A. uczestniczących w umowie cash pooling.

Dodatkowo Wnioskodawca informuje:

Rodzaj cash-poolingu: Cash Pooling rzeczywisty z fizycznym przepływem środków na rachunek konsolidacyjny agenta.
Rola Banków: Bank SA prowadzi rachunki uczestników na których będą wykonywane operacje Cash Poolingu. C. jest dostawcą usługi i wykonuje zleconą przez klienta usługę Cash Poolingu.
Wskazanie roli Agenta w strukturze Cash-Poolingu. Agent posiada rachunek konsolidacyjny który „netuje” wszystkie pozycje uczestników, tj. na który są przekazywane salda dodatnie uczestników, oraz z którego są uzupełniane niedobory uczestników. Agent zapewnia więc płynność wszystkim uczestnikom, a jako przedstawiciel upoważniony jest również do reprezentowania każdego uczestnika w zakresie przewidzianym umową.

Z rachunku Agenta wykonywana jest również usługa alokacji odsetek, tj. agent wypłaca lub otrzymuje odsetki od uczestników.
Wynagrodzenie agenta: Agent wykonuje szereg usług związanych z umową Cash Poolingu takich jak prowadzenie rachunku konsolidacyjnego dla wszystkich uczestników Cash Poolingu, zapewnianie płynności finansowej oraz alokacji odsetek. Za wykonywanie tych czynności umowa nie przewiduje wynagrodzenia.
Rachunki wykorzystywane w strukturze Cash-poolingu: W strukturze Cash Poolingu będą wykorzystane zwykle operacyjne rachunki bieżące.
Umowa Cash Pooling nie przewiduje wzajemnych gwarancji i zabezpieczeń, natomiast wprowadza solidarną odpowiedzialność uczestników wobec określonych podmiotów C. oraz uczestnicy przyznają określonym podmiotom C. umowne prawo potrącenia zobowiązań z należnościami określonego Uczestnika.
Powiązania kapitałowe: Bank SA ani C. nie posiadają powiązań kapitałowych z podmiotami grupy A. Uczestnicy struktury Cash Poolingu (w tym Agent) należą do międzynarodowej grupy A. i występują pomiędzy nimi wymienione powiązania.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 22 maja 2014 r. Wnioskodawca doprecyzował zdarzenie przyszłe wskazując, że przez wzajemne gwarancje Spółka uznaje nieodpłatne poręczenie agenta za zobowiązania spółek, które to zdarzenia występują na gruncie opisanej umowy cash poolingu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że także z tytułu cash pooling, powinna sporządzać specjalną dokumentację transakcji z podmiotami powiązanymi?
Czy koszty odsetek w ramach cash pooling będą podlegać przepisom o niedostatecznej kapitalizacji?
Czy odsetki wypłacane przez Spółkę w ramach umowy cash pooling będą podlegać opodatkowaniu u źródła?
Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że z tytułu wzajemnych zabezpieczeń i gwarancji w ramach umowy cash pooling nie nastąpią przychody z nieodpłatnych świadczeń?
Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że wykonywanie umów cash pooling, nie jest odrębnym świadczeniem usług i nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT)?

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1.

Jako jednostka z wyłącznym udziałem zagranicznym w kapitale zakładowym oraz powiązana, zgodnie z art. 9a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych Spółka sporządza odpowiednią dokumentację podatkową transakcji z podmiotami powiązanymi. Dokumentację taką rozszerzy o transakcje między uczestnikami cash pooling z tytułu odsetek.

Stanowisko Spółki zostało potwierdzone w interpretacjach organów skarbowych, prezentowanych na stronach internetowych Ministerstwa Finansów Izba Skarbowa w Poznaniu z 5 listopada 2013 r. sygn. ILPB4/423-309/13-3/DS.

Ad. 2.

Zgodnie z przewidywanym stanem faktycznym, z tytułu umowy cash pooling zobowiązania mogą się pojawić tylko w postaci niezapłaconych odsetek (które i tak nie są kosztami uzyskania przychodów). Natomiast aby wyliczyć, które zapłacone odsetki (koszty) nie mogą być kosztami uzyskania przychodów, należałoby dokładnie ustalić czyje środki zostały wykorzystane, a to jest niemożliwe i niecelowe do ustalenia. Zdaniem Spółki koszty odsetek w ramach cash pooling nie podlegają przepisom o cienkiej kapitalizacji.

