Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP4/443-781/14-2/UNR
z 13 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 17 października 2014 r. (data wpływu 22 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności udostępnienia budynku siłowni Gminnemu Ośrodkowi Kultury za usługi opodatkowane podatkiem VAT, niekorzystające ze zwolnienia od tego podatku oraz podstawy opodatkowania ww. usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• uznania czynności udostępnienia budynku siłowni Gminnemu Ośrodkowi Kultury za usługi opodatkowane podatkiem VAT, niekorzystające ze zwolnienia od tego podatku oraz podstawy opodatkowania ww. usług,
  

• uznania czynności udostępnienia siłowni mieszkańcom za usługi opodatkowane podatkiem VAT, niekorzystające ze zwolnienia od tego podatku,
  

• prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z przebudową budynku administracyjnego na siłownię,
  

• prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków bieżących oraz przyszłych wydatków inwestycyjnych związanych z siłownią.
  
  

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

W latach 2011-2013 Gmina poniosła wydatki na realizację zadania w zakresie przebudowy budynku administracyjnego na siłownię (dalej: wydatki inwestycyjne). Wartość netto przedmiotowej Inwestycji przekroczyła 15 tys. PLN netto. W przyszłości Gmina może ponosić także dalsze wydatki inwestycyjne związane w szczególności z modernizacją lub remontem przedmiotowego obiektu (dalej: przyszłe wydatki inwestycyjne).

Gmina ponosi również bieżące koszty związane z funkcjonowaniem przedmiotowej siłowni, w tym wydatki na tzw. media, w szczególności na energię elektryczną, oraz utrzymanie czystości w przedmiotowym obiekcie (dalej łącznie jako: wydatki bieżące).

Przedmiotowa siłownia została oddana do użytkowania w miesiącu czerwcu 2013 r. Intencją Gminy od początku realizacji inwestycji było udostępnianie przedmiotowej siłowni wyłącznie odpłatnie, przy czym, jak przedstawiono to poniżej, odpłatność ta przybrała dwie różne formy.

W początkowym okresie funkcjonowania przedmiotowej siłowni, tj. w okresie od czerwca 2013 r. do grudnia 2013 r. (dalej jako: okres „rozruchu”), bezpośrednio po oddaniu jej do użytkowania, Gmina udostępniła przedmiotowy obiekt na podstawie dwustronnych ustaleń do korzystania Gminnemu Ośrodkowi Kultury (dalej: GOK). W konsekwencji, w okresie „rozruchu” GOK był jedynym dysponentem przedmiotowej siłowni.

Udostępnienie przedmiotowej siłowni w okresie „rozruchu” na rzecz GOK było zasadniczo nieodpłatnie, jednakże w przedmiotowym okresie „rozruchu” Gmina, jako strona umowy z dostawcą energii elektrycznej, obciążała GOK wartością wydatków związanych ze zużyciem przedmiotowej energii w budynku siłowni. Kwestie udostępnienia siłowni i obciążania GOK wartością zużytej energii elektrycznej zostały podjęte na podstawie tych samych ustaleń i były ze sobą ściśle powiązane - gdyby bowiem Gmina nie zamierzała udostępnić siłowni na rzecz GOK, nie byłoby konieczności zawierania powyższych ustaleń i obciążania GOK wartością energii elektrycznej zużytej na przedmiotowym obiekcie w okresie „rozruchu”.

Z końcem przewidzianego przez Gminę okresu „rozruchu”, tj. od dnia 1 stycznia 2014 r., Gmina natomiast rozpoczęła samodzielne, wyłącznie odpłatne udostępnianie przedmiotowej siłowni na rzecz mieszkańców. Warunki korzystania i zasady odpłatności z tytułu udostępniania przedmiotowej siłowni zostały określone w drodze zarządzenia Wójta Gminy (dalej: Zarządzenie), do którego załącznik stanowi regulamin korzystania z siłowni.

