Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-655a/14MN
z 18 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 12 czerwca 2014 r. (data wpływu 13 czerwca 2014 r.) uzupełnionym w dniu 2 września 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• podstawy opodatkowania przy sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe;

• zwolnienia od podatku usług polegających na udzielaniu pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 2 września 2014 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie m.in. podstawy opodatkowania przy sprzedaży nieruchomości oraz zwolnienia od podatku usług polegających na udzielaniu pożyczek.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W maju 2014 r. Wnioskodawca rozpoczął działalność gospodarczą – 64.19.Z – pozostałe pośrednictwo pieniężne. Z własnych zasobów pieniężnych udziela pożyczek pod zastaw. Pożyczki te są udzielane w formie Aktu Notarialnego. W celu zabezpieczenia spłaty długu i odsetek pożyczkobiorca przenosi własność swojej nieruchomości na rzecz pożyczkodawcy.

W momencie, kiedy pożyczkobiorca nie spłaci w określonym terminie zadłużenia wraz z należnymi odsetkami nieruchomość zgodnie z zawartym Aktem Notarialnym staje się własnością pożyczkodawcy. Pożyczkodawca chcąc odzyskać swoje pieniądze i należne odsetki nieruchomość sprzedaje – udzielił pożyczki 100.000 zł a sprzedaje nieruchomość za 150.000 zł.

Wnioskodawca nabył ją w drodze przeniesienia własności – nie przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, nie ponosił wydatków na ulepszenie.

W związku z powyższym opisem zadano m. in. następujące pytania w zakresie podatku od towarów i usług:

1. Od jakiej kwoty przy sprzedaży nieruchomości należy „naliczyć VAT” – czy od ogólnej kwoty sprzedaży, czy tylko od tzw. „zarobku” (w ogólnej kwocie sprzedaży jest kwota udzielonej pożyczki, która Wnioskodawca chce odzyskać poprzez sprzedaż nieruchomości)?
   
2. Czy uzyskane odsetki i prowizja związana z udzieleniem pożyczki przez osobę fizyczną dla drugiej osoby fizycznej lub podmiotu gospodarczego są zwolnione od podatku VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatkiem VAT winna być objęta różnica pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży a kwotą udzielonej pożyczki wraz z odsetkami i prowizją. Podatkiem VAT winna być objęta kwota tzw. „zarobku”, pozostała kwota jest zwrotem pieniędzy Wnioskodawcy.

Uzyskane odsetki i prowizje – wg Wnioskodawcy – są zwolnione z podatku VAT, jako pośrednictwo finansowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego:

• jest nieprawidłowe w zakresie podstawy opodatkowania przy sprzedaży nieruchomości;
  

• jest prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających na udzielaniu pożyczek.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, towarami w rozumieniu ww. ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Ogólna zasada dotycząca postawy opodatkowania została uregulowana w art. 29a ww. ustawy.

I tak, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Ponadto w świetle art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków i budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków i budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Ustawodawca przewidział odstępstwo od zasad ogólnych dotyczących opodatkowania podatkiem VAT dla podatników prowadzących działalność w zakresie handlu dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi, antykami oraz towarami używanymi.

Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

W myśl art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 24.41.10.0, 24.41.20.0, ex 24.41.30.0, ex 32.12.11.0, ex 32.12.12.0 i 38.11.58.0).

Stosownie do brzmienia art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
   
2. podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
   
3. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
   
4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
   
5. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Analiza powyższych przepisów, regulujących odmienny sposób ustalania podstawy opodatkowania od ogólnej zasady określonej w art. 29a ustawy o podatku od towarów i usług, wskazuje, że przepisy te nie mają zastosowania do nieruchomości – dotyczą one wyłącznie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, przy czym towary używane zdefiniowano jako ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie.

Z okoliczności przedstawionych w złożonym wniosku wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca udziela pożyczek pod zastaw. Pożyczki te są udzielane w formie Aktu Notarialnego. W celu zabezpieczenia spłaty długu i odsetek pożyczkobiorca przenosi własność swojej nieruchomości na rzecz pożyczkodawcy.

W momencie, kiedy pożyczkobiorca nie spłaci w określonym terminie zadłużenia wraz z należnymi odsetkami nieruchomość zgodnie z zawartym Aktem Notarialnym staje się własnością pożyczkodawcy. Pożyczkodawca chcąc odzyskać swoje pieniądze i należne odsetki nieruchomość sprzedaje. Wnioskodawca nabył ją w drodze przeniesienia własności – nie przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, nie ponosił wydatków na ulepszenie.

Jak wskazano powyżej, art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy zawiera definicję towarów używanych na potrzeby stosowania metody opodatkowania marży. Ze stanu faktycznego opisanego we wniosku wynika, że sprzedawane przez Wnioskodawcę towary stanowią nieruchomości, co wyklucza możliwość przyjęcia za podstawę opodatkowania marżę stanowiącą różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Zatem przy sprzedaży nieruchomości zastosowanie znajdą ogólne zasady ustalania podstawy opodatkowania, określone w art. 29a ust. 1 z uwzględnieniem zapisu art. 29a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, co oznacza, że w omawianym przypadku podstawą opodatkowania w zakresie podatku od towarów i usług jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym podatkiem VAT winna być objęta różnica pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży a kwotą udzielonej pożyczki wraz z odsetkami i prowizją (czyli kwota tzw. „zarobku”) należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do kwestii zwolnienia czynności polegających na udzielaniu pożyczek wskazać należy co następuje.

Na mocy art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od podatku możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ww. ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

I tak, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Stosownie do art. 43 ust. 15 ww. artykułu, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
   
2. usług doradztwa;
   
3. usług w zakresie leasingu.

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.).

Zgodnie bowiem z art. 135 ust. 1 pkt b) tej Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

W tym kontekście wskazać należy – co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie VAT nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione od VAT zgodnie z Dyrektywą VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 szóstej dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Jak wynika z przytoczonych przepisów, w wyłączeniach ze zwolnienia nie wymieniono czynności udzielania pożyczek pod zastaw. Zatem usługi udzielania pożyczek pieniężnych pod zastaw są zwolnione od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi ustalenie, czy uzyskane odsetki i prowizje, związane z udzieleniem pożyczki pod zastaw są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Analiza opisanych okoliczności na tle zacytowanych przepisów wskazuje, że usługa polegająca na udzielaniu przez Wnioskodawcę pożyczki pieniężnej pod zastaw, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust.1 pkt 38 ustawy o VAT.

Reasumując powyższe należy stwierdzić, że jeżeli odsetki i prowizje stanowią wynagrodzenie Wnioskodawcy za świadczenie usług w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych pod zastaw, korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym uzyskane odsetki i prowizje są zwolnione od podatku należało uznać za prawidłowe.

Końcowo informuje się, że w kwestii stawki VAT przy sprzedaży nieruchomości wydano postanowienie znak ITPP1/443-655b/14/MN o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia w związku z nieuzupełnieniem wniosku w zakresie przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego w zakresie tego zagadnienia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.