Spółka wskazuje, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach:

Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 28 września 2007 r. nr ZD/4061-212/07,
Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 14 listopada 2007 r. nr ITPB1/423-58/b/07/MR.

Ad. 3.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychody z odsetek uzyskane przez nierezydentów podlegają w Polsce opodatkowaniu 20% podatkiem u źródła. Agent otrzymujący odsetki i proporcjonalnie je rozdysponywujący między uczestnikami cash pooling jest szwedzkim rezydentem podatkowym. Znajdzie więc tu zastosowanie art. 11 ust. 1 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji; mówiący o nieopodatkowaniu odsetek w Polsce. Spółka nie będzie więc zobowiązana do poboru podatku. Ponadto od 1 lipca 2013 r. odsetki i należności licencyjne są zwolnione od podatku dochodowego u źródła.

Ad. 4.

W ramach systemu cash pooling w porozumieniu z bankiem Agent poręcza za zobowiązania innych spółek. Umowy nie przewidują odpłatności, ponieważ świadczenia mają charakter wzajemny. Zdaniem Spółki w systemie cash pooling nie ma zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czyli przychody z nieodpłatnych świadczeń nie występują.

Znajduje to potwierdzenie w interpretacji Izba Skarbowa w Łodzi z 31 grudnia 2012 r. nr IPTPB3/423-358/12-5/MF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się w zakresie konsekwencji podatkowych przystąpienia Spółki do umowy cash poolingu, w tym:

obowiązku sporządzania dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - za prawidłowe,
zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji - za nieprawidłowe,
poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłacanych odsetek - za prawidłowe,
zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - za prawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm., dalej: „updop”), podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),
określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,
metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,
określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,
wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki,
określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Powyższy obowiązek, na podstawie art. 9a ust. 2 updop, obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo
30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Z uwagi na powyższe, konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych zachodzi w przypadku, gdy spełnione są kumulatywnie następujące warunki:

dochodzi do transakcji,
transakcja jest realizowana pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz
łączna kwota transakcji przekracza kwoty wskazane w art. 9a ust. 2 updop.

Przepis art. 9a updop nie wyłącza z obowiązku dokumentowania transakcji dokonywanych w ramach usługi cash poolingu.

Umowa cash poolingu nie została uregulowana w polskim systemie prawnym, jest zatem tzw. umową nienazwaną. Jednakże, biorąc pod uwagę charakter tej umowy i jej cele, stwierdzić należy, że ma ona cechy zbliżone do umowy pożyczki (udostępnienie określonej kwoty pieniędzy w zamian za odpowiednie wynagrodzenie – odsetki).

Faktycznym zatem jej celem jest udostępnianie środków pieniężnych (w formie transferów rzeczywistych, jak również tzw. wirtualnych) pomiędzy podmiotami z grupy oraz osiąganie przez te podmioty korzyści w postaci odsetek. Jest to zatem rodzaj pożyczek udzielanych pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w tym systemie.

Definicja podmiotów powiązanych została umieszczona w art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. I tak, jeżeli:

podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, albo
podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest spółką, której kapitał zakładowy wynosi 50 000 zł i dzieli się na 100 udziałów o wartości nominalnej po 500,00 zł każdy, z tego 100% udziału stanowi własność spółki AB z siedzibą w Królestwie Szwecji. Obie ww. spółki należą do międzynarodowej grupy S . Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest handel narzędziami skrawającymi. Spółka dotychczas nie uczestniczyła w systemie cash pooling. W listopadzie 2013 r. nastąpiła decyzja o dołączeniu Spółki do struktury cash pooling Grupy S . Podmiotem wiodącym - pool leaderem w tym systemie jest T. z siedzibą w Szwecji (Agent). Agent jest rezydentem podatkowym w Szwecji. Stronami umowy cash pooling są spółki wchodzące w skład Grupy S : W Sp. z o.o., S M Sp. z o.o., S Polska Sp. z o.o. oraz nierezydenci: AB z siedzibą w Szwecji i T., również z siedzibą w Szwecji. Zarządzanie płynnością finansową poprzez cash pooling realizowane będzie przez C NA z siedzibą w Londynie, Wielka Brytania oraz Bank , także należący do wspólnej grupy kapitałowej C. Każdy z uczestników umowy cash pooling otworzy w Banku (lub już ma otwarty) bieżący rachunek bankowy. Uczestnicy będą wykorzystywać rachunki źródłowe prowadzone przez nich przez Bank (poprzez podpięty Profil Bankowości Elektronicznej T.). Agent (T.) będzie wykorzystywał prowadzony dla niego przez Bank - rachunek konsolidacyjny. Zgodnie z założeniami cash pooling, na koniec każdego dnia roboczego:

nadwyżka (saldo dodatnie) na koniec każdego dnia roboczego zostanie przelana na rachunek konsolidacyjny,
niedobór (saldo ujemne) jest uzupełniane z rachunku konsolidacyjnego, w wyniku tych operacji saldo końcowe na rachunku źródłowym wyniesie zero.