Zgodnie z przedmiotowym Zarządzeniem, „techniczną” obsługę siłowni Gmina powierzyła GOK. Stosownie do zawartego z GOK porozumienia (dalej: Porozumienie), do zakresu obowiązków GOK należy prowadzenie bieżących spraw związanych ze zwykłą eksploatacją siłowni oraz użytkowanie i bieżące utrzymanie przedmiotowego obiektu. Ponadto, zgodnie z zawartym Porozumieniem, to GOK udostępnia przedmiotową siłownię lub jej części na rzecz osób trzecich oraz pobiera opłaty z tytułu odpłatnego udostępniania obiektu w imieniu i na rzecz Gminy. W konsekwencji, pobierane opłaty za udostępnienie siłowni, przekazywane przez GOK na rachunek Gminy, stanowią dochód Gminy.

GOK jest samorządową instytucją kultury, działającą w szczególności na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tj. Dz. U. z 2012 t, poz. 46, ze zm.) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157 poz. 1240). GOK posiada odrębną od Gminy osobowość prawną. GOK nie jest zarejestrowany dla celów VAT.

Ponoszone przez Gminę wydatki Inwestycyjne oraz bieżące dokumentowane są przez dostawców/wykonawców wystawianymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Gmina nie dokonuje odliczeń VAT naliczonego od wydatków ponoszonych w przedmiotowym zakresie, ponieważ kwestię tę Gmina zamierza w pierwszej kolejności potwierdzić w drodze uzyskania interpretacji indywidualnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie. (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 1)

Czy, w związku z podjęciem powyższych ustaleń z GOK, doszło po stronie Gminy w okresie „rozruchu” do odpłatnego świadczenia na rzecz GOK usługi podlegającej opodatkowaniu VAT, niekorzystającej ze zwolnienia z VAT, polegającej na odpłatnym udostępnieniu siłowni? W przypadku odpowiedzi twierdzącej. Gmina prosi o wskazanie, jak należy określić podstawę opodatkowania w przypadku świadczenia powyższej usługi?

Zdaniem Wnioskodawcy

W związku z podjęciem ustaleń z GOK doszło po stronie Gminy w okresie „rozruchu” do opłatnego świadczenia na rzez GOK usługi podlegającej opodatkowaniu VAT, niekorzystającej ze zwolnienia z VAT, polegającej na odpłatnym udostępnieniu siłowni. Podstawę opodatkowania, w opinii Gminy, stanowi kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę podatku, tj. w tym przypadku wartość zużytej energii elektrycznej, niezbędnej do funkcjonowania przedmiotowej siłowni, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem, w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jak stanowi art. 7 ust 1 tej ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje natomiast, iż świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Z brzmienia powołanych przepisów wynika, iż pojęcia dostawy towarów i świadczenia usług na gruncie ustawy o VAT uzupełniają się w tym sensie, iż co do zasady, czynności podejmowane przez podatników należy uznać za świadczenie usług, o ile nie stanowią one dostawy towarów. Takie skonstruowanie zakresu czynności opodatkowanych prowadzi do zapewnienia zasady powszechności opodatkowania.

Mając na względzie przedstawiony stan prawny oraz to, że udostępniona do użytkowania na rzecz GOK siłownia pozostała własnością Gminy, zdaniem Gminy, należy uznać, że udostępnianie przedmiotowej siłowni na podstawie ustaleń zawartych pomiędzy Gminą a GOK, na gruncie VAT, stanowiło świadczenie usług przez Gminę na rzecz GOK.

Kolejną kwestią, którą należy w takiej sytuacji rozważyć, jest odpłatność świadczonej przez Gminę usługi. W opinii Gminy, daną usługę można uznać za odpłatną, jeśli pomiędzy obiema stronami transakcji istnieje stosunek prawny (zostało zawarte porozumienie), a za dokonaną usługę zostanie wypłacone wynagrodzenie.

