Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP5/443-243/14-2/KG
z 5 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą B. przedstawione we wniosku z dnia 2 października 2014 r. (data wpływu 6 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku składania oświadczenia, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem nieruchomości stanowiącej składnik majątku wspólnego małżonków – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku o towarów i usług w zakresie obowiązku składania oświadczenia, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem nieruchomości stanowiącej składnik majątku wspólnego małżonków.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Od 2000 r. Wnioskodawca prowadzi na własny rachunek działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa osoby fizycznej na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Głównym przedmiotem prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, jest zgodnie z PKD 2007 wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi.

Zainteresowany wynajmuje wyłącznie lokale użytkowe opodatkowane stawką VAT 23%. Wnioskodawca pozostaje w ustroju małżeńskiej wspólnoty majątkowej z żoną. Żona nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Zainteresowany zamierza kupić wraz z żoną w ramach wspólności małżeńskiej na podstawie aktu notarialnego budynek handlowy wraz z gruntem na potrzeby prowadzonej przez siebie opodatkowanej działalności gospodarczej, który będzie w całości wynajmowany jako lokal użytkowy. Zakup nieruchomości w całości zostanie sfinansowany środkami pochodzącymi z majątku wspólnego, który objęty jest wspólnością ustawową (kredyt bankowy plus środki małżonków). Według oświadczenia dokonującego dostawy do wyżej wymienionej sprzedaży będzie miał zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z póżn.zm.). Stosownie do art. 43 ust. 10 ww. ustawy podatnik, to jest dokonujący dostawy, zamierza zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 i wybrać opodatkowanie dostawy tej nieruchomości. W związku z powyższym dokonujący dostawy i nabywca nieruchomości (to jest osoba prowadząca działalność opodatkowaną, będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, czyli mąż bez żony) złożą przed dniem dokonania dostawy tego obiektu właściwemu dla nabywcy Naczelnikowi Urzędu Skarbowego, zgodne oświadczenie, że rezygnują ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 i wybierają opodatkowanie dostawy tej nieruchomości. Transakcja sprzedaży zostanie potwierdzona fakturą VAT wystawioną na małżonka prowadzącego działalność gospodarczą będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy żona niebędąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług pozostająca we wspólności małżeńskiej, gdzie akt notarialny musi być sporządzony na oboje małżonków, powinna złożyć oświadczenie do Naczelnika Urzędu Skarbowego o rezygnacji ze zwolnienia i wyborze opodatkowania podatkiem od towarów i usług ww. transakcji? Czy wystarczy, że zrobi to tylko mąż, będący czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, który nabytą nieruchomość w całości będzie wykorzystywał w jego działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych - faktura będzie wystawiona tylko na firmę męża?
2. Czy w związku z rezygnacją podatnika (osoby dokonującej dostawy) ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 i wyborem opodatkowania na podstawie złożonego oświadczenia do Naczelnika Urzędu Skarbowego przez dostawcę nieruchomości i jej nabywcę z tytułu zakupu tej nieruchomości w ramach wspólnoty majątkowej z żoną nie będącą czynnym podatnikiem VAT, na podstawie aktu notarialnego i faktury wystawionej na jednoosobowe przedsiębiorstwo osoby fizycznej męża, będącej czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, przysługuje prawo do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego, wynikającego z faktury dokumentującej nabycie nieruchomości?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Żona niebędąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, nie musi wcale składać oświadczenia do naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji ze zwolnienia i wyborze opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabycia nieruchomości ponieważ nieruchomość będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych przez jej męża, to jest podatnika będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług a żona będzie figurowała tylko w akcie notarialnym jako współwłaściciel, lecz faktycznie nie będzie jej wykorzystywała. Z uwagi na regulacje prawne zawarte w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z chwilą zawarcia małżeństwa, powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa. Z uwagi na powyższe w akcie notarialnym dokumentującym nabycie nieruchomości muszą być wymienieni oboje małżonkowie.

Ad. 2.

W związku z rezygnacją podatnika (osoby dokonującej dostawy) ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 i wyborze opodatkowania na podstawie złożonego oświadczenia do Naczelnika Urzędu Skarbowego przez dostawcę nieruchomości i jej nabywcę zakup nieruchomości użytkowej w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej z żoną niebędącą czynnym podatnikiem VAT wykorzystywanej w całości na cele opodatkowanej działalności gospodarczej męża, udokumentowany aktem notarialnym, wystawionym na oboje małżonków i fakturą wystawioną na jednoosobowe przedsiębiorstwo osoby fizycznej męża, będącej czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, pozwala na odliczenie całej kwoty podatku naliczonego, wykazanego na fakturze dokumentującej nabycie powyższej nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. serii L Nr 347 str. 1, z późn. zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Niemniej jak wynika z art. 146a pkt 1 ustawy, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Zarówno jednak w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku lub zwolnień od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
   
   

Przez pierwsze zasiedlenie – według art. 2 pkt 14 ustawy – rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
   
   

Należy nadmienić, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Na mocy art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
   
   

Tak więc, ustawodawca daje podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - możliwość zrezygnowania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych.

Oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 pkt 2 ustawy, zgodnie z treścią ust. 11 ww. artykułu musi również zawierać:

1. imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2. planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;
3. adres budynku, budowli lub ich części.
   
   

Jak wynika z przywołanych wyżej uregulowań, rezygnacji ze zwolnienia od podatku, o której mowa w art. 43 ust. 10 ustawy, można dokonać wyłącznie w odniesieniu do zwolnienia od podatku określonego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że od 2000 r. Wnioskodawca prowadzi na własny rachunek działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa osoby fizycznej. Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a głównym przedmiotem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, jest zgodnie z PKD 2007 wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Zainteresowany wynajmuje wyłącznie lokale użytkowe opodatkowane stawką VAT 23%. Wnioskodawca pozostaje w ustroju małżeńskiej wspólnoty majątkowej z żoną, która nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Zainteresowany zamierza kupić wraz z żoną w ramach wspólności małżeńskiej na podstawie aktu notarialnego budynek handlowy wraz z gruntem na potrzeby prowadzonej przez siebie opodatkowanej działalności gospodarczej, który będzie w całości wynajmowany jako lokal użytkowy. Zakup nieruchomości w całości zostanie sfinansowany środkami pochodzącymi z majątku wspólnego, który objęty jest wspólnością ustawową (kredyt bankowy plus środki małżonków). Według oświadczenia dokonującego dostawy do wyżej wymienionej sprzedaży będzie miał zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z treścią art. 43 ust. 10 ww. ustawy dokonujący dostawy i nabywca nieruchomości (to jest osoba prowadząca działalność opodatkowaną, będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, czyli mąż bez żony) złożą przed dniem dokonania dostawy tego obiektu właściwemu dla nabywcy Naczelnikowi Urzędu Skarbowego, zgodne oświadczenie, że rezygnują ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 i wybierają opodatkowanie dostawy tej nieruchomości. Transakcja sprzedaży zostanie potwierdzona fakturą VAT wystawioną na małżonka prowadzącego działalność gospodarczą będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na tle powyższego Wnioskodawca wniósł m.in. o potwierdzenie, że oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy, o rezygnacji ze zwolnienia od podatku i wyborze opodatkowania transakcji, powinien złożyć tylko Zainteresowany, jako czynny podatnik VAT, który nabytą nieruchomość będzie wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej, oświadczenie tego nie musi natomiast składać żona Wnioskodawcy, która nie jest podatnikiem VAT i nie prowadzi działalności gospodarczej.

W celu wyjaśnienia wątpliwości Wnioskodawcy należy przede wszystkim zauważyć, że powołane wyżej przepisy art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy precyzują jakie podmioty wpisują się w definicję podatnika podatku od towarów i usług. Ustawodawca nie wymienił wśród nich małżonków. Ustawa o podatku od towarów i usług nie obejmuje także małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Tym samym na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie odrębnym podatnikiem tego podatku. Co więcej autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres ich praw i obowiązków jako podatników podatku od towarów i usług.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788, z późn. zm.).

Jak stanowi art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 cyt. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 tego Kodeksu, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 36 § 3 powołanej ustawy, przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.

Jak stanowi art. 37 § 1 pkt 1 powołanego Kodeksu, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna, m.in., do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków. Na mocy art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Jak wskazano wyżej, w art. 43 ust. 10 ustawy ustawodawca stworzył podatnikom możliwość rezygnacji ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, i wyboru opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem jednak, że:

• dostawca i nabywca nieruchomości są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
• złożą oni, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne (zawierające elementy wyszczególnione w art. 43 ust. 10 pkt 2 ustawy) oświadczenie, że wybierają opodatkowanie tej dostawy.
  
  

W analizowanym przypadku nabywcą opisanej we wniosku nieruchomości będzie małżeństwo (Wnioskodawca i jego żona), które na mocy przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego posiada ustawową wspólność majątkową. Przedmiotowa nieruchomość - pomimo, że stanowi majątek wspólny małżonków i oboje oni będą figurowali w akcie notarialnym jako właściciele - zostanie jednak nabyta z wyłącznym przeznaczeniem dla celów prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy, z tytułu której jest on czynnym podatnikiem podatku VAT i nieruchomość ta wykorzystywana będzie wyłącznie do wykonywania przez Wnioskodawcę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że nabywcą - działającym w ramach planowanej transakcji w charakterze podatnika podatku od towarów i usług - będzie Wnioskodawca, zatem to on zobowiązany będzie do złożenia (wraz ze sprzedawcą nieruchomości - podatnikiem VAT) właściwemu dla siebie Naczelnikowi Urzędu Skarbowego oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości i wyborze opodatkowania transakcji. Konsekwentnie, małżonka Wnioskodawcy, która nie jest podatnikiem VAT, nie prowadzi działalności gospodarczej i nie będzie wykorzystywać nabytej nieruchomości do działalności gospodarczej, pomimo, że w związku z łączącą małżonków wspólnością ustawową będzie współwłaścicielem nieruchomości, nie będzie zobowiązana do składania oświadczenia, o którym mowa wyżej.

Jednocześnie Zainteresowany ma wątpliwości dotyczące przysługującego mu prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej transakcję nabycia opisanej we wniosku nieruchomości.

Odnosząc się do powyższego należy wskazać co następuje.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, w myśl którego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. przepisem art. 86 ust. 7b ustawy, w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, których nie da się w całości przypisać działalności gospodarczej, podatek naliczony oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności gospodarczej.

Przy czym przez wytworzenie nieruchomości, stosownie do art. 2 pkt 14a ustawy, rozumieć należy wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo – prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Jak wskazano wyżej, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Należy w tym miejscu podkreślić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług najmu i zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi i z tego tytułu jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Zainteresowany wraz z małżonką planuje nabyć nieruchomość, którą zamierza wykorzystywać w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Żona Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest podatnikiem VAT. Faktura dokumentująca nabycie nieruchomości będzie wystawiona na firmę Wnioskodawcy.

Jak wyjaśniono wyżej szczególnego rodzaju podmiot jakim jest małżeństwo - na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług - nie ma przymiotu podatnika. Jednakże w sytuacji, gdy jedno z małżonków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą jest czynnym podatnikiem VAT, pozbawienie go prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktury dokumentującej nabycie nieruchomości w sytuacji, gdy nabycie nieruchomości następuje co prawda do małżeńskiej wspólności majątkowej podatnika i jego małżonki, jednakże ma związek z prowadzoną podatkową działalnością gospodarczą podatnika, naruszałoby zasadę neutralności - fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że skoro - jak wynika z opisu sprawy - nabyta nieruchomość będzie służyć wyłącznie celom prowadzonej przez Wnioskodawcę opodatkowanej VAT działalności gospodarczej, z tytułu której jest on czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, to Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup nieruchomości. Warunkiem prawidłowości rozliczeń Wnioskodawcy będzie jednak to, że w jego sytuacji nie zajdą przesłanki, o których mowa w art. 88 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z powyższym zaznaczenia wymaga, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytań) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii spełnienia przesłanek do zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy przedmiotowej nieruchomości.

Jednocześnie należy podkreślić, że udzielona interpretacja indywidualna stanowi ochronę prawno-podatkową tylko dla Wnioskodawcy, a nie dla Jego małżonki czy kontrahenta (zbywcy nieruchomości).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.