Zgodnie z postanowieniami umowy cash pooling, długi oraz wierzytelności Banku wobec uczestników, przenoszone będą na Agenta - na jego rachunek konsolidacyjny. Bank będzie naliczał odsetki od salda wykazywanego na rachunku Agenta. Ostatniego dnia roboczego miesiąca Bank obciąży rachunek Agenta odsetkami, a na podstawie umowy alokacji odsetek, dokona podziału odsetek pomiędzy pozostałymi uczestnikami. W wyniku podziału odsetek rachunki spółek z Grupy S (w tym Spółki) zostaną za pośrednictwem Banku uznane lub obciążone odpowiednią kwotą. Zgodnie z powyższym: rachunek Spółki zostanie obciążony odpowiednią kwotą (Spółka zapłaci odsetki - poniesione koszty), albo rachunek Spółki zostanie uznany odpowiednią kwotą (Spółka uzyska przychód). Ponadto odsetki otrzymane przez Agenta, zostaną w odpowiednich proporcjach, odpowiadającym saldom na rachunkach Agenta oraz pozostałych uczestników umowy cash pooling, przed dokonaniem transferów (rozliczeń) długów oraz wierzytelności, rozdysponowane przez Agenta, część odsetek zostanie na rachunku Agenta a pozostała część zostanie przekazana na rachunki pozostałych spółek z Grupy S uczestniczących w umowie cash pooling.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zostanie spełniona przesłanka wynikająca z art. 9a ust. 1 updop, w związku z czym Spółka będzie zobowiązana do sporządzania dokumentacji podatkowej, o ile nastąpi wypełnienie przesłanki dotyczącej przekroczenia rocznej wartości zawieranych transakcji, o której mowa w art. 9a ust. 2 updop.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 jest zatem prawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 60 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zatem ograniczeniom przewidzianym w powyższej regulacji podlegają odsetki od pożyczek udzielanych spółce (pożyczkobiorcy) przez określoną grupę podmiotów (pożyczkodawców), tj.:

wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów w kapitale zakładowym spółki,
wspólników posiadających łącznie co najmniej 25% udziałów w kapitale zakładowym spółki,
„spółkę – siostrę”, jeżeli w obydwu spółkach (pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy) ten sam wspólnik posiada co najmniej 25% udziałów.

W przypadku przekroczenia przez spółkę (pożyczkobiorcę) wskaźnika zadłużenia, ustalonego jako trzykrotność wartości jej kapitału zakładowego, odsetki od pożyczek zaciągniętych od podmiotów wskazanych powyżej nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w części, w jakiej kwota pożyczki przekracza ten wskaźnik.

Wysokość zadłużenia, decydującą o wystąpieniu ograniczeń w zaliczeniu odsetek od pożyczki do kosztów uzyskania przychodów, ustala się natomiast biorąc pod uwagę:

zadłużenie spółki wobec jej wspólników posiadających bezpośrednio co najmniej 25% udziałów spółki,
zadłużenie spółki wobec podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników (tj. pośrednich wspólników spółki).

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b updop, przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Powołany przepis art. 16 ust. 7b updop, definiuje pojęcie pożyczki, dla potrzeb stosowania normy wynikającej z brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, szerzej niż wynika to z definicji zawartej w Kodeksie cywilnym (art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 121)).