Jak wskazano w opisie sprawy, Gmina udostępniła GOK przedmiotową siłownię do wykorzystania na potrzeby prowadzonej przez tę instytucję działalności, z drugiej strony zaś, zgodnie z przedmiotowymi ustaleniami, GOK zobowiązał się do uiszczenia na rzecz Gminy wynagrodzenia z tytułu zużycia energii elektrycznej niezbędnej do funkcjonowania przedmiotowego obiektu. Przedmiotowy stosunek prawny jest zatem dwustronnie zobowiązujący i wzajemny. Skoro wynagrodzenie za zużycie energii elektrycznej uiszczane na rzecz Gminy stanowiło obligatoryjny element powyższego stosunku zobowiązaniowego, to świadczenie Gminy na rzecz GOK powinno, zdaniem Gminy, zostać uznane za odpłatne świadczenie usług dla potrzeb VAT. Co więcej, na gruncie ustawy o VAT nie zostały przewidziane czynności częściowo odpłatne. Zatem jeśli za daną usługę przewidziane jest wynagrodzenie (stanowiące w tym przypadku równowartość kosztu zużytej energii elektrycznej), to takie świadczenie należy uznać za odpłatne. Mamy tu bowiem do czynienia z pewnego rodzaju złożonym świadczeniem, dla którego należy jednakże ustalić jedno wspólne wynagrodzenie (niezależnie od tego, w jaki sposób zostało ono skalkulowane).

Jednocześnie Gmina wskazuje, że jej zdaniem, udostępnienie przedmiotowej siłowni do użytkowania GOK nie jest czynnością zwolnioną z VAT bądź wyłączoną z opodatkowania VAT.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w wydawanych w imieniu Ministra Finansów interpretacjach indywidualnych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 29 lipca 2014 r., sygn. ILPP1/443-369/14-2/NS, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że „strony stosunku cywilnoprawnego w ramach swobody w kształtowaniu łączących je stosunków zobowiązaniowych zawarte w porozumieniu kwestie użyczenia majątku oraz obciążania za energię elektryczną, energię cieplną i wodę, które to kwestie będą ze sobą ściśle powiązane. W konsekwencji wystąpi tu zobowiązane cywilnoprawne, uregulowane w zawartym porozumieniu, które należy traktować jako należność otrzymaną z tytułu odpłatnego świadczenia ww. usługi. (...) Z powyższych rozważań wynika, że warunek, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, że świadczenie usługi jest nieodpłatne nie został spełniony. Zatem czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt l w związku z art. 8 ust. 1 ustawy.

Również w interpretacji indywidualnej z dnia 21 maja 2014 r., sygn. ILPP2/443-209/14-4/SJ, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w podobnej sprawie wskazał, iż „na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. (...) Biorąc pod uwagę przepisy ustawy (...) stwierdzić należy, że czynności, które będą wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz MGOK stanowić będą świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Wynika to z faktu, że Wnioskodawca będzie refakturował na podmiot trzeci używający przedmiot użyczenia, koszty usług dotyczących udostępnianego do używania obiektu w postaci należności za energię elektryczną”.

Z kolei w interpretacji indywidualnej z dnia 15 października 2013 r., sygn. ILPP1/443-624/13-4/JSK, ten sam Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że każda czynność wykonana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi, bowiem usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatników w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów. (...) W analizowanej sprawie opłaty z tytułu ponoszonych przez Wnioskodawcę kosztów związanych z zapewnieniem dostawy ww. mediów stanowią wynagrodzenie za usługę w postaci udostępnienia nieruchomości będącej własnością Wnioskodawcy na rzecz MGOK.

Podobne stanowisko zostało wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2012 r., sygn. IBPP1/443-358/12/ES, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, iż „W świetle powyższego uznać należy, iż opisana powyżej usługa użyczenia lokali użytkowych jest usługą złożoną tzn. taką, która łączy w sobie usługę sensu stricte użyczenia lokalu i przyporządkowane do niej usługi związane z zapewnieniem możliwości pełnowartościowego użytkowania użyczanego lokalu takie jak dostawa wody, energii elektrycznej, gazu, c.o., odprowadzania ścieków, wywozu śmieci, które są nierozerwalnie ze sobą związane.

