2014.12.24 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-662/14-6/JK2
z 24 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2014 r. (data wpływu 4 września 2014 r.) uzupełnione pismem z dnia 7 listopada 2014 r. (data nadania 12 listopada 2014 r., data wpływu 14 listopada 2014 r.) na wezwanie z dnia 30 października 2014 r. Nr IPPB4/415-662/14-2/JK2 (data nadania 30 października 2014 r., data doręczenia 4 listopada 2014 r.) oraz uzupełnione pismem z dnia 16 grudnia 2014 r. (data nadania 17 grudnia 2014 r., data wpływu 22 grudnia 2014 r.) na wezwanie z dnia 8 grudnia 2014 r. (data nadania 8 grudnia 2014 r., data doręczenia 11 grudnia 2014 r.) data wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego – jest:

nieprawidłowe – w odniesieniu do osób nieprowadzących działalności gospodarczej,
prawidłowe – w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 4 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 30 października 2014 r. Nr IPPB4/415-662/14-2/JK2 (data nadania 30 października 2014 r., data doręczenia 4 listopada 2014 r.) oraz pismem z dnia 8 grudnia 2014 r. (data nadania 8 grudnia 2014 r., data doręczenia 11 grudnia 2014 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez sformułowanie pytania w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w swojej indywidualnej sprawie oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego, które winno być powiązane z przedstawionym zdarzeniu przyszłym i zadanym pytaniem oraz wyjaśnienie kto wypłaca odszkodowania na rzecz właściciela domu czynszowego za niedostarczenie lokatorowi mieszkania socjalnego, czy Urząd Miasta, czy gmina miasta.

Pismem z dnia 7 listopada 2014 r. (data nadania 12 listopada 2014 r., data wpływu 14 listopada 2014 r.) oraz pismem z dnia16 grudnia 2014 r. (data nadania 17 grudnia 2014 r., data wpływu 22 grudnia 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił powyższe w terminie.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W związku z wyrokiem Sądu Rejonowego, w którym orzeczono o wypłacie odszkodowania z tytułu naprawienia szkody obejmującej poniesione straty oraz z tytułu utraconych korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono – Gmina Miasta jest zobowiązana do wypłaty odszkodowania na rzecz właściciela domu czynszowego za niedostarczenie lokatorowi mieszkania socjalnego, który utracił prawo do przebywania w lokalu mieszkalnym.

Powyższy wyrok został wydany na podstawie art. 417 Kodeksu cywilnego (Dz, U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm. dalej jako „K.c.”) w związku z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r., o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, z późn. zm. dalej: „ustawa o ochronie praw lokatorów”).

Przepis art. 18 ust. 5 ww. ustawy o ochronie lokatorów stanowi, że jeżeli gmina nie dostarczy lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, ugody - właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze od gminy na podstawie art. 417 K.c.

W związku z wypłatą ww. odszkodowania – nasuwa się wątpliwość, czy urząd gminy – jako aparat pomocniczy gminy – jest zobowiązany do wystawienia właścicielowi domu czynszowego informacji PIT-8C? Powyższe jest uzależnione od tego, czy przedmiotowe odszkodowanie stanowi dochód zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wyjaśnił, że na podstawie wyroków sądowych Gmina Miasta jest zobowiązana do wypłaty odszkodowań. Fizycznie przelewów dotyczących wypłat tych odszkodowań będzie dokonywał Urząd Miejski za pośrednictwem rachunków bankowych Urzędu. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że podstawą dokonywania wypłat przez Urząd Miejski jest fakt, że urząd jest aparatem pomocniczym gminy. Urząd gminy służy zarządowi (w naszym przypadku Prezydentowi Miasta) do wykonania zadań gminy oraz do obsługi techniczno – organizacyjnej gminy.

Gmina jako samorządowa osoba prawna - nie ma własnych struktur organizacyjnych, natomiast nałożone na nią zadania wykonuje za pośrednictwem urzędu gminy - o czym stanowi art. 33 w związku z art. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta (prezydenta) w drodze zarządzenia.

Zgodnie z § 3 ust. 1 Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Miejskiego - urząd realizuje zadania:

własne, wynikające z ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym i Statutu Miasta,
własne, wynikające z ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym,
z zakresu administracji rządowej określone ustawami i porozumieniami,
wynikających z innych ustaw szczególnych.

Zatem w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych - z którym się wiąże m.in. obowiązek wystawiania wszelkich informacji, np. PIT-11 - wystawianych przez urząd gminy jako płatnika, PIT-8C - wystawianych przez jednostkę nie będącą płatnikiem - właściwym do ich wystawiania jest nie gmina lecz urząd gminy. W związku z powyższym Urząd Miejski, jako jednostka uprawniona, składa niniejszy wniosek.