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest spółką, której kapitał zakładowy wynosi 50 000 zł i dzieli się na 100 udziałów o wartości nominalnej po 500,00 zł każdy, z tego 100% udziału stanowi własność spółki AB z siedzibą w Królestwie Szwecji. Obie ww. spółki należą do międzynarodowej grupy S . Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest handel narzędziami skrawającymi. Spółka dotychczas nie uczestniczyła w systemie cash pooling. W listopadzie 2013 r. nastąpiła decyzja o dołączeniu Spółki do struktury cash pooling Grupy S . Podmiotem wiodącym - pool leaderem w tym systemie jest T. z siedzibą w Szwecji (Agent). Agent jest rezydentem podatkowym w Szwecji. Stronami umowy cash pooling są spółki wchodzące w skład Grupy S : W Sp. z o.o., S M Sp. z o.o., S Sp. z o.o. oraz nierezydenci: AB z siedzibą w Szwecji i T., również z siedzibą w Szwecji. Zarządzanie płynnością finansową poprzez cash pooling realizowane będzie przez C NA z siedzibą w Londynie, Wielka Brytania oraz Bank , także należący do wspólnej grupy kapitałowej C. Każdy z uczestników umowy cash pooling otworzy w Banku (lub już ma otwarty) bieżący rachunek bankowy. Uczestnicy będą wykorzystywać rachunki źródłowe prowadzone przez nich przez Bank (poprzez podpięty Profil Bankowości Elektronicznej T.). Agent (T.) będzie wykorzystywał prowadzony dla niego przez Bank - rachunek konsolidacyjny. Zgodnie z założeniami cash pooling, na koniec każdego dnia roboczego:

nadwyżka (saldo dodatnie) na koniec każdego dnia roboczego zostanie przelana na rachunek konsolidacyjny,
niedobór (saldo ujemne) jest uzupełniane z rachunku konsolidacyjnego, w wyniku tych operacji saldo końcowe na rachunku źródłowym wyniesie zero.

Grupa S wybrała opcję jednokierunkowego przepływu środków na rachunek konsolidacyjny z bilansowaniem rachunków źródłowych uczestników do zera. Środki zgromadzone na rachunku konsolidacyjnym nie powracają kolejnego dnia na rachunki źródłowe uczestników - lecz pozostają na rachunku konsolidacyjnym Agenta. W konsekwencji kolejnego dnia salda otwarcia na rachunkach źródłowych wynosić będą zero. Przelewy w ramach cash pooling na rachunek konsolidacyjny i z tego rachunku są odzwierciedlane na wyciągach bankowych. Umowa cash pooling (TBA-Target Balancing Agreement) nie przewiduje alokacji odsetek, jednakże będzie podpisana odrębna umowa na alokację odsetek, zgodnie z którą Bank wykona usługę alokacji odsetek w imieniu Agent/Uczestnicy. Zgodnie z postanowieniami umowy cash pooling, długi oraz wierzytelności Banku wobec uczestników, przenoszone będą na Agenta - na jego rachunek konsolidacyjny. Bank będzie naliczał odsetki od salda wykazywanego na rachunku Agenta. Ostatniego dnia roboczego miesiąca Bank obciąży rachunek Agenta odsetkami, a na podstawie umowy alokacji odsetek, dokona podziału odsetek pomiędzy pozostałymi uczestnikami. W wyniku podziału odsetek rachunki spółek z Grupy S (w tym Spółki) zostaną za pośrednictwem Banku uznane lub obciążone odpowiednią kwotą. Zgodnie z powyższym: rachunek Spółki zostanie obciążony odpowiednią kwotą (Spółka zapłaci odsetki - poniesione koszty), albo rachunek Spółki zostanie uznany odpowiednią kwotą (Spółka uzyska przychód). Ponadto odsetki otrzymane przez Agenta, zostaną w odpowiednich proporcjach, odpowiadającym saldom na rachunkach Agenta oraz pozostałych uczestników umowy cash pooling, przed dokonaniem transferów (rozliczeń) długów oraz wierzytelności, rozdysponowane przez Agenta, część odsetek zostanie na rachunku Agenta a pozostała część zostanie przekazana na rachunki pozostałych spółek z Grupy S uczestniczących w umowie cash pooling.

Polskie przepisy prawa cywilnego nie zawierają regulacji odnoszących się do umowy cash poolingu. Stąd też umowę taką zaliczyć należy do umów nienazwanych na gruncie polskich przepisów prawa cywilnego. Tym niemniej cechą takiej umowy jest to, że jeden z podmiotów (uczestnik umowy) przekazuje własne środki finansowe innemu podmiotowi (innemu uczestnikowi umowy), celem pokrycia przez ten inny podmiot zobowiązań pieniężnych. Otrzymane przez podmiot środki finansowe podlegają zwrotowi wraz z wynagrodzeniem za korzystanie z tych środków, określonym w formie odsetek.