Odnosząc się do przedstawionego wyżej stanu faktycznego, wskazać należy, iż wszystkie świadczenia (dostawy towarów jak i świadczone usługi) powinny być opodatkowane na takich samych zasadach jak usługa podstawowa, która nadaje całości zasadniczy charakter.

Należy zatem uznać, iż w przedmiotowej sprawie usługą podstawową jest wynikająca z umowy usługa użyczenia lokali użytkowych świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz biorących w użyczenie ww. lokale, natomiast kwota opłat z tytułu kosztów związanych z zapewnieniem mediów (woda, energia elektryczna, gaz, c.o., odprowadzenie ścieków, wywóz śmieci) pozostaje w bezpośrednim związku z przedmiotem umowy. Stanowią one integralną część świadczonych przez Wnioskodawcę usług. Pełnią funkcję pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej jaką jest umowa użyczenia lokalu”.

Do podobnej sytuacji odniósł się również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 2 marca 2012 r., sygn. IPPP3/443-1549/11-2/KB, w której potwierdził, że „Wskazać należy, iż ww. kwota opłat z tytułu kosztów związanych z zapewnieniem mediów (energia elektryczna, woda, wywóz odpadów, odprowadzenie ścieków) jest należnością Wnioskodawcy, wynikającą z umowy na podstawie której doszło do udostępnienia lokalu, a więc jest należnością z tytułu odpłatnego świadczenia usługi. Nie jest odrębnym elementem, ale tworzy pewną całość, stanowiącą z ekonomicznego punktu widzenia jedno świadczenie. Bez usługi podstawowej – usługi użyczenia lokalu - odsprzedaż energii elektrycznej, wody, odbiór nieczystości, centralne ogrzewanie, utraciłoby swój sens. Opłaty z tytułu dostawy mediów służą tylko zapewnieniu prawidłowego wykonania i korzystania z usługi głównej.

A zatem, w przypadku świadczenia usługi użyczenia lokalu wraz z odsprzedażą mediów na potrzeby użytkownika lokalu, mamy do czynienia z jedną kompleksową usługą. Wobec powyższego przedmiotem opodatkowania jest skategoryzowana usługa, nie zaś zbiór wyodrębnionych w jej ramach usług”.

Zgodnie natomiast z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z pewnymi zastrzeżeniami niemającymi zastosowania w przedmiotowej sprawie, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Skoro w przedmiotowej sprawie mamy, w opinii Gminy, do czynienia z de facto z odpłatnym świadczeniem usług, dla których wynagrodzeniem jest koszt zużytej energii elektrycznej, niezbędnej do funkcjonowania przedmiotowej siłowni, zatem podstawą opodatkowania będzie wartość (refakturowanej) energii elektrycznej, tj. wartość zużytej na obiekcie energii elektrycznej, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Stanowisko Gminy w przedmiotowym zakresie znajduje potwierdzenie przykładowo w wydanej w analogicznym stanie faktycznym interpretacji indywidualnej z dnia 21 maja 2014 r., sygn. ILPP2/443-209/14-4/SJ, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał, iż podstawą opodatkowania w analizowanej sprawie będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą otrzyma Gmina z tytułu użyczenia obiektu sportowo-rekreacyjnego (...) czy w przypadku odpłatnego udostępnienia obiektu do podstawy opodatkowania będą wchodziły odpłatności za tzw. media (...). W analizowanej sprawie usługą podstawową będzie usługa użyczenia obiektu (...). Natomiast, (...) kwota opłat z tytułu kosztów związanych z zapewnieniem mediów (...) są wynagrodzeniem za usługę w postawie udostępnienia nieruchomości.

Podobne stanowisko zawiera również interpretacja indywidualna z dnia 29 lipca 2014 r., sygn. ILPP1/443-369/14-2/NS, w której ten sam Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, iż „w przypadku świadczenia usługi nieodpłatnego udostępnienia świetlicy wiejskiej przez Gminę na rzecz GOK i jednoczesnego obciążania go kosztami energii elektrycznej, energii cieplnej i wody następuje świadczenie odpłatne, do którego należy zastosować jednolitą stawkę podatku, właściwą dla usługi zasadniczej, tj. 23%, usługa ta nie korzysta bowiem ze zwolnienia od podatku. Podstawą opodatkowania będzie w tym przypadku wszystko to, co stanowi zapłatę, którą usługodawca ma otrzymać z tytułu sprzedaży od osoby trzeciej, pomniejszona o kwotę należnego podatku, tj. w analizowanej sprawie wartość netto zużytej energii elektrycznej i wody niezbędnych do funkcjonowania ww. obiektu”.

Reasumując, zdaniem Gminy, na podstawie zawartych ustaleń Gmina świadczyła w okresie „rozruchu” na rzecz GOK odpłatną, podlegającą opodatkowaniu VAT (i nie korzystającą ze zwolnienia z VAT) usługę, polegającą na odpłatnym udostępnieniu siłowni. Podstawę opodatkowania, w opinii Gminy, stanowi kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę podatku, tj. w tym przypadku wartość zużytej energii elektrycznej, niezbędnej do funkcjonowania przedmiotowej siłowni, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 oraz – w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ustawy.

I tak, na mocy art. 8 ust. 2 ustawy – za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy – w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Powyższy przepis jest odpowiednikiem art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 347, s. 1 ze zm.), który stanowi, że w przypadku, kiedy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi. Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Mając na uwadze powyższe przepisy należy wskazać, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Pojęcie usługi zawarte w ustawie jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Wyjaśnić ponadto należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy – nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba, że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są natomiast podatnikami VAT w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W latach 2011-2013 Gmina poniosła wydatki na realizację zadania w zakresie przebudowy budynku administracyjnego na siłownię. Przedmiotowa siłownia została oddana do użytkowania w miesiącu czerwcu 2013 r. Intencją Gminy od początku realizacji inwestycji było udostępnianie przedmiotowej siłowni wyłącznie odpłatnie. W początkowym okresie funkcjonowania przedmiotowej siłowni (okresie rozruchu), tj. w okresie od czerwca 2013 r. do grudnia 2013 r., bezpośrednio po oddaniu jej do użytkowania, Gmina udostępniła przedmiotowy obiekt na podstawie dwustronnych ustaleń do korzystania Gminnemu Ośrodkowi Kultury. W konsekwencji, w okresie „rozruchu” GOK był jedynym dysponentem przedmiotowej siłowni. Udostępnienie przedmiotowej siłowni w okresie „rozruchu” na rzecz GOK było zasadniczo nieodpłatnie, jednakże w przedmiotowym okresie „rozruchu” Gmina, jako strona umowy z dostawcą energii elektrycznej, obciążała GOK wartością wydatków związanych ze zużyciem przedmiotowej energii w budynku siłowni. Kwestie udostępnienia siłowni i obciążania GOK wartością zużytej energii elektrycznej zostały podjęte na podstawie tych samych ustaleń i były ze sobą ściśle powiązane. GOK jest samorządową instytucją kultury, posiada odrębną od Gminy osobowość prawną. GOK nie jest zarejestrowany dla celów VAT.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy zauważyć, że każda czynność wykonana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi, bowiem usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatników w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów. Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna.

Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Biorąc pod uwagę przepisy ustawy oraz ww. okoliczności przedstawione przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, że czynności, które były wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Gminnego Ośrodka Kultury stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Wynika to z faktu, że Wnioskodawca refakturował na podmiot trzeci używający przedmiot użyczenia, koszty usług dotyczących udostępnianego do używania obiektu w postaci należności za energię elektryczną.

Zatem w przedstawionej sytuacji nie występuje nieodpłatne świadczenie usług przez Gminę na rzecz ww. podmiotu, ale ma miejsce odpłatne udostępnianie obiektu.

Strony stosunku cywilnoprawnego w ramach swobody w kształtowaniu łączących je stosunków zobowiązaniowych zawierają w umowie kwestie użyczenia majątku oraz obciążania za media, które to kwestie są ze sobą ściśle powiązane. W konsekwencji wystąpi tu zobowiązanie cywilnoprawne, uregulowane w zawartej umowie, które należy traktować jako należność otrzymaną z tytułu odpłatnego świadczenia ww. usługi.

W analizowanej sprawie opłaty z tytułu ponoszonych przez Gminę kosztów związanych z zapewnieniem dostawy energii elektrycznej stanowią wynagrodzenie za usługę w postaci udostępnienia nieruchomości będącej własnością Gminy na rzecz Gminnego Ośrodka Kultury.

Z powyższego wynika, że warunek, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, że świadczenie usługi jest nieodpłatne nie został spełniony. Zatem czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy.

W świetle powyższych argumentów w analizowanej sprawie doszło po stronie Gminy do odpłatnego świadczenia na rzecz Gminnego Ośrodka Kultury usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, polegającej na odpłatnym udostępnieniu siłowni.

Jednakże wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Należy wskazać, że na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak wynika z treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Należy zauważyć, ze ani przepisy ustawy, ani też rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia dla świadczenia odpłatnych usług udostępniania siłowni.

Tym samym należy stwierdzić, że świadczone przez Gminę na rzecz Gminnego Ośrodka Kultury usługi odpłatnego udostępniania siłowni stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, niekorzystające ze zwolnienia od podatku VAT.

Odnosząc się z kolei do kwestii podstawy opodatkowania podatkiem VAT, należy wskazać, że stosownie do art. 29 podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z wolą ustawodawcy kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Pojęcie kwoty należnej (obrotu) z tytułu sprzedaży należy łączyć z pojęciem wynagrodzenia czy zapłaty, które jest sprzedawcy należne z tytułu jego świadczenia na rzecz nabywcy. Uregulowanie wynikające z art. 29 ust. 1 ustawy stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą. Stosownie do art. 73 Dyrektywy, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi wynagrodzenie (zapłatę), które dostawca towarów lub świadczący usługi otrzymał lub ma otrzymać od nabywcy, klienta lub osoby trzeciej z tytułu wykonanych czynności, łącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takich dostaw.

Przepis art. 73 Dyrektywy posługuje się pojęciem zapłaty (wynagrodzenia), którą dostawca lub świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać, a ustawodawca polski stanowi o obrocie, którym jest kwota należna z tytułu sprzedaży. Mimo różnic w nazewnictwie należy uznać, że pojęcia te sobie odpowiadają.

Jak stanowi art. 78 Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje również podatki, opłaty i podobne należności z wyłączeniem podatku od wartości dodanej. Zgodnie z tym samym przepisem Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje dodatkowe koszty, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi dostawca obciąża nabywcę lub klienta. Państwa Członkowskie mogą uznać za dodatkowe koszty wydatki będące przedmiotem odrębnej umowy. Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania. Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

W przedmiotowej sprawie kwota opłat z tytułu zużycia energii elektrycznej, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania ww. siłowni jest dla Gminy należnością wynikającą z umowy, na podstawie której doszło do udostępnienia tej siłowni, a więc jest ona należnością z tytułu odpłatnego świadczenia usług.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe uznać należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy podstawą opodatkowania jest całe wynagrodzenie związane ze świadczoną usługą, w przedmiotowej sprawie wartość zużytej energii elektrycznej, pomniejszona o kwotę należnego podatku stanowiła obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy, zatem stanowiła ona podstawę opodatkowania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w zakresie uznania czynności udostępnienia budynku siłowni Gminnemu Ośrodkowi Kultury za usługi opodatkowane podatkiem VAT, niekorzystające ze zwolnienia od tego podatku oraz podstawy opodatkowania ww. usług. Natomiast wniosek w pozostałej części został rozpatrzony odrębnymi rozstrzygnięciami.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie natomiast powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.