Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-681/14/MU
z 20 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 3 lipca 2014 r. (data wpływu 7 lipca 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 29 września 2014 r. (data wpływu 1 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty pieniężnej otrzymanej w związku z działem spadku – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty pieniężnej otrzymanej w związku z działem spadku. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 29 września 2014 r. (data wpływu 1 października 2014 r.).

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni była nieślubnym dzieckiem. Ojciec Wnioskodawczy miał jeszcze troje dzieci z małżeństwa. W dniu 5 sierpnia 2009 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, a w dniu 27 grudnia 2009 r. zmarła jego żona. Spadek po nich nabyło przyrodnie rodzeństwo Wnioskodawczyni. Nabycie potwierdzone zostało postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 24 lutego 2010 r. Przedmiotem spadku było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Przyrodnie rodzeństwo sprzedało odziedziczony lokal mieszkalny za kwotę 155.000 zł (umowa kupna sprzedaży w formie aktu notarialnego z dnia 28 grudnia 2010 r., zmieniona w dniu 31 stycznia 2011 r.). Wnioskodawczyni chcąc odzyskać należną Jej po ojcu część spadku, wniosła sprawę do Sądu Rejonowego o zmianę stwierdzenia nabycia spadku. Sąd orzekł zmianę stwierdzenia nabycia spadku i przyznał Wnioskodawczyni spadek po ojcu w 1/3 części, co zostało potwierdzone w postanowieniu z dnia 16 października 2012 r.

W dniu 27 lutego 2013 r., w formie aktu notarialnego, Wnioskodawczyni wraz z przyrodnim rodzeństwem, dokonała umownego działu spadku, którego przedmiotem były pieniądze w kwocie 58.125 zł, uzyskane przez przyrodnie rodzeństwo ze sprzedaży udziałów w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, nabytych w drodze dziedziczenia. W wyniku umownego działu spadku przyrodnie rodzeństwo zobowiązało się przekazać Wnioskodawczyni równowartość nabytego przez Nią udziału w spadku po zmarłym ojcu. W dniu 30 sierpnia 2013 r. Wnioskodawczy otrzymała od rodzeństwa, na swój rachunek bankowy, kwotę 14.531,25 zł tj. po 4.843,75 od każdego z nich.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy w związku z nabyciem kwoty 14.531,25 zł wystąpił u Wnioskodawczyni przychód z tytułu sprzedaży nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to w którym roku winien zostać opodatkowany dochód ze sprzedaży nieruchomości, czy w roku sprzedaży tj. w 2010 r. czy w roku otrzymania kwoty z tytułu umownego działu spadku tj. w 2013 r. oraz czy Wnioskodawczyni może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni otrzymana przez Nią kwota z tytułu umownego działu spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ to nie Ona dokonywała sprzedaży nieruchomości, tylko Jej rodzeństwo przyrodnie – w akcie notarialnym dokumentującym sprzedaż nie widnieje Jej nazwisko.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 1 przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak natomiast stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni była nieślubnym dzieckiem. Ojciec Wnioskodawczy miał jeszcze troje dzieci z małżeństwa. W dniu 5 sierpnia 2009 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, a w dniu 27 grudnia 2009 r. zmarła jego żona. Spadek po nich nabyło przyrodnie rodzeństwo Wnioskodawczyni. Nabycie potwierdzone zostało postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 24 lutego 2010 r. Przedmiotem spadku było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Przyrodnie rodzeństwo sprzedało odziedziczony lokal mieszkalny za kwotę 155.000 zł (umowa kupna sprzedaży w formie aktu notarialnego z dnia 28 grudnia 2010 r., zmieniona w dniu 31 stycznia 2011 r.). Wnioskodawczyni chcąc odzyskać należną Jej po ojcu część spadku, wniosła sprawę do Sądu Rejonowego o zmianę stwierdzenia nabycia spadku. Sąd orzekł zmianę stwierdzenia nabycia spadku i przyznał Wnioskodawczyni spadek po ojcu w 1/3 części, co zostało potwierdzone w postanowieniu z dnia 16 października 2012 r.

W dniu 27 lutego 2013 r., w formie aktu notarialnego, Wnioskodawczyni wraz z przyrodnim rodzeństwem, dokonała umownego działu spadku, którego przedmiotem były pieniądze w kwocie 58.125 zł, uzyskane przez przyrodnie rodzeństwo ze sprzedaży udziałów w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, nabytych w drodze dziedziczenia. W wyniku umownego działu spadku przyrodnie rodzeństwo zobowiązało się przekazać Wnioskodawczyni równowartość nabytego przez Nią udziału w spadku po zmarłym ojcu. W dniu 30 sierpnia 2013 r. Wnioskodawczy otrzymała od rodzeństwa, na swój rachunek bankowy, kwotę 14.531,25 zł tj. po 4.843,75 od każdego z nich.

Z uwagi na przedstawiony stan faktyczny wskazać należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Stosownie natomiast do art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Art. 1037 § 1 ww. Kodeksu stanowi z kolei, że dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Co do zasady przyjąć należy, że uzyskanie w zamian za przysługujące danemu podmiotowi prawo do udziału w rzeczy, ograniczonym prawie rzeczowym lub prawie majątkowym środków pieniężnych rozpatrywane być powinno w kategoriach zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie zawsze jednak jest to równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu. Jeżeli bowiem otrzymana zamiast przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego suma pieniężna odpowiada jego wartości (kwota ta jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku), to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej.

To z kolei sprawia, że nie zachodzą przesłanki do opodatkowania takiej kwoty podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pamiętać bowiem należy, że z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika (w szczególności art. 9 ust. 1 i art. 11 ust. 1), że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną, rozumiany jako nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Wynika z tego, że pojęciem pierwotnym dla dochodu jest pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

W konsekwencji stwierdzić należy, że otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota 14.531,25 zł, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednakże nie dlatego, że w akcie notarialnym dotyczącym sprzedaży przez pozostałych spadkobierców spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie widniało nazwisko Wnioskodawczyni ale dlatego, że w wyniku działu spadku – jak wskazano we wniosku – wartość otrzymanej kwoty odpowiadała wartości udziału jaki przysługiwał Wnioskodawczyni w spadku.

W związku z tym odpowiedź na pozostałe pytania jest bez przedmiotowa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.