Odnosząc powołane wcześniej normy prawne do przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że uprawnienie Spółki do korzystania ze środków finansowych w ramach opisanej struktury cash poolingu upoważnia do stwierdzenia, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym będziemy mieli do czynienia z pożyczką w rozumieniu definicji zawartej w art. 16 ust. 7b updop; przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop w niniejszej sprawie mogą zatem znaleźć zastosowanie.

Tym samym, w sytuacji gdy łączna wartość zadłużenia Spółki wobec podmiotów wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop przekroczy trzykrotność wartości kapitału zakładowego Spółki, wówczas w odniesieniu do odsetek płaconych w związku z uczestnictwem w systemie cash poolingu znajdą zastosowanie ograniczenia w zakresie niedostatecznej kapitalizacji. Jeżeli natomiast w momencie zapłaty odsetek Spółka nie będzie zadłużona wobec podmiotów powiązanych, bowiem zadłużenie wobec tych podmiotów już spłaciła, przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie będą miały zastosowania.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 jest zatem nieprawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku Nr 3.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm., dalej: „updop”), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przepisie tym, wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 updop, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) - ustala się w wysokości 20% przychodów.

Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 21 ust. 2 updop).

Na podstawie art. 22b updop, zwolnienia i odliczenia wynikające z przepisów art. 20-22 stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy w sprawie podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, w którym podatnik ma swoją siedzibę lub w którym dochód został uzyskany.

Na podstawie art. 21 ust. 3 updop, zwalnia się od podatku dochodowego przychody, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

wypłacającym należności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jest:
1. spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
2. położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład spółki podlegającej w państwie członkowskim Unii Europejskiej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, jeżeli wypłacane przez ten zagraniczny zakład należności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów przy określaniu dochodów podlegających opodatkowaniu w Rzeczypospolitej Polskiej;
uzyskującym przychody, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jest spółka podlegająca w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania;
spółka:
1. której mowa w pkt 1, posiada bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 2, lub
2. której mowa w pkt 2, posiada bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1
odbiorcą należności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jest:
1. spółka, o której mowa w pkt 2, albo
2. zagraniczny zakład spółki, o której mowa w pkt 2, jeżeli dochód osiągnięty w następstwie uzyskania tych należności podlega opodatkowaniu w tym państwie członkowskim Unii Europejskiej, w którym ten zagraniczny zakład jest położony.

Z art. 21 ust. 3a updop wynika, że warunek posiadania udziałów (akcji), o którym mowa w ust. 3 pkt 3, uważa się także za spełniony, jeżeli zarówno w kapitale spółki, o której mowa w ust. 3 pkt 1, jak i w kapitale spółki, o której mowa w ust. 3 pkt 2, inna spółka podlegająca w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, posiada bezpośrednio - nie mniej niż 25% udziałów (akcji). Przepisy ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 3, stosuje się, jeżeli posiadanie udziałów (akcji), o którym mowa w ust. 3 pkt 3 oraz ust. 3a, wynika z tytułu własności (art. 21 ust. 3b updop).

Zgodnie z art. 21 ust. 3c updop, zwolnienie, o którym mowa w ust. 3, stosuje się, jeżeli spółka, o której mowa w ust. 3 pkt 2, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Należy również wskazać, że na mocy art. 21 ust. 4 updop, przepis ust. 3 ma zastosowanie w przypadku, kiedy spółki, o których mowa w ust. 3 pkt 3, posiadają udziały (akcje) w wysokości, o której mowa w ust. 3 pkt 3, nieprzerwanie przez okres dwóch lat.

Ponadto, w art. 21 ust. 5 updop wskazano, że przepisy ust. 3 i 4 mają również zastosowanie w przypadku, gdy okres dwóch lat nieprzerwanego posiadania udziałów (akcji), w wysokości określonej w ust. 3 pkt 3, upływa po dniu uzyskania przez spółkę, o której mowa w ust. 3 pkt 2, przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 1. W przypadku niedotrzymania warunku posiadania udziałów (akcji), o których mowa w ust. 3 pkt 3, nieprzerwanie przez okres dwóch lat, spółka o której mowa w ust. 3 pkt 2, jest obowiązana do zapłaty podatku, wraz z odsetkami za zwłokę, od przychodów określonych w ust. 1 pkt 1 w wysokości 20% przychodów, z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu, o którym mowa w art. 26 ust. 3.