Jednakże we wnioskowanym zdarzeniu przyszłym dotyczącym wypłat odszkodowań zasądzonych na rzecz właścicieli domów czynszowych za niedostarczenie lokatorowi mieszkania socjalnego, który utracił prawo do przebywania w lokalu mieszkalnym — Urząd Miejski nie będzie miał obowiązku wystawiania PIT-8C.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Urząd Miejski (jako jednostka obsługująca Gminę) Wnioskodawca ma obowiązek wystawić PIT-8C z tytułu wypłaty odszkodowań zasądzonych na rzecz właścicieli domów czynszowych za niedostarczenie lokatorowi mieszkania socjalnego, którzy utracił prawo do przebywania w lokalu mieszkalnym?

Zdaniem Wnioskodawcy – Urząd Miejski nie ma obowiązku wystawiania informacji PIT-8C dla właścicieli domów czynszowych z tytułu wypłaconych im odszkodowań.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Powyższy przepis dotyczy wypłat należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, a więc dotyczących przychodów z innych źródeł. Przepis ten nie będzie dotyczył sytuacji, gdy wypłacane odszkodowanie będzie związane z prowadzoną przez poszkodowanego działalnością gospodarczą. W takim przypadku odszkodowanie to będzie stanowiło u poszkodowanego przychód z działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3), a nie przychód z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1). Wówczas Gmina, po pobraniu od poszkodowanego stosownego oświadczenia, że odszkodowanie to jest związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, nie będzie miała obowiązku wystawiania PIT-8C.

Natomiast w przypadku, gdy odszkodowanie nie jest związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez poszkodowanego - należy dokonać oceny, czy wypłata ww. odszkodowania podlega u otrzymującego zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lob zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia urnowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Wnioskodawca podkreślił, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 2080/11 wskazał, że zasady ustalania odszkodowania zostały określone w art. 361, art. 362 i art. 363 Kc. Przepis art. 363 określa sposób naprawienia szkody, wskazując na możliwość skompensowania szkody bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, jednocześnie zapewniając poszkodowanemu prawo dokonania wyboru. Wskazuje też jak powinna być określona wysokość odszkodowania. Zdaniem Sądu - niewątpliwie przepisy te określają zasady, według których powinno być określone odszkodowanie oraz sposób określenia wysokości odszkodowania.

Przepisy zawierają normy postępowania, które wytyczają sposób ustalania odszkodowania, zakreślają granice odszkodowania, wskazują kryteria jakie należy uwzględnić, normują kwestię obliczania wysokości odszkodowania.

Zatem, zdaniem Wnioskodawcy w przypadku gdy wypłacane przez urząd gminy odszkodowanie nie jest związane z działalnością gospodarczą poszkodowanego to będzie ono podlegało zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym urząd gminy nie będzie miała obowiązku wystawiania PIT-8C.

Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zatem według Wnioskodawcy w przypadku, o czym już wyżej wspomniano, gdy odszkodowanie podatnik otrzymał w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (gdzie informację taką urząd gminy może uzyskać na podstawie np. oświadczenia poszkodowanego) urząd gminy nie będzie miał obowiązku wystawiać PIT-8C, bowiem podatnik sam powinien ująć takie odszkodowanie w źródle przychodu, jakim jest działalność gospodarcza. Przepis ten mówi jedynie o opodatkowaniu odszkodowań (nie związanych z działalnością gospodarczą) wypłacanych osobie poszkodowanej wyłącznie w tej części wypłaconej kwoty odszkodowania, która dotyczy utraconych korzyści.

Jednakże, jak wskazał w powyższym wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 r. WSA w Warszawie - występujące ww. przepisie sformułowanie „inne odszkodowania lub zadośćuczynienia” należy rozumieć jako te odszkodowania czy też zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim zwolnienia inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Zakres omawianego zwolnienia został ograniczony przez ustawodawcę poprzez wskazanie na kategorie odszkodowań niekorzystających ze zwolnienia od podatku. I tak, ze zwolnienia nie korzysta odszkodowanie otrzymane na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz odszkodowanie obejmujące tzw. utracone korzyści.

W wyroku z dnia 3 października 2008 r. II FSK 888/07 (LEX Nr 499795) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że ustawodawca w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b) u.p.d.o.f. wyraźnie wyłączył odszkodowanie z tytułu utraconego zysku z zakresu wymienionego powyżej zwolnienia. Tym samym, wypłatom w zakresie lucrum cessans odmówił charakteru odszkodowawczego w rozumieniu prawa podatkowego. Twierdzenie to - słuszne w odniesieniu do odszkodowań, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy - nie może być jednak rozciągane na wszystkie odszkodowania. Dotyczy wyłącznie odszkodowań „innych”, czyli niewymienionych w przepisach poprzedzających.

Zatem - z uwagi na zwolnienie z opodatkowania przedmiotowych odszkodowań, wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3 w omawianej sytuacji nie będzie miał zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego - w przypadku gdy odszkodowanie nie jest związane z działalnością gospodarczą poszkodowanego| - wypłata odszkodowania za wyrządzoną szkodę oraz utracone korzyści będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - co oznacza, ze urząd gminy nie będzie miał obowiązku wystawiania PIT-8C.

Na marginesie Wnioskodawca wskazał, że w związku z wypłatą ww. odszkodowań za pośrednictwem rachunków bankowych urzędu gminy - uprawnionym do wystąpienia z wnioskiem o interpretację indywidualną jest Urząd Miejski, który fizycznie będzie dokonywał przelewów. Podstawą dokonywania wypłat przez Urząd Miejski jest fakt, że urząd jest aparatem pomocniczym gminy. Urząd gminy służy zarządowi do wykonania zadań gminy oraz do obsługi techniczno – organizacyjnej gminy.

Zatem w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych - z którym się wiąże m.in. obowiązek wystawiania wszelkich informacji, np.:

PIT-11 - wystawianych przez urząd gminy jako płatnika,
PIT-8C - wystawianych przez jednostkę nie będącą płatnikiem,

właściwym do ich wystawiania jest nie gmina lecz urząd gminy. W związku z powyższym Urząd Miejski składa niniejszy wniosek.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 - 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów został określony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie m.in. wymieniono jako źródło przychodów:

pozarolniczą działalność gospodarczą (pkt 3),

inne źródła (pkt 9).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Należy podkreślić, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda, w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia zadośćuczynienia z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. e) ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, m.in. z wyjątkiem odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ponadto, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje więc tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Ponadto należy wskazać, że również z powyższych przepisów wynika, że co do zasady, otrzymane odszkodowania związane z prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą, bądź dotyczące składników majątku wykorzystywanych przez niego w prowadzonej działalności gospodarczej stanowią przychód z tej działalności, który nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji, podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać należy, że na gruncie analizowanej sprawy istotne znaczenie ma przepis art. 361 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), w myśl którego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 ww. ustawy).

W myśl art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 150) osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

Jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) (art. 18 ust. 5 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 417 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

Powołany powyżej art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 417 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego regulują jedynie możliwość wystąpienia strony o odszkodowanie, nie określają jednak wprost jego wysokości, a także nie wskazują zasad ustalania odszkodowania. Przepisy te dają więc właścicielowi rzeczy wynajmującemu lokal mieszkalny prawo do roszczenia o wynagrodzenie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby rzecz (lokal mieszkalny) wynajął (wydzierżawił). Utrata korzyści w szczególności polega na nie uzyskaniu pożytków cywilnych (czynsz z najmu, dzierżawy), które rzecz przynosi.

W konsekwencji, otrzymane przez właściciela lokalu mieszkalnego kwoty nie są naprawieniem szkody wyrządzonej, lecz zapłatą za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej; a więc tym co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego. Roszczenie o to wynagrodzenie jest odrębnym roszczeniem, niezależnym od przesłanek o naprawienie szkody i zwrot bezpodstawnego wzbogacenia.

Zatem, odszkodowanie, które zostanie wypłacone właścicielowi lokalu z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku, zasądzone od Gminy nie podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ani też na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Natomiast stosownie do art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Odnosząc się do obowiązków Wnioskodawcy jako płatnika w stosunku do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, wskazać należy, że obowiązki płatnika regulują m.in. wskazane powyżej przepisy art. 41 i 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższych przepisów, jak również pozostałych uregulowań ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wynika, aby Wnioskodawca był zobowiązany jako płatnik do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych lub wystawienia informacji PIT-8C dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Wobec tego na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki informacyjne, tj. nie będzie on zobowiązany w stosunku do osób prowadzących działalność gospodarczą do wykazywania kwot wypłaconych odszkodowań w informacji podatkowej i przekazywania jej do właściwego urzędu skarbowego.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie obowiązku wystawienia informacji PIT-8C dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, którym będą wypłacone odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego jest prawidłowe. Natomiast odszkodowanie z tytułu niedostarczenia lokatorowi mieszkania socjalnego wypłacone przez Wnioskodawcę na podstawie wyroku sądowego osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej – należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ww. ustawy. Na Wnioskodawcy ciąży w związku z tym obowiązek wystawienia na podstawie art. 42a ww. ustawy informacji PIT-8C.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do osób nieprowadzących działalności gospodarczej jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin