Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-820/14/AP
z 14 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2014 r. (data wpływu 15 lipca 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową będącą polskim rezydentem podatkowym i posiada status czynnego podatnika VAT. Podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy wykazanym w Krajowym Rejestrze Sądowym jest w szczególności: naprawa i konserwacja maszyn, instalowanie maszyn przemysłowych, sprzętu i wyposażenia, roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. W przeszłości, w toku prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca udzielał oprocentowanych pożyczek innym podmiotom (mimo, iż działalność w zakresie pożyczek nie została wprost wykazana jako przedmiot działalności Spółki w Rejestrze Przedsiębiorców KRS). W przyszłości, Wnioskodawca planuje udzielenie oprocentowanych pożyczek na rzecz obecnych udziałowców. Chociaż przedmiotowe pożyczki udzielane zostaną udziałowcom w celu uzyskania wynagrodzenia w wysokości oprocentowania od pożyczek, nie można wykluczyć, że Wnioskodawca nie osiągnie jednak z tego tytułu wynagrodzenia np. wskutek wygaśnięcia zobowiązań pożyczkowych.

W związku z powyższym opisem, zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie przez Spółkę pożyczek na rzecz udziałowców w okolicznościach, w których mimo postanowień umownych Spółka nie osiągnie korzyści w postaci odsetek, powinno być traktowane jako odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy?

Zdaniem Wnioskodawcy udzielenie pożyczek na rzecz udziałowców w okolicznościach, w których mimo postanowień umownych Wnioskodawca nie osiągnie korzyści w postaci odsetek, powinno być traktowane jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług podlega zwolnieniu z opodatkowania.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Zatem każda czynność, której celem jest spełnienie określonego świadczenia, o ile cechuje się odpłatnością powinna stanowić czynność opodatkowaną na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, celem ustalenia, czy czynność udzielenia oprocentowanych pożyczek przez Spółkę na rzecz udziałowców stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT pomocne jest odwołanie do art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. — Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121). W świetle tego przepisu przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Z przytoczonej powyżej definicji w sposób oczywisty wynika, że czynność udzielenia pożyczki stanowi świadczenie na rzecz pożyczkobiorcy wyrażające się w przeniesieniu na jego własność określonej sumy pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. W konsekwencji, czynność ta powinna mieścić się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, zawarte pomiędzy Spółką a udziałowcami umowy pożyczki będą przewidywały oprocentowanie należne Spółce w zamian za udostępnienie kapitału udziałowcom. W praktyce prawa podatkowego wskazuje się, że odpłatność oznacza: „... że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę” (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2014 r., sygn. ILPP1/443-1117/13-4/NS, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2013 r., sygn. ITPP2/443-75/13/AP). Co za tym idzie, w ocenie Wnioskodawcy, dla uznania danej czynności za czynność odpłatną w rozumieniu ustawy o VAT kluczowe i przesądzające są postanowienia umowne kształtujące dany stosunek prawny na moment jego powstania, a nie faktyczna, późniejsza realizacja tych postanowień.

Zaznaczyć należy, że w celu zbadania, czy dana czynność podlega opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT, oprócz ustalenia, że stanowi ona odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług, powinna ona być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast w ust. 2 wskazano, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analiza powyżej przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że wykorzystywanie majątku osoby prawnej w celu uzyskiwania przy jego użyciu dochodu, w tym m.in. dochodu w postaci odsetek od udzielonych pożyczek należy uznać za działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Co więcej, udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy też od statusu nabywcy, na co wskazał np. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 9 kwietnia 2013 r., sygn. ITPP1/443-39/13/TS: „ Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym”.

Zdaniem Wnioskodawcy, bez znaczenia dla powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinien pozostać fakt, że udzielanie pożyczek nie zostało expressis verbis wskazane jako przedmiot działalności Spółki w Rejestrze Przedsiębiorców KRS. Stanowisko takie potwierdzają zarówno organy podatkowe (np. powołana powyżej interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 kwietnia 2013 r., sygn. ITPP1/443-39/13/TS), jak i sądy administracyjne. W wyroku z dnia 4 października 2011 r., sygn. I SA/Łd 1085/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uznał, że: „Prawidłowa wydaje się być zatem konstatacja, że decydujące znaczenie dla uznania pożyczkodawcy za podatnika VAT w związku ze sporną czynnością miały dwie okoliczności: wykorzystanie przy udzieleniu pożyczki przedsiębiorstwa spółki pożyczkodawcy oraz odpłatny charakter czynności. (...) Nie budzi wątpliwości fakt, że pożyczkodawca jest podmiotem gospodarczym o szerokim spektrum działalności, posiadającym duże możliwości w zakresie rozszerzenia zakresu swojej działalności, tak więc zapis z rejestru sądowego należy traktować wyłącznie jako praktyczną wskazówkę dla ewentualnych kontrahentów”. Bez znaczenia dla powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o VAT powinien również pozostać fakt ewentualnego późniejszego braku spłaty pożyczki np. wskutek wygaśnięcia zobowiązań, gdyż skutki podatkowe na gruncie ustawy o VAT powinny, w ocenie Wnioskodawcy, być oceniane na moment powstania stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą. Tymczasem ze stosunku prawnego pomiędzy Spółką jako pożyczkodawcą a udziałowcami jako pożyczkobiorcami wyraźnie wynika odpłatność w postaci oprocentowania pożyczki.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku gdy pożyczka stanowi świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT oraz będzie ona odpłatna — wynagrodzeniem będą bowiem odsetki należne Spółce z tytułu udzielenia pożyczek udziałowcom, to jest ona przejawem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej i powinna podlegać opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Powyższe zwolnienie ma charakter przedmiotowy, co oznacza w szczególności, że czynność udzielania pożyczek jest zwolniona od podatku niezależnie od tego, kto udziela pożyczki. Wskazać należy, iż powyżej przytoczona regulacja stanowi implementację do krajowego porządku prawnego treści Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz.U. L 347, 11 grudnia 2006, p.l ze zm.) Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit b udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę powinno być zwolnione z opodatkowania przez państwa członkowskie.

W konsekwencji, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż udzielenie przez niego pożyczek na rzecz udziałowców będzie stanowić opłatne świadczenie usług, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i jako takie podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niemniej na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT czynność ta będzie zwolniona z opodatkowania.

Podkreślenia wymaga, że zaprezentowane powyżej stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych, a w szczególności:

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 2013 r., sygn. ITPP1/443-927/13/KM, w której organ uznał, że: „udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki stanowić będzie czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Z uwagi jednak na fakt, iż powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług”;

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 lutego 2013 r., sygn. ILPP2/443-804/13-2/MN, w której organ wyraził stanowisko, że: „udzielenie pożyczki przez Spółkę na rzecz Spółki Osobowej oraz innych podmiotów powiązanych z Wnioskodawcą, w tym m.in. wspólnikom Wnioskodawcy - stanowi na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu, które korzystać będzie ze zwolnienia od podatku, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług”;

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. IPPP1/443-56/13-2/Igo, w której organ stwierdził, że: „udzielenie pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a fakt, iż udzielanie pożyczek nie jest wymienione w umowie spółki Wnioskodawcy jako jego działalność, taka działalność nie jest również wpisana do KRS, nie przesądza, iż udzielone pożyczki nie będą prawnie skuteczne lub udzielone poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Polski ustawodawca nie uzależnia opodatkowania pożyczki od wpisu do odpowiednich rejestrów, co wynika również z art. 720 i n. Kodeksu Cywilnego (...) planowana przez Wnioskodawcę transakcja udzielenia pożyczki stanowić będzie, zgodnie ze stanem prawnym, który będzie obowiązywał od 1 kwietnia 2013 r., czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, przy czym korzystać będzie ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy”.



Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie przez Spółkę pożyczek na rzecz udziałowców w okolicznościach, w których mimo postanowień umownych Spółka nie osiągnie korzyści w postaci odsetek, powinno być traktowane jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Końcowo zauważyć także należy, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii podstawy opodatkowania czynności udzielenia pożyczek, ponieważ w tym zakresie nie przedstawiono własnego stanowiska i nie zadano pytania.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska nr 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.