Na podstawie art. 21 ust. 6 updop, zwolnienie, o którym mowa w ust. 3, nie ma zastosowania do przychodów, które zgodnie z odrębnymi przepisami zostaną uznane za:

przychody z podziału zysków lub spłaty kapitału spółki wypłacającej należności, o których mowa w ust. 1 pkt 1;
przychody z tytułu wierzytelności dającej prawo do udziału w zyskach dłużnika;
przychody z tytułu wierzytelności uprawniającej wierzyciela do zamiany jego prawa do odsetek na prawo do udziału w zyskach dłużnika;
przychody z tytułu wierzytelności, która nie powoduje obowiązku spłaty kwoty głównej tej wierzytelności lub gdy spłata jest należna po upływie co najmniej 50 lat od powstania wierzytelności.

W myśl art. 21 ust. 7 updop, jeżeli w wyniku szczególnych powiązań, o których mowa w art. 11 ust. 1, między podmiotem wypłacającym i uzyskującym należności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, w wyniku czego kwota wypłaconych należności jest wyższa od tej, jakiej należałoby oczekiwać, gdyby powiązania te nie istniały, zwolnienie, o którym mowa w ust. 3, stosuje się tylko do kwoty należności określonej bez uwzględniania warunków wynikających z tych powiązań. Przepisy art. 11 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

Stosownie natomiast do treści art. 21 ust. 8 updop, przepisy ust. 3-7 stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 5 do ustawy.

Zwolnienia, o którym mowa w ust. 3, nie stosuje się jeżeli wypłacającym należności jest spółka, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1 - art. 21 ust. 9 updop.

W myśl art. 26 ust. 1 updop, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2b, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Jednakże od należności z tytułu odsetek od papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa i zapisanych na rachunkach papierów wartościowych albo na rachunkach zbiorczych, wypłacanych na rzecz podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, zryczałtowany podatek dochodowy pobierają, jako płatnicy, podmioty prowadzące te rachunki, jeżeli wypłata należności następuje za ich pośrednictwem. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Powyższa regulacja prawna wskazuje na fakt, że w przypadku podmiotu, który nie ma na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu a uzyskuje przychody na tym terytorium – w kwestii sposobu opodatkowania – pierwszeństwo mają postanowienia właściwej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Przy czym, zastosowanie stawki podatku wynikającej z takiej umowy lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych, uzyskanym od niego zaświadczeniem (certyfikatem rezydencji), wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej.

Przepisy poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierają rozwiązania szczególne w stosunku do przepisów ustaw podatkowych i na podstawie art. 91 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), mają pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

W niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie Konwencja między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Sztokholmie dnia 19 listopada 2004 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 26, poz. 193, dalej: „Konwencja polsko-szwedzka”).

Jak stanowi art. 11 ust. 1 Konwencji polsko-szwedzkiej, odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane tylko w tym drugim Państwie.

Stosownie do postanowień art. 11 ust. 2 Konwencji polsko-szwedzkiej, użyte w tym artykule określenie „odsetki” oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty nie uważa się za odsetki w rozumieniu tego artykułu.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie nadają państwom żadnych nowych praw do opodatkowania w tym państwie dochodów osób zagranicznych, a jedynie ograniczają już istniejące prawa. Dane państwo, na podstawie samej tylko umowy, nie może zatem nałożyć na rezydenta podatkowego innego państwa obowiązków podatkowych ponad te, które wynikają z jego wewnętrznego ustawodawstwa podatkowego - może tylko ograniczyć obowiązki wynikające z własnego wewnętrznego ustawodawstwa podatkowego. W związku z powyższym w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania używa się sformułowania, że dane dochody podatnika „mogą być opodatkowane w drugim umawiającym się państwie”, ponieważ o tym, czy będą tam opodatkowane zdecyduje już wyłącznie dane państwo, którego prawa taki zapis dotyczy i które z prawa do opodatkowania takich dochodów może zrezygnować.

Dokonując interpretacji ww. przepisów, należy zwrócić również uwagę na tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zatem, obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w odrębnych państwach należy rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz Modelowej Konwencji OECD wraz z Komentarzem.

Z Komentarza do Konwencji Modelowej OECD wynika tymczasem, że postanowienia umów (konwencji) o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie dotyczącym odsetek mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy to podmiot uzyskujący odsetki posiada status rzeczywistego odbiorcy („beneficial owner”), czyli jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Co do zasady w sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz pośrednika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie przekazuje tę płatność ostatecznemu odbiorcy, państwo w którym powstaje dana płatność nie jest zobowiązane do zastosowania wobec tego pośrednika postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Sam fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma ograniczony charakter. Oznacza to, że postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mają zastosowanie do podmiotów będących faktycznymi odbiorcami odsetek.

Umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera (Agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe. Niezależnie od tego, czy podmiotem zarządzającym systemem jest bank, czy wybrana spółka z grupy, realizuje on jedynie funkcję pośrednika, tzn. nie jest ostatecznym właścicielem odsetek, do których prawo przysługuje spółkom przekazującym nadwyżkę.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że w listopadzie 2013 r. nastąpiła decyzja o dołączeniu Spółki do struktury cash pooling Grupy S . Podmiotem wiodącym - pool leaderem w tym systemie jest T. z siedzibą w Szwecji (Agent). Agent jest rezydentem podatkowym w Szwecji. Stronami umowy cash pooling są spółki wchodzące w skład Grupy S : W Sp. z o.o., S M Sp. z o.o., S Sp. z o.o. oraz nierezydenci: AB z siedzibą w Szwecji i T., również z siedzibą w Szwecji. Zarządzanie płynnością finansową poprzez cash pooling realizowane będzie przez C NA z siedzibą w Londynie, Wielka Brytania oraz Bank , także należący do wspólnej grupy kapitałowej C. Każdy z uczestników umowy cash pooling otworzy w Banku (lub już ma otwarty) bieżący rachunek bankowy. Uczestnicy będą wykorzystywać rachunki źródłowe prowadzone przez nich przez Bank (poprzez podpięty Profil Bankowości Elektronicznej T.). Agent (T.) będzie wykorzystywał prowadzony dla niego przez Bank - rachunek konsolidacyjny. Zgodnie z założeniami cash pooling, na koniec każdego dnia roboczego:

nadwyżka (saldo dodatnie) na koniec każdego dnia roboczego zostanie przelana na rachunek konsolidacyjny,
niedobór (saldo ujemne) jest uzupełniane z rachunku konsolidacyjnego, w wyniku tych operacji saldo końcowe na rachunku źródłowym wyniesie zero.

Wypada zaznaczyć, że rola Pool leadera (Agenta) przede wszystkim sprowadza się do zarządzania środkami pieniężnymi jakie wpłyną od uczestników systemu cash poolingu. To uczestnicy biorący udział w tym systemie mogą rzeczywiście korzystać z przywilejów wynikających z prawa własności. Cechą charakterystyczną systemu cash pooling jest konsolidowanie środków finansowych wszystkich uczestników, a nie dokonywanie „darowizn” na rzecz Agenta przez tych uczestników. Rzeczywistymi właścicielami przekazywanych środków pozostają podmioty przekazujące nadwyżkę znajdującą się na ich rachunkach.

Status osoby uprawnionej przysługuje ekonomicznemu właścicielowi udostępnionego kapitału (a nie ekonomicznemu dysponentowi samych odsetek). Uprawnionym właścicielem może być zatem podmiot posiadający prawo do kapitału, z tytułu którego udostępnienia należne będą odsetki, jak i prawo do zagospodarowania tych odsetek jako ich właściciel, a nie podmiot posiadający prawo tylko do ich otrzymania.

Tytuł prawny do odsetek posiadają zatem poszczególne spółki biorące udział w systemie cash poolingu, co oznacza, że to one uzyskują przychód podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w postaci należnych im odsetek (w przypadającej na nie części, która jest im wypłacana za pośrednictwem Agenta).

Mając powyższe na uwadze w sytuacji, gdy to Agent będzie otrzymywał od Spółki odsetki, jako rzeczywisty ich odbiorca, tj. gdy będzie mu przysługiwać na podstawie postanowień umowy cash poolingu, proporcjonalny do wielkości salda na jego rachunku udział w należności odsetkowej, zastosowanie znajdą (pod warunkiem posiadania przez Spółkę certyfikatu rezydencji Agenta) postanowienia art. 11 ust. 1 Konwencji polsko-szwedzkiej. Z przepisów tych wynika natomiast, że odsetki, które powstały w Polsce i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Szwecji, opodatkowane są tylko w Szwecji. Zatem Spółka nie będzie zobowiązana do poboru podatku z tytułu wypłaconych Agentowi odsetek.

Natomiast w sytuacji, gdy Agent jest pośrednikiem (ekonomicznym dysponentem odsetek), nie uzyskuje on przychodów z odsetek. Konsekwentnie to poszczególne spółki uczestniczące w systemie, uzyskują przychód podatkowy w postaci należnych im odsetek (w przypadającej na nie części, która jest im wypłacana za pośrednictwem Agenta).

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że stronami umowy cash pooling są spółki wchodzące w skład Grupy A.: W Sp. z o.o., S M Sp. z o.o., S Sp. z o.o. oraz nierezydenci: S z siedzibą w Szwecji i AB (Agent), również z siedzibą w Szwecji.

Z uwagi na fakt, że spółki W. Sp. z o.o., S M Sp. z o.o., S. Sp. z o.o. są polskimi rezydentami, przepis art. 21 updop nie znajdzie w tej sytuacji zastosowania i na Wnioskodawcy nie będzie spoczywał obowiązek poboru podatku „u źródła”. Również w stosunku do spółki S, która ma siedzibę w Szwecji Spółka nie będzie zobowiązana do poboru podatku z tytułu wypłaconych odsetek (pod warunkiem posiadania certyfikatu rezydencji Spółki S AB) ponieważ tak jak wskazano powyżej w myśl art. 11 ust. 1 Konwencji polsko-szwedzkiej odsetki, które powstały w Polsce i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Szwecji, opodatkowane są tylko w Szwecji.

Reasumując stanowisko Spółki w zakresie braku obowiązku poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od odsetek wypłaconych przez Spółkę w związku z uczestnictwem w systemie cash poolingu jest prawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku Nr 4.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm., dalej: „updop”), przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, co należy rozumieć przez „nieodpłatne świadczenie”, ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń.

Z tego właśnie względu pojęcie „świadczenia” należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Jednakże, pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” oparte na gruncie przepisów prawa podatkowego ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Może bowiem obejmować wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zatem w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w listopadzie 2013 r. nastąpiła decyzja o dołączeniu Spółki do struktury cash pooling Grupy A. Podmiotem wiodącym - pool leaderem w tym systemie jest AB z siedzibą w Szwecji (Agent). Agent jest rezydentem podatkowym w Szwecji. W ramach systemu cash pooling Agent nieodpłatnie poręcza za zobowiązania spółek.

Spółka wskazuje, że świadczenia mają charakter wzajemny.

Świadczenia występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi ze sobą umową cash poolingu (poręczenia) nie mają charakteru świadczeń nieodpłatnych (częściowo odpłatnych) w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 updop. W szczególności, wskazać należy, że celem spółek uczestniczących w umowie cash poolingu jest osiągnięcie oszczędności związanych z kosztami finansowymi, czy też administracyjnymi, nie zaś uzyskanie nieodpłatnego przysporzenia lub dokonanie takiego przysporzenia na rzecz innego uczestnika umowy cash poolingu. Świadczenia spółek uczestniczących w cash poolingu uznać należy, co do zasady za świadczenia wzajemne, za współdziałanie przy wykonaniu zobowiązania, gdyż wynikają one z istoty umów tego typu.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że wartość wzajemnych gwarancji (poręczenia), które są ściśle związany z zawartą umową cash poolingu i bezpośrednio z niej wynikają, nie będzie stanowić przychodu podatkowego w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 4 jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę interpretacji stwierdzić należy, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że jednolitość orzecznictwa chociaż jest cechą pożądaną nie stanowi wartości samej w sobie. Organ wydający interpretację indywidualną jest nią związany tylko w skonkretyzowanej, indywidualnej sprawie, co oznacza, że jego poglądy mogą ewoluować np. pod wpływem orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Zmiana stanowiska w konkretnych sprawach została przewidziana przez ustawodawcę, co znalazło wyraz w treści art. 14e Ordynacji podatkowej, a skorzystanie z tej instytucji służy w istocie realizacji zasady jednolitości interpretacji. Przyjęcie odmiennej koncepcji powodowałoby, że jednostkowe zajęcie stanowiska przez organ podatkowy skutkowałoby zawsze obowiązkiem powielenia tego stanowiska przez wszystkie inne organy bez względu na to czy stanowisko to byłoby słuszne, czy